Sedimentær bergart

Lys kalkstein på mørk alunskifer ved Nærsnes i Røyken.

Foto: Kjetil Lenes

Sedimentære bergartar er danna ved at slam og organisk materiale har blitt avsett i stilleståande vatn.

Har vatnet vore fattig på oksygen har ikkje det organiske materialet rotna. Det blir då omdanna til mørk skifer når det blir utsett for trykk. Blir det organiske materialet nedbrote er det att skal frå skaldyr, og materialet blir omdanna til lys kalkstein.

Hovudgrupper

Ein kan dela dei sedimentære bergartane i tre hovudgrupper ut frå korleis dei er danna:

Sandstein i Lower Antelope Canyon som er forvitra av vêr og vind.

Klastiske

Produktet av forvitring, forflytting og deposisjon.

• Sandstein
• Konglomerat
• Tillitt
• Siltstein
• Breksje
• Leirskifer

Kjemiske

Danna ved utfelling av komponentar frå vatn.

• Gips
• Chert
• Halitt
• Oolittisk kalkstein.

Kalksteinsklipper på Isle of Wight.

Biogene (organiske)

Danna av organisk materiale, hovudsakleg dyr- eller planterestar.

• Kritstein
• Kalkstein
• Kol
• Alunskifer, danna av mudder rikt på organisk materiale.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Sedimentær bergart

Denne geologiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.