André Gide

	André Gide
	;
Statsborgarskap	Frankrike
Fødd	22. november 1869; Paris
Død	19. februar 1951 (81 år); Paris
Yrke	journalist, filmprodusent, essayist, skodespelforfattar, romanforfattar, dagbokskrivar, reiseforfattar, omsetjar, sjølvbiograf, skribent, prosaforfatter, manusforfattar
Språk	fransk
Sjanger	roman, prosa, dramaturgi
Medlem av	Décades de Pontigny, comité de lecture des éditions Gallimard
Far	Paul Gide
Mor	Juliette Gide
Ektefelle	Madeleine Gide
Born	Catherine Gide
	André Gide på Commons

André Gide (22. november 1869–19. februar 1951) var ein fransk forfattar og nobelprisvinnar.

Gide hadde ein streng religiøs oppvekst. Spenninga mellom asketisme og livsnyting vart eit grunndrag i André Gides produksjon. Han debuterte i 1891 med Les cahiers d'André Walter. Hans sjølvbiografi frå 1946 og hans dagbøker (utgitt i 1939, 1942 og 1950) gir innblikk i Gides kompliserte personlegdom. I 1947 vart han tildelt Nobelprisen i litteratur med følgjande grunngiving: «för hans vittomfattande och konstnärligt betydelsefulla författarskap, i vilket mänsklighetens frågor och villkor ha framställts med oförskräckt sanningskärlek och psykologisk skarpsyn».

Gide var brorson til nasjonaløkonomen Charles Gide. I 1895 gifta han seg med Madeleine Rondeaux. På grunn av si homoseksuelle legning levde dei aldri i eit fullbyrda ekteskap.

Utvald bibliografi (norske titlar)[endre | endre wikiteksten]

L'Immoraliste (1902) (Den umoralske)
La Porte étroite (1909) (Den trange port)
Les Caves du Vatican (1914)
La Symphonie pastorale (1919) (Hyrden)
Corydon (1924, essays)
Si le grain ne meurt (1924, sjølvbiografi)
Les Faux-monnayeurs (1925) (Falskmyntnerne)
Voyage au Congo (1927, reiser)
Retour de l'U.R.S.S. (1936, reiser)

Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]

André Gide på Wikisource (på fransk)

André Gide

Statsborgarskap	Frankrike
Fødd	22. november 1869 Paris
Død	19. februar 1951 (81 år) Paris
Yrke	journalist, filmprodusent, essayist, skodespelforfattar, romanforfattar, dagbokskrivar, reiseforfattar, omsetjar, sjølvbiograf, skribent, prosaforfatter, manusforfattar
Språk	fransk
Sjanger	roman, prosa, dramaturgi
Medlem av	Décades de Pontigny, comité de lecture des éditions Gallimard
Far	Paul Gide
Mor	Juliette Gide
Ektefelle	Madeleine Gide
Born	Catherine Gide

André Gide på Commons

v d e Nobelprisvinnarar i litteratur
1901–1925	Prudhomme (1901) • Mommsen (1902) • Bjørnson (1903) • Mistral, Echegaray (1904) • Sienkiewicz (1905) • Carducci (1906) • Kipling (1907) • Eucken (1908) • Lagerlöf (1909) • Heyse (1910) • Maeterlinck (1911) • Hauptmann (1912) • Tagore (1913) • Inga utdeling i 1914. • Rolland (1915) • von Heidenstam (1916) • Gjellerup, Pontoppidan (1917) • Inga utdeling i 1918. • Spitteler (1919) • Hamsun (1920) • France (1921) • Benavente (1922) • Yeats (1923) • Reymont (1924) • Shaw (1925)
1926–1950	Deledda (1926) • Bergson (1927) • Undset (1928) • Mann (1929) • Lewis (1930) • Karlfeldt (1931) • Galsworthy (1932) • Bunin (1933) • Pirandello (1934) • Inga utdeling i 1935. • O’Neill (1936) • du Gard (1937) • Buck (1938) • Sillanpää (1939) • Inga utdeling i 1940–1943. • Jensen (1944) • Mistral (1945) • Hesse (1946) • Gide (1947) • Eliot (1948) • Faulkner (1949) • Russell (1950)
1951–1975	Lagerkvist (1951) • Mauriac (1952) • Churchill (1953) • Hemingway (1954) • Laxness (1955) • Jiménez (1956) • Camus (1957) • Pasternak (1958) • Quasimodo (1959) • Perse (1960) • Andrić (1961) • Steinbeck (1962) • Seferis (1963) • Sartre (1964) • Sjolokhov (1965) • Agnon, Sachs (1966) • Asturias (1967) • Kawabata (1968) • Beckett (1969) • Solzjenitsyn (1970) • Neruda (1971) • Böll (1972) • White (1973) • Johnson, Martinson (1974) • Montale (1975)
1976–2000	Bellow (1976) • Aleixandre (1977) • Singer (1978) • Elytis (1979) • Miłosz (1980) • Canetti (1981) • García Márquez (1982) • Golding (1983) • Seifert (1984) • Simon (1985) • Soyinka (1986) • Brodsky (1987) • Mahfouz (1988) • Cela (1989) • Paz (1990) • Gordimer (1991) • Walcott (1992) • Morrison (1993) • Ōe (1994) • Heaney (1995) • Szymborska (1996) • Fo (1997) • Saramago (1998) • Grass (1999) • Gao (2000)
Frå 2001	Naipaul (2001) • Kertész (2002) • Coetzee (2003) • Jelinek (2004) • Pinter (2005) • Pamuk (2006) • Lessing (2007) • Le Clézio (2008) • Müller (2009) • Vargas Llosa (2010) • Tranströmer (2011) • Mo (2012) • Munro (2013) • Modiano (2014) • Aleksijevitsj (2015) Dylan (2016) • Ishiguro (2017) • Tokarczuk (2018, delt ut i 2019) • Handke (2019) • Glück (2020) • Gurnah (2021) • Ernaux (2022) • Fosse (2023)