Diskusjon:Offentleg eigedom

Stortinget er eit døme på offentleg eigedom

Public domain kan ikkje oversetjast med offentleg eigedom fordi offentleg eigedom er eigd av det offentlige og er slett ikkje allemannseiga.Dessutan forventar vel ein som søker etter offentleg eigedom å finna noko anna enn ein forklaring på Public domain.

Sogning 08:10, 2 januar 2008 (CET)

Eg trur kanskje ikkje det finst noko norsk juridisk ord som dekker public domain. --Ekko 11:24, 2 januar 2008 (CET)

I mi ordbok står det: «public domain - (jus) offentlig eiendom». Så det ser no ut som det er det riktig uttrykket, sjølv om eg er med på at det kan verke motseiande i forhold det kva det tyder. --Frokor 14:13, 2 januar 2008 (CET)

Det trur eg er juridisk feil. Finst det ikkje juristar me kan spørja? --Ekko 16:57, 2 januar 2008 (CET)

Er kanskje problemet at wiki-reglane, som brukar omgrepet «Public domain», er tilpassa andre rettsreglar enn dei norske? For med ein amatørs språkkjensle trur eg Sogning har rett i at offentleg eigedom er noko anna enn allemannseige. -Knut 18:25, 2 januar 2008 (CET)

Eit raskt søk på lovdata (www.lovdata.no) gjev to treff på offentleg eigedom/offentlig eiendom begge gongane refererast det til noko som det offentlege (styresmaktane) eig eller disponerer. stykkjet 19:37, 2 januar 2008 (CET) Vidare skriv regjeringa: "offentlig tilgjengelig (”in the public domain”)." her stykkjet 20:00, 2 januar 2008 (CET)

Etter å ha sjekka diverse ordbøker: "Public domain" og "offentleg eigedom" kan begge brukast om to ulike former for eigedom; både statleg eigd jord/bygningar og andsverk som ikkje er verna av opphavsrett. Ei utgreiing om dette kan føra til ein ålreit artikkel. --Ranveig 20:04, 2 januar 2008 (CET)

Kva med å omsette "public domain" med "allemandseige", eller "allmugeeigd"?

--Sigmundg 20:11, 2 januar 2008 (CET)

Tidlegare vart omgrepet «i det fri» nytta her på nynorsk Wikipedia. Sjå Maldiskusjon:PD-alder Roar 23:03, 2 januar 2008 (CET)

Svenskane har funne ei god løysing på dette problemet. Dei har ikkje forsøkt å omsette omgrepet, men forklart det som ein amerikansk rettsleg term, og skrive om korfor vi ikkje har den same termen i Europa. stykkjet 20:42, 2 januar 2008 (CET)

Dersom vi skulle velge den svenske løysinga bør artikkelen flyttast til Public domain og skrivast om. Eg kjem til at det ikkje er riktig å forsøke seg med ei presis omsetting når vi ikkje har det same rettslege omgrepet. stykkjet 20:44, 2 januar 2008 (CET)

Eg syns det høyres ut som ein god idè. Og skulle det ein gong bli liknande rettsreglar i Noreg vil eg tru at det ikkje kjem til å bli heitande «offentleg eigedom» --Frokor 21:08, 2 januar 2008 (CET)

Samd med Stykkjet. Regjeringa skriv «Begrepet ”public domain” brukes innenfor immaterialretten som en angivelse av at et materiale ikke er underlagt en immaterialrettighet og slik sett er fritt tilgjengelig for allmennhetens bruk.»[1] Vi har det ikkje like enkelt som på bm-wiki, og kan ikkje berre kopiere, men må omsetje til forståeleg norsk. Utfordinga er gjeven.--Knut 21:11, 2 januar 2008 (CET)

Ja, det er et slit å gjere seg forstått. Ekko 21:19, 2 januar 2008 (CET)

Ein jusstudent sa til meg at nynorskskrivande studentar jamnt over fekk betre karakterar. Fordi dei var nøydde til å tenkje over kva dei skreiv, istadenfor berre å reprodusere tekst frå lærebøkene. Attende til problemstillinga: Sjå Åndsverklova § 3, tredje og fjerde ledd. Dette at opphavsmannen i Noreg ikkje kan skrive frå seg alle rettar, er ein problemstilling som vert oversett i artiklane på nn og bm, men som er omtalt i den svenske artikkelen. -Knut 21:28, 2 januar 2008 (CET)

