Leo Jogiches
| Leo Jogiches | |
.jpg) | |
| Statsborgarskap | Sveits, Polen, Det russiske imperiet |
| Fødd | 17. juli 1867 Vilnius |
| Død |
10. mars 1919 (51 år) |
| Yrke | politikar, revolusjonær, redaktør |
| Språk | polsk, tysk, russisk |
| Politisk parti | Sozialdemokratische Partei Deutschlands, Kommunistische Partei Deutschlands, Sosialdemokratiet i kongeriket Polen og Litauen, Det russiske sosialdemokratiske arbeidarpartiet |
| Partnar | Rosa Luxemburg |
| Leo Jogiches på Commons | |
Leo Jogiches (17. juli 1867–10. mars 1919) (Tyzka) var ein sosialistisk polsk-tysk politikar, og han var med på grunnlegginga av Det tyske kommunistpartiet KPD. Han var fødd i det polske Vilna, no Vilnius i Litauen, og døydde i Berlin.
Jogiches stod Rosa Luxemburg nært, og var medlem i Sosialdemokratiet i Kongeriket Polen og Litauen (SDKPIL). Han var skeptisk til bolsjevikane si linje i det russiske sosialdemokratiet.
Under første verdskrigen levde han i skjul i Berlin. Saman med blant andre Franz Mehring, Karl Liebknecht og Rosa Luxemburg var han med å grunnleggje Spartakusforbundet og 1. januar 1919 Det tyske kommunistpartiet KPD.
Etter den tyske novemberrevolusjonen, under spartakistoppstanden i Berlin, vart Rosa Luxemburg og Karl Liebknecht myrda av høgre-ekstreme frikorps-soldatar. Dette skjedde 15. januar 1919. Etter dette vart Jogiches leiar i partiet. I mars 1919 vart han arrestert, og den 10. mars vart han myrda i fengselet i Berlin-Moabit.
Leo Jogiches hadde til liks med den fremste teoretikaren i partiet, Rosa Luxemburg, vendt seg imot ei leiande rolle for det russiske kommunistpartiet (bolsjevikane) i internasjonal arbeidarrørsle. Først etter han var død begynte KPD å bli meir avhengig av Moskva. På grunn av misnøye med denne innverknaden frå Moskva såg etterfølgjaren til Jogiches, Paul Levi, seg nøydd til å trekkje seg som partileiar, i februar 1921.
Både Jogiches og Levi var døme på ein type tidlege «luxemburgske» kommunistar som var annleis enn den bolsjevikiske typen som sidan vart bestemmande i kommunismen overalt.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- I hovudsak tysk wikipedia