King George Island
| King George Island | |||
| øy | |||
 Kart over King George Island
| |||
| Land |  Antarktis
| ||
|---|---|---|---|
| Øygruppe | Sør-Shetlandsøyane | ||
| Del av | Sør-Shetlandsøyane | ||
| Stad | Antarktis | ||
| - koordinatar | 62°2′S 58°21′W / 62.033°S 58.350°W | ||
| Lengd | 95 km | ||
| Areal | 1 150 km² | ||
| Folketal | kring 500 | ||
| Administrert under | Antarktistraktaten | ||
 King George Island 62°02′00″S 58°21′00″W / 62.033333333333°S 58.35°W | |||
  King George Island (Antarktis)
| |||
| Wikimedia Commons: King George Island | |||
King George Island (Argentina: Isla 25 de Mayo, Chile: Isla Rey Jorge, russisk Vaterloo (Waterloo)) er den største av Sør-Shetlandsøyane og ligg 120 km utanfor kysten av Antarktis i Sørishavet. Øya er kalla opp etter kong Georg III. Ho må ikkje forvekslast med King George Island, ei lita folketom øy søraust for Tasmania, eller med George Island i Falklandsøyane.
Historie[endre | endre wikiteksten]
Øya vart først gjort krav på av Storbritannia den 16. oktober 1819, formelt annektert[1][2][3] av Storbritannia som ein del av Falkland Islands Dependencies i 1908, og er i dag ein del av Britisk Antarktis. Øya vert òg gjort krav på av Chile i 1940, som ein del av Chilensk Antarktis og av Argentina i 1943 som ein del av Argentinsk Antarktis.
Øya vart oppdaga og namngjeven av den britiske oppdagaren William Smith i 1819.[4] Ho er kring 95 km lang og 25 km brei og dekkjer eit areal på 1150 km². Over 90% av øya er permanent dekt av isbrear.[4] I 1821 overvintra 11 mann på selskuta «Lord Melville» overvintra på øya og vart dei første personane som gjorde dette i Antarktis.[5]
Liv på øya[endre | endre wikiteksten]
Langs kystområda av øya finn ein forholdsvis mangfaldig vegetasjon og dyreliv, som elefantsel, weddellsel og leopardsel, og ringpingvin og bøylepingvin.
Menneskeleg aktivitet[endre | endre wikiteksten]
På King George Island finn ein forskingsstasjonar som høyrer til Argentina, Brasil, Chile, China, Ecuador, Sør-Korea, Peru, Polen, Russland og Uruguay. Dei fleste av stasjonane er permanent busette, og utfører forsking på område så forskjellig som biologi, økologi, geologi og palaeontologi. Teniente Marsh, den chilenske stasjonen på Fildes Peninsula, vert driven som ein permanent landsby med ei flystripe, ein bank, eit postkontor og små familiehus med born. Chile (som Argentina og Storbritannia) reknar heile Den antarktiske halvøya og Sør-Shetlandsøyane som ein del av området til landet, men i følgje vilkåra i Antarktistraktaten kan Chile berre drive stasjonane på Fildes Peninsula utan å forfølgje territorialkrava sine.[6]
I 2004 opna ei russisk-ortodoks kyrkje, Treeiningskyrkja, på øya nær den russiske Bellingshausen Station. Kyrkja er ei av dei sørlegaste i verda og ein av få permanent strukturar i Antarktis som er permanent bemanna av ein prest.
Det finst nokre spesialiserte turistaktivitetar her kvar sommar, som ein årleg maraton, kjend som Antarktis maraton.
Fildes Peninsula er 7 km lang og utgjer den sørvestlegaste delen av øya.
Arctowski fyr ved Arctowski Station er den sørlegaste fyrstasjonen i verda.[7]
Sjå òg[endre | endre wikiteksten]
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen bygger på «King George Island (South Shetland Islands)» frå Wikipedia på engelsk, den 5. november 2012.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- ↑ Odd Gunnar Skagestad. Norsk Polar Politikk: Hovedtrekk og Utvikslingslinier, 1905-1974. Oslo: Dreyers Forlag, 1975
- ↑ Thorleif Tobias Thorleifsson. Bi-polar international diplomacy: The Sverdrup Islands question, 1902-1930. Master of Arts Thesis, Simon Fraser University, 2004.
- ↑ Robert K. Headland, The Island of South Georgia, Cambridge University Press, 1984.
- ↑ 4,0 4,1 Campbell, David G. (2002). The Crystal Desert: Summers i Antarktis, s. 4. Houghton-Mifflin Books. ISBN 0-618-21921-8.
- ↑ Mills, William James (2003). Exploring Polar Frontiers: A Historical Encyclopedia, s. 353, Santa Barbara: ABC-CLIO, Inc. ISBN 1-57607-422-6.
- ↑ National Geographic, December 2001
- ↑ arkivkopi, arkivert frå originalen 27. oktober 2009, henta 27. oktober 2009
Bibliografi[endre | endre wikiteksten]
- A.G.E. Jones, «kaptein William Smith and the Discovery of New South Shetland", Geographical Journal, Vol. 141, No. 3 (November 1975), pp. 445–461
- Alan Gurney, Below the Convergence: Voyages Toward Antarktis, 1699-1839, Pingvin Books, New York, 1998
- Revista de la Asociación Geológica Argentina 62 (1): pp 35-43 spansk
Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]
- The SCAR King George Island GIS Project Arkivert 2010-10-09 ved Wayback Machine. provides an interactive map av island.
- Biodiversity at Ardley Island Small place nær King George Island, special protected area.
- Report From Antarktis: Countries Maneuver for Potential Future Land Grab