Ja, det er jo ein tidlegare brukar her som meinte me braut med desse paragrafane av di ikkje alle bidragsytarar i artikkelen, og alle bidragsytarar til originalartikkelen når det gjaldt omsatte artiklar, var namngjevne i artikkelen. Jaja. --Ekko 21:53, 2 januar 2008 (CET)

Sidan prosjektet vårt er eit dugnadsprosjekt, trur eg vi trygt kan seie at det å kreditere nynorsk wikipedia er i samsvar med «god skikk», slik lova nemner. Elles hadde eg i tankane diskusjonen om endring av bilete (det var noko om lisensane tillet andre å plassere ein dorull i biletet). Hovudpoenget er at artikkelen vår, likt den svenske, bør ha med desse momenta. - Knut 22:47, 2 januar 2008 (CET)

Dersom nokon med rett til det kan slette omdirigeringssida Public domain, så kan eg flytte og skrive om artikkelen. stykkjet 08:41, 3 januar 2008 (CET)

gjort --Anders 08:51, 3 januar 2008 (CET)

Eg er fortsatt ikkje overtydd om at me treng eigen artikkel om «Public domain», berre fordi svenskane har det. Som eg sa er omgrepa i utgangspunktet dei same. Amerikanarane har berre meir offentleg eigedeom å kosa seg med, og står i nokre høve friare. --Ranveig 11:22, 3 januar 2008 (CET)

No er diverre vanen slik at ein krediterer wikipedia, utan å nemne kva språk ein har nytta som kjelde. Men grunnregelen vert vel igrunn slik likevell: Engelsk wikipedia vert nytta meir som kjelde enn wikipedia på bokmål riksmål, som vert nytta meir som kjelde enn Wikipedia på nynorsk. Nynorsk wikipedia vert nok lita nytta som kjelde, untaksvis der bokmålswikien ikkje har hatt artiklar.--Anders 08:49, 3 januar 2008 (CET)

Eg meiner vi treng ein artikkel om Public domain fordi det er eit omgrep som blir nytta mykje på norsk. Google gjev 25 900 treff på norske sider om ein søkjer på Public domain. Det å forklare omgrepet og skilnaden på norsk/europeisk og USA-amerikansk opphavsrettspolitikk blir derfor viktig. stykkjet 12:10, 3 januar 2008 (CET)

Enig. Fint om det blir ein god artikkel om dette. Alt for mange trur at alt som gjeld i USA også gjeld i Noreg. --Ekko 12:53, 3 januar 2008 (CET)

Dei første av desse treffa på Google er enten uoffisielle (bloggar, Wikipedia-relaterte) eller på engelsk (Google er ikkje perfekt). Det er små (og store) skilnader mellom lovar i alle land. Eg trur det stor sett er betre å skriva om alle desse i éin artikkel, framfor i ørten artiklar med omgrep frå dei ulike språka. Det finst sjølvsagt unntak, «public domain» er kanskje eitt av dei.

Det eg trur me treng mest, er ein god artikkel om opphavsrett. Problemet er typisk ikkje at folk trur same reglar gjeld for bilete utgjeve av amerikanske og norske styresmakter, men at dei trur «fair use» -- noko heilt anna enn «public domain» -- gjeld overalt. --Ranveig 13:12, 3 januar 2008 (CET)

Ah, der kom det, skismaet mellom «kløyvarar» og «foreinarar», dei som vil ha mange små artiklar og dei som vil ha oversynsartiklar. I dette tenderar eg til å vera samd med Ranveig. Eit vanskeleg felt, som truleg er tent med ein oversynsartikkel som set omgrep i samanhang og syner lik- og ulikskapar mellom lovane i forskjellige land. --Ekko 13:57, 3 januar 2008 (CET)

At me treng fleire artiklar er det vel ikkje tvil om,men denne diskusjonen handlar om malplaserte (feilplaserte) artiklar.Sverge er nevnt her og dei kjem ikkje ut i sleke diskusjoner fordi dei har eit regelverk som seier (fritt oversatt). Artiklar bør vanlegvis liggja under navn som dei aller fleste nynorsktalande skulle forventa at dei har.Detta kallast Prinsippet om ferrast muleg overraska.
Sidan wikipedia er eit oppslagsverk er vel dette ein logisk regel.Og eg vil våge ein påstand at dei fleste som søker på offentleg eigedom forventar å finne ein artikkel omm Offentlege bygninger mm og at dei fleste som finn ein artikkel om Public domain vil bli overraska.Svenske sida: http://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Namngivning Sogning 15:29, 3 januar 2008 (CET)

