Raudvatnet

Raudvatnet
innsjø
Vinterstid (27. februar 2006)
Land	Noreg
Fylke	Nordland
Kommune	Rana
Høgd over havet	488 moh.
Areal	4,45 km²
Kystlengd1	20,00 km
Koordinatar	66°16′42″N 14°31′0″E
Raudvatnet 66.278333333333°N 14.516666666667°E / 66.278333333333; 14.516666666667
Wikimedia Commons: Raudvatnet
1 Kystlengd er eit unøyaktig mål som kanskje ikkje er standardisert for denne artikkelen.

Raudvatnet er ein innsjø i Rana kommune i Nordland. Mellomriksvegen E12 mellom Mo i Rana og Sverige («Blå vegen»), passerer nord og aust for Raudvatnet. Aust for Raudvatnet ligg ei Raude krossen-hytte («Rauvasshytta»).

Raudvatnet er kalla opp etter Raudfjellet, nord for innsjøen. Den raude fargen til fjellet kjem av hematitt, som i eldre tid vart vunne ut for å lage husmaling i Rana.

Hematitt frå dette «raude fjellet» var òg kjelda til husmaling i Nord-Sverige. Det forklarar kvifor dei fleste husa der er raude, og den Svenske fellesnemninga den Røda Stugan («den raude heimen») om heimen deira i dei Svenske kommunane Sorsele og Storuman.

På Raudfjellet ligg Litle Raudvatn, der ei elv renn nordaustover som ei sideelv til Plura. For å skilje mellom desse innsjøane, er Raudvatnet nokre gonger kalla Store Raudvatn.

Dei to hovudkjeldene til Raudvatnet (bortsett frå Tverrvatnet), er ei elv som renn frå vatnet Rausandhaugtjøn i nordaust og elva frå vatnet Kringla i sørvest. Frå Raudvatnet renn Tverråga i ein nordvestleg retning, og munnar ut som ei sideelv til Ranelva.

Raudvatnet er rikt på aure og røye, og er ein populær innsjø for fritidsfiskarar, både om sommaren og vinterstid (isfiske).

Raudvatnet og det omkringliggande området, er eit populært friluftsrområde. Blåvegenløpet Skifestival vart arrangert for 29. gang av I.L Stålkameratene den 31. mars 2007. Det endar i Brennåsen, nord for Gruben, og startar to stader: Umbukta (45 km) og Raudvatnet (21 km).

Det ligg om lag 550 hytter rundt innsjøen, og det vert arbeida med å legge inn elektrisk straum til hyttene.

Reinsdyr nær dei austlege strendene av Raudvatnet

• 
• 
• 

Raudvatnet ligg i eit tradisjonelt samisk territorium, der dei tradisjonelle talarane av det Umesamiske språket ein gong florerte. Reindriftsnæringa er ein viktig del av næringsverksemda hos samane omkring innsjøen. Om vinteren er reinsdyrA gjerda inn aust for Raudvatnet og sør for Raudfjellet, og om sommaren vert dei slept laus og gressar i områda aust for Raudvatnet og sør for Tverrvatnet.

Raudvatnet vinterstid

• 
  Austsida av Raudvatnet
• 
  Austsida av Raudvatnet
• 
  Austsida av Raudvatnet

Raudvatnet sommarstid

• 
  Nordsida
• 
  Nordsida
• 
  Austsida
• 
  Austsida
• 
  Austsida

Raudvatnet om hausten

• 
  Austsida
• 
  Austsida
• 
  Austsida

Gjennom ei trong bukt sørover, er Raudvatnet knytt til Tverrvatnet (66°15′0″N 14°34′0″E), 680 meter over havet. Tverrvatnet [tvær'vatne], òg skrive Tvervatnet, har namnet sitt frå at det ligg «på tvers», i ei nord-sør retning, medan dei fleste andre innsjøane i Rana er lokaliserte i ei aust-vest retning.

Vatnet i Tverrvatnet flyt nordover inn i Raudvatnet. Tverrvatnet er ikkje skild frå Raudvatnet, men er eigentleg namnet på den sørlegaste delen av Raudvatnet. Tverråga (kalla opp etter Tverrvatnet) renn såleis ut frå Raudvatnet, ikkje Tverrvatnet.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Raudvatnet» frå Wikipedia på bokmål, den 21. april 2008.
  • Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
• Det Bestes Store Noreg Atlas, Forlaget Det Beste A/S, Oslo, 1. utgåve, 1983, ISBN 82-7010-152-4

Denne geografiartikkelen som har med Nordland å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.