Donato Bramante

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Donato Bramante

Fødd 1444
Fermignano
Død

11. april 1514 (70 år)
Roma

Yrke arkitekt, kunstmålar, ingeniør
Språk italiensk
Donato Bramante på Commons

Donato Bramante, eigentleg Donato di Pascuccio d’Antonio, (144411. mars 1514) var ein italiensk arkitekt frå Fermignano i dagens Marche-region. Saman med Michelangelo og Rafael vert han rekna som grunnlegjar av høgrenessanse-arkitekturen.

Tempietto i Roma
Santa Maria della Pace i Roma

Han utdanna seg til arkitekt hos Luciano Laurana i Urbino. I 1476 reiste Bramante til Milano, året etter arbeidde han som fasademålar i Bergamo. Han var så byggmeister for fyrste gong i 1479, eit byggeoppdrag som Sforza-familien i Milano kosta. Han arbeidde i Milano dei neste tjue åra.

Bramante flytta til Roma i 1499. Der studerte han ruinane av bygningar frå antikken, og utvikla ein byggestil i retning den såkalla høgrenessansearkitekturen, som han altså vert rekna som medgrunnleggjar av. Han fekk fleire oppdrag av pave Julius II, mellom andre rundtempelet Tempietto i klostergarden til San Pietro in Montorio-kyrkja på Janiculum-høgda i Roma, bygt i 1502. Bygninga består av eit podium og eit kuppeldekt rom, omgjeve av seksten toskanske søyler.

Klostergarden ved kyrkja Santa Maria della Pace var Bramantes fyrste store verk i Roma, reist frå 1504. Han har harmoniske proporsjonar, arkadar med murpillarar og pilastrar opp mot ein mindre overetasje.

I 1506 gav paven oppdrag med å byggje ein ny Peterskyrkje til Donato Bramante. Med ettersom Bramante døydde i 1514, finst lite att av hans arkitektur i det som vart den Peterskyrkja som stod ferdig eit hundreår seinare.

Bramante var også aktiv målar, men berre få verk er bevart.

Han døydde i Roma.

Kjelder[endre | endre wikiteksten]