Du hadde heilt rett i å peika på at «offentleg eigedom» har ei vidare tyding enn det som no står, og det bør rettast på. Men sidan omgrepet også kan visa til andsverk som ikkje er omfatta av opphavsrett, bør også denne tydinga koma fram her. --Ranveig 01:16, 4 januar 2008 (CET)

No har eg sett om ein artikkel om Opphavsrett frå bokmål, men vi må framleis avgjere om vi skal ha ein eigen artikkel om Public domain/Offentleg eigedom og kva denne skal heite. Eg meiner det vil vere rett med ein artikkel om Public domain og/eller om fair use som viser til artikkelen om opphavsrett. stykkjet 20:14, 3 januar 2008 (CET)

Mi meining er at her bør vere ein artikkel public domain om verk i det fri og om usansk tyding av omgrepet fordi omgrepet er mykje brukt på norsk og det er heilt sentralt på Wikimedia commons. Det finst synspunkt frå ein jurist om public domain på [2]. Roar 22:53, 3 januar 2008 (CET)

Men viss me skal ha artiklar om utanlandske omgrep frå alle språk, vil det tyta med artiklar her. Først en:copyright, en:fair use og en:public domain, så de:Panoramafreiheit, fr:droit d'auteur, og ei rekke andre rare ord og vendingar fordi tilhøva i kvart land er forskjellig. Eg skal ikkje føra opp artikkelen om public domain til sletting viss han blir skriven, eg berre åtvarer. --Ranveig 01:16, 4 januar 2008 (CET)

Vi skal ikkje ha artiklar om omgrep på alle språk, men somme latinske omgrep kan trenge ein artikkel på norsk. Likeså kan somme sentrale engelskspråklege omgrep trenge ein norsk artikkel. Ikkje ofte, men til tider. Det er ikkje utan grunn at regjeringa i ein NOU (sitert ovanfor 21:11, 2. januar) ser seg nøydd til å forklare omgrepet public domain. Og eg vil rå dykk til å ta ein titt på tilsvarande svenske diskusjonsside. Svenskane har omlag same lovverk som vårt, etter det eg kan forstå, og dei har same behov som oss får å diskutere omgrepet public domain.

Ettersom public domain ikkje er eit omgrep i norsk jus er det vel greit med ein kort snutt som seier nettopp det, seier kort kva det er og kor det høyrer heim, og peiker til opphavsrett. --Ekko 09:16, 4 januar 2008 (CET)

På eit eller anna vis er det vorte vanleg på folkemunne å oversetja "public domain" som «offentleg eigedom». Men frå eit juridisk synspunkt er hovudomgrepet me snakkar om her «frie verk» eller «frie ånsdverk», dvs åndsverk som har falle i det fri. Det finst visst forskjellar mellom engelsk-amerikansk rett og norsk rett om korleis eit verk kan falle i det fri, og kva slags rettar ein får når eit verk fell i det fri, men likevel er det det same omgrepet. Eg tykkjer at alt dimed kan stå i ein artikkel om frie åndsverk, med ei setning her som seier at uttryket også er brukt på folkemunne for å skildra det engelsk-amerikanske omgrepet. Viss artikkelen veks stort, eller viss me har tenkt å skildra det engelsk-amerikanske omgrepet i stor nok detalj kan me godt oppretta ein underartikkel om det, men elles ser eg ikkje tarva. --Arvind 19:43, 4 januar 2008 (CET)

Eg skjønar ikkje holdningen til Ranveig om sletting av artiklar.Her er det ubegrensa med plass,og vi treng vel artiklar om alt.So om nokon vil skrive ein artikkel om noko so er den vel ikkje opp til enkeltpersoner å vurdere om den er nyttig eller ikkje.Han som har skreve artikkelen hadde vel ikkje gjort det hvis han ikkje meinte den var nyttig.
So klart me treng ein artikkel om public domain og hvis det ikkje finns noko norsk ord, så må vel artikkelen heite public domain. Sogning 09:28, 4 januar 2008 (CET)

Til Arvind: Det er jo ikkje det same omgrepet når det visast til ulike rettstilstandar. Og eg trur at mange wikipedantar trur at public domain som definert i USA også gjeld i norsk rett.

