Mukatsjevo
| Mukatsjevo | |||
| ukrainsk Мукачево, Мукачеве, Mukatsjeve ukrainsk Мукачево, Мукачеве ungarsk Munkács rumensk Muncaci, Munceag russisk Мукачево, Mukatsjevo polsk Mukaczewo slovakisk Mukačevo jiddisk מונקאטש, Munkatsh, Minkatsh | |||
| by | |||
 Utsyn over Mukatsjevo
| |||
|
|||
| Land |  Ukraina
| ||
|---|---|---|---|
| Oblast | Zakarpattja oblast | ||
| Rajon | Mukatsjivskyj rajon | ||
| Koordinatar | 48°27′00″N 22°45′00″E / 48.45000°N 22.75000°E | ||
| Areal | 27,9 km² | ||
| Folketal | 84 758 (2012) | ||
| Folketettleik | 3 038 / km² | ||
| Grunnlagd | 896 | ||
| Borgarmeister | Zoltán Lengyel[1] | ||
| Tidssone | CET (UTC+1) | ||
| - Sommartid | CEST (UTC+2) | ||
| Postnummer | 89600 | ||
| Retningsnummer | +380 3131 | ||
 Mukatsjevo 48°26′29″N 22°42′49″E / 48.441388888889°N 22.713611111111°E | |||
  | |||
| Wikimedia Commons: Mukachevo | |||
| Nettstad: mukachevo.net | |||
Mukatsjevo eller Mukatsjeve (ukrainsk Мукачево, Мукачеве) er ein by i Latoricadalen i Zakarpattja oblast (provins), sørvest i Ukraina. Byen har kring 95 000 innbyggjarar (2008).
Byen er no ein endestasjon langs ein jernbane. Her vert det produsert øl, vin, tobakk, mat, tekstilar, tømmer og møblar. Under den kalde krigen låg Mukatsjevo flybase her.
Historie[endre | endre wikiteksten]
Frå 800-talet til 1000-talet var Mukatsjevo truleg ein del av Kiev-riket. I 1018 vart Mukatsjevo erobra av ungararane og vart eit maktsenter for dei ungarske kongane. I 1397 gav kong Sigismund av Ungarn byen til den rutenske prinsen Theodor Koriatovitsj, som flytta mange rutenarar her. På 1400-talet blømde byen og han vart eit handelssenter i regionen. I 1445 vart byen ein ungarsk fri keisarby. Han fekk òg Magdeburgrettar.
På 1500-talet vart Mukatsjevo ein del av fyrstedømet Transilvania. Anti-Habsburgske opprør fann stad frå 1604 til 1711 i dette området og det som i dag er Slovakia. Det vart oppretta eit gymnas her i 1646. Seint på 1700-talet kom byen under austerriksk kontroll som ein del av Kongedømet Ungarn. Det busette seg òg mange tyskarar i området. Palanokborga i byen vart eit europeisk politisk fengsel etter storminga av Bastillen. I 1821-1823 sat den greske nasjonalhelten Alexander Ypsilanti fengsla i Palanokborga.
I 1919 vart området Karpatisk Rutenia, som byen låg i, innlemma i Tsjekkoslovakia. I november 1938 vart ein del av området som tidlegare hadde høyrt til kongedømet Ungarn gjeve attende til Ungarn. Mukatsjevo var då den einaste byen i Ungarn med ein jødisk majoritet, fram til 1944 då alle jødane vart deporterte til Auschwitz av nazistane. Mot slutten av 1944 storma den raude armeen Karpatisk Rutenia. Først vart området gjeve attende til Tsjekkoslovakia, før det vart ein del av Sovjetunionen som følgje av ein avtale mellom dei to landa seinare i 1945. Sovjetunionen byrja å kaste ut ungarane i byen. I 1945 vart byen ein del av Ukrainske SSR.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen bygger på «Mukachevo» frå Wikipedia på engelsk, den 16. september 2012.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- ↑ «Zoltan Lendyel won more than 67 percent of the vote». Henta 16. september 2012.[daud lenkje]
Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]
- mukachevo.net - Mukatsjevo byportal