Hasbanielva

Legg til lenkjer
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Hasbanielva
elv
Land  Libanon,  Israel
Koordinatar 33°14′17.37″N 35°37′28.66″E / 33.2381583°N 35.6246278°E / 33.2381583; 35.6246278
Wikimedia Commons: Hasbani River

Hasbanielva (arabisk الحاصباني, al-Ḥāṣbānī) eller Snirelva (hebraisk נחל שניר, Nahal Snir) er ei sideelv til Jordanelva. Hasbani får hovudsakleg vatn frå to kjelder i Libanon,[1][2] Wazzani og Haqzbieh, sistnemnte er ei gruppe kjelder øvst i Hasbani.[3] Hasbani renn 40 km i Libanon før ho kryssa grensa til Israelog renn saman med Banias og Danelva ein stad nord i Israel og dannnar Jordanelva.[4] Omkring fire kilometer nedanfor Ghajar, dannar Hasbani grensa mellom Libanon og Golanhøgdene.

I lag har Wazzani og Haqzbieh ei samla årleg vassføring på 138 millionar m³ per.[5] Kring 20% av Hasbani[6] kjem frå Wazzanikjelda ved Ghajar, nær den libanesisk-israelske grensa, kring 3 km vest for foten av Hermon. Bidraget frå Wazzanikjelda er særs viktig, sidan ho er den einaste som flyt året rundt ut i elva, i både Libanon og Israel.[7]

Bruken av vassressursane i området, inkludert Hasbani, har vore kjelde til konflikt og var ein av faktorane som førte til seksdagarskrigen i 1967.[8][9] Hasbani vart innlemma i Jordandalen sameinte vassplan, som vart lagt fram i 1955 av den amerikanske utsendinga Eric Johnston.[10] I følgje planen kunne Libanon nytte 35 million kubikkmeter i året av vatnet. Planen vart avslått av Den arabiske ligaen. I staden avgjorde det andre arabiske toppmøtet i Kairo i januar 1964 at ligaen let Syria, Libanon og Jordan byrje eit vassavleiingsprosjekt. Syria starta å bygje ein kanal for å leie vatn frå Baniaselva bort frå Israel og langs fjellsida av Golan mot Yarmoukelva. Libanon skule bygge ein kanal frå Hasbani til Banias og fullføre planen[11] Prosjektet skulle avleiie 20 til 30 millionar kubikkmeter med vatn frå sideelvane til Jordanelva til Syria og Jordan for utvikling av desse landa.[11][12] Dette førte til ein militær inngripen av Israel, først med stridsvogneld ogs å, då syrarane flytta arbeidet lenger aust, med flyåtak.

Nuphar lutea i Snirelva naturreservat i Israel.

I 2001 sette dei libanesiske styresmaktene opp ein liten pumpestasjon med eit 10 cm borehol for å trekke opp vatn for landsbyen Ghajar.[13] I mars 2002 avleidde Libanon òg delar av Hasbani for å gje vatn til landsbyen Wazzani. Dette var i følgje Ariel Sharon ein «casus belli» og kunne føre til krig, og under den andre Libanonkrigen vart pumpestasjonen øydelagd av det israelske forsvaret.[14][15][16][17]

Kjelder[endre | endre wikiteksten]

  1. ↑ FAO (Water Resources section) [1]
  2. ↑ UNU The Jordan River [2]
  3. ↑ UNU The Jordan River [3]
  4. ↑ MERIP Heightened Israel-Lebanese Tensions Over Jordan's Headwaters [4] Arkivert 2016-12-29 ved Wayback Machine.
  5. ↑ Managing water for peace i Middle East
  6. ↑ Libanon (FAOWater Resources section)[5]
  7. ↑ MERIP Heightened Israel-Lebanese Tensions Over Jordan's Headwaters [6] Arkivert 2016-12-29 ved Wayback Machine.
  8. ↑ MERIP Heightened Israeli-Lebanese Tensions Over Jordan's Headwaters [7] Arkivert 2016-12-29 ved Wayback Machine.
  9. ↑ Harik, Judith Palmer (2005) Hezbollah: The Changing Face of Terrorism I.B.Tauris, ISBN 1-84511-024-2 p 159
  10. ↑ Cronin, Patrick M. (2008) The Evolution of Strategic Thought Routledge, ISBN 0-415-45961-3 s. 189
  11. ↑ 11,0 11,1 Shlaim, Avi (200) ibid s. 229–230
  12. ↑ Political Thought and Political History: Studies in Memory of Elie Kedourie By Elie Kedourie, M. Gammer, Joseph Kostiner, Moshe Shemesh, Routledge, (2003) ISBN 0-7146-5296-2 s. 165
  13. ↑ LA Times Over Israeli Objections, Lebanon Opens Pumping Station on River March 29, 2001
  14. ↑ Bfvt. 28. mars 2002. Libanon hails 'liberation of water'
  15. ↑ Bfvt. 10 September 2002 Israel warns of war over water
  16. ↑ Bfvt. 16 September 2002. US wades into Mid-East water dispute
  17. ↑ Bfvt. 17 September 2002. Israel hardens stance on water.

Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]

Commons har multimedium som gjeld: Hasbanielva
Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Hasbanielva&oldid=3433021»