Til Sogning: Det er opp til oss alle å vurdere strukturen på leksikonet. Eg trur det Ranveig meiner er at det ikkje er korkje naudwsynt eller bra med fleire artiklar når det er små nyansar som skil på innhaldet. At me t.d. ikkje skal ha to artiklar om allemannsretten, med norsk og svensk tittel, avdi innhaldet i denne retten er noko ulik i Noreg og Sverige. Og dette er eit prinsippielt spørsmål.

--Ekko 23:20, 4 januar 2008 (CET)

Til Ekko: Ranveig er byrokrat her og ein ganske så regjerande sådann (etter min meining) og burde vel klare å svare sjølv. Dessuten tykker eg du som administrator burde ha eigne meiningar, og at det er useriøst å uttale deg om kva ein trur andre meinar. Sogning 16:35, 5 januar 2008 (CET)

Her er det god tone å ta ballen, ikkje mannen. Vil du at folk skal høre på det du har å seie, så oppnår du mest om du held deg til saka. -- Olve 17:20, 5 januar 2008 (CET)

Eg ber om orsaking om eg har vore sjefete, men eg har jo trass alt blitt kalla sjefen over alle sjefar. ;-) I dette høvet har eg berre prøvd å føreslå korleis eg synest saken bør omtalast jamfør slik eg forstår lovverka, og det må eg då ha lov til sjølv om eg er byråkrat. --Ranveig 19:10, 5 januar 2008 (CET)

Omgrep i norsk rettsspråk er etter det eg skjønner «å falle i det fri», «forelda einerett» og «frie verk». Dette inneber økonomisk fristilling av materialet, men uendra moralsk opphavsrett i den forstand at arvingane har rett til å motsetje seg respektlaus handsaming av verket. For meg ser det ut som det er nyttig å ha meir enn éin artikkel om emnet — men truleg ikkje meir enn to. (Skilnadene mellom f.eks. norsk, svensk og tysk lovverk er småe nok til at vi kan samle dei i éin artikkel utan at artikkelen treng å bli alt for komplisert.) Artiklane kan i så fall vera «Public domain», som vil handle om det britisk-amerikanske konseptet (enkelt sagt økonomisk og moralsk fritt; og «Forelda einerett», som vil handle om det kontinentale og skandinaviske konseptet (enkelt sagt økonomisk fritt, men uendra moralsk opphavsrett). Det kan tenkjast at dette kan samlast i éin artikkel òg, men eg trur det blir lettare å skrive godt om kvart av desse noko ulike grunnprinsippa separat — i alle fall til å begynna med. Truleg vil det vera mykje lettare for lesarane å unngå å blande saman dei to tradisjonane på det viset òg. -- Olve 17:20, 5 januar 2008 (CET)

Eg trur Olve sitt framlegg kan vere ein klok måte å gjere dette på.--Erling 18:37, 5 januar 2008 (CET)

Dette skil seg frå tradisjonar i oppslagsverk innan samanliknande juss, men viss folkemeininga er at det er eit stort skilje får me vel følga den. --Ranveig 19:10, 5 januar 2008 (CET)

Eg er samd med Erling, Olve og stykkjet. --Ekko 19:45, 5 januar 2008 (CET)

Skilnaden mellom dei kontinentale og engelsk-amerikanske tradisjonane er korkje so skarp eller so stor som de trur. Det er til dømes ikkje berre i England at ein forfattar sluttar å ha dei moralske opphavsrettane når eit verk fell i det fri. Det er heilt det same under den tyske åndsverkslova (Urheberrechtsgesetz). Tyskland fylgjar visst ikkje den engelsk-amerikanske tradisjonen. Lyt me difor også ha ein artikkel om Gemeinfreiheit? Her har me faktisk tre tradisjonar om åndsverk - den økonomiske (engelsk-amerikansk), den monistiske (tysk-austerriksk) og den dualistiske (fransk-skandinavisk). Byrjar det ikkje å verta for mange artiklar viss me må ha ein for kvar tradisjon si haldning til kvart omgrep innan åndsverk? Det er difor dei fleste juridiske oppslagsverka plar ha éin artikkel som omfattar alle omgrepa som gjeld kva skjer med eitt verk når det fell i det fri.

