St. Olavsmedaljen med eikegrein

St. Olavsmedaljen med eikegrein

St. Olavsmedaljen med eikegrein er ein norsk krigsmedalje.

St. Olavsmedaljen med eikegrein vert rekna som ei separat utmerking frå den sivile St. Olavsmedaljen. Den 6. februar 1942 vart det avgjort at St. Olavsmedaljen i krigstid òg kunne tildelast for andre tenester, særleg for «personleg innsats for Noregs sak». Året etter, 22. mars 1943, vart det vedteke at medaljen skulle bli utstyrt med ei ekegrein i sølv når han vart utdelt for «personleg innsats for Noreg under krigen». Den militære medaljen vert av den grunn kalla St. Olavsmedaljen med eikegrein. 6. oktober 1943 vart det avgjort at fleire greiner kunne tilføyast om mottakaren utmerkte seg igjen.

St. Olavsmedaljen med eikegrein rangerer som nummer sju i rekkja av norske dekorasjonar. Det er den tredje fremste av dei norske krigsmedaljane tildelt for innsats under den andre verdskrigen og rangerer etter Krigskorset og Haakon VIIs Frihetskors, men føre Krigsmedaljen.

Utforming

St. Olavsmedaljen med ekeløv er lagd i sølv. Symbolikken på medaljen er av kongeleg, nasjonal og militær art. På adversein har han portrett av regjerande konge ved innstiftinga, Haakon VII. Namna hans, tittel og valspråk står som omskrift langs kanten: «HAAKON VII • NORGES KONGE • ALT FOR NORGE •» Kongens monogram med krone er plassert over medaljen. Reversen ber Olavskrossen, eit kløverbladkors med to økser, som vert rekna som eit norsk nasjonalsymbol. Medaljen er opphengd i eit band tilsvarande det som vert nytta for St. Olavs Orden, det vil seie raudt med kantstriper i kvitt og blått. Fargane er dei same som i Noregs flagg. Ei grein med eikelauv og eikenøtter i sølv er plassert skrått over bandet. Eikelauv og eikegreiner vert nytta i militær symbolikk og representerer mot, styrke og patriotisme. I tilfelle der ein og same person gjentekne gonger har gjort seg fortent til St. Olavsmedaljen med eikegrein, utstyrast bandet med ei ekstra eikegrein for kvar tildeling.

Medaljen er utforma av myntgravør Halfdan Rui.

Tildeling

Tildeling starta under den andre verdskrigen og heldt fram i etterkrigstida utover til 1952. Tildeling vart gjenopptatt 1986, som følgje av krigsdekorasjonssaken. I 1988 og 1989 vart St. Olavsmedaljen med eikegrein tildelt nye 43 krigsseglarar frå handelsflåta.Krigskorset og St. Olavsmedaljen med ekegren, . 9. Totalt er St. Olavsmedaljen med eikegrein tildelt 779 norske borgarar, derav ei kvinne.

Minst 29 personar har fått medaljen med to eikegreiner, tre personar er tildelt medaljen med tre ekegreiner.Krigskorset og St. Olavsmedaljen med ekegren, . 200 og 203.

St. Olavsmedaljen med eikegrein er òg tildelt nokre få utanlandske borgarar. Sju tildelingar til britisk personell er dokumentert av Åre Simenstad: Norwegian War Decorations Awarded to Members of the British Armed Force sin 1940%u20131945, London: London Stamp Exchange, 1990, . 23%u201325.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «St. Olavsmedaljen med ekegren» frå Wikipedia på bokmål, den 26. april 2010.

Litteratur

• Erik Gjems-Onstad: Krigskorset og St. Olavsmedaljen med ekegren, Oslo: Grøndahl og Dreyers Forlag, 1995, ISBN 8250421906
• John Mon: «St. Olavs-medaljen», Forumet til Forsvaret, nr 14%u201315, 1994
• Caroline Serck-Hansen: «Krigsdekorasjonene til ein skyttar i handelsflåten», Norsk våpenhistorisk selskap. Årbok 2003, Oslo: Norsk våpenhistorisk selskap, 2003, . 28%u201342
• Carsten Svarstad: «Noregs krigsdekorasjoner», Nordisk Numismatisk Medlemsbladet til Union, nr 6, august, 1946, . 97%u2013103
• Tore Z. Trosdahl: Noregs medaljar 1920%u20131995, Oslo: Tosses forlag, 2001. ISBN 8299656818
• Oversyn over norske sivile og militære utmerkingar i f-xtra, nr 1, 2009, bilag til Forumet til Forsvaret, nr 11, 2009