Ein finn slike forskjellar på nesten kvart område i juss. Å «eiga» noko har ei heilt anna tyding i det engelsk-amerikanske rettssystemet enn i dei skandinaviske og kontinentale systema. Men det tyder vel ikkje at me lyt ha ein artikkel om "property" i tilleg til artikkelen om "eigedom." Sjølv tykkjer eg at når det gjeld tilsvarande omgrep innan rettsvitskap, dvs omgrep som spelar den same rolla, er det best å ha éin hovudartikkel som omfattar alle saman. Me kan godt ha underartikklar om kvart omgrep eller nokre av dei viss det tarvst, men dei kan ikkje avløysa hovudartikkelen. -- Arvind 20:06, 5 januar 2008 (CET)

Vi kan like det eller ikkje, men anglo-amerikansk kultur og omgrepsbruk sprer seg i det norske samfunnet. Deira måte å forstå verda på får ei stor rolle hos oss gjennom filmar og TV-seriar. Det er ikkje få av oss som har større kunnskap om gjennomføringa av ei ameerikansk rettsak enn av ei norsk. Det tyder at eit allment oppslagsverk for å vere allment har eit stort ansvar for å vise skilnadane mellom amerikansk omgrepsbruk og norsk omgrepsbruk. Det er kanskje ikkje ei spesielt prinsippiell haldning å hevde at det er viktigasre å tydeleggjere amerikanske enn tyske omgrep i eit leksikon på norsk. MEn realiteten og pragmatikken peiker absolutt i den retninga. Det gjer at eg meiner at vi burde ha små korte artiklar om Public domain og fair use som kort fortel om omgrepa, og så viser til artikkelen om opphavsrett. Den artikkelen bør nok endrast litt. Store delar av artikkelen som han er i dag bør bli ein artikkel om åndsverklova, medan vi bør skrive meir om skilnaden mellom ulike rettsystem. Eg kunne tenkt meg ein artikkel om Public domain som var nesten så kort som følgjer: Public domain er eit omgrep frå anglo-amerikanske rettssystem. Omgreper tyder at eit åndsverk ikkje lenger er beskytta av opphavsrett. Dette kan til dømes kome av at vernetida har løpt ut, at det er utgjeven av offentlege styresmakter, eller at det er frigjeven av skaparen. Ein viktig skilnad mellom public domain og dei norske omgrepa "frie verk", forelda einerett eller at "eit verk er falle i det fri" er at i det norske systemet vil skaparen eller arvingane framleis kunne hevde rett til at skaparen skal namngjevast og at eit verk ikkje skal nyttast på ein måte som gjer at skaparen kjem i vannry. Sjå forøvrig artiklane om opphavsrett og om åndsverkloven. stykkjet 20:32, 5 januar 2008 (CET)

Godt skrivi! --Ekko 20:59, 5 januar 2008 (CET)

Ranveig treng ikkje orsake noko som helst, eg kan ikkje tenkje meg at nokon har noko å sake henne for, sjølv om det kan sjå ut til at mange har ei anna oppfatning enn henne. Meningsbryting er av det gode, og om vi skal sjå Stykkjet sitt innlegg som ei oppsummering, sluttar eg meg fullt ut til det han skriv. - Knut 21:20, 5 januar 2008 (CET)

Faktisk er eg heilt einig i nesten alt Stykkjet har skrive, bort sett frå i det at eg tykkjer at artikkelen om «frie verk» er den rette plassen å skildra forskjellane mellon dei amerikanske, norske og andre rettsystema om public domain / verk som har falle i det fri / Gemeinfreiheit / osv. Men viss me får to artiklar kan me godt ha det begge plassane.

Det viktigaste poenget som stykkjet har lagt fram er at artikkelen om opphavsrett lyt brigdast slik at han handlar mindre om Noreg og meir om dei ulike rettsystema. Eg skal prøva å gjera noko med det over dei neste dagane - sidan eg har undervist om internasjonal opphavsrett i fem år no er det det minste eg kan gjera. :-) --Arvind 23:11, 5 januar 2008 (CET)

Fint! :-) Olve 01:01, 6 januar 2008 (CET)