Villpurre

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
(Omdirigert frå Staudevårlauk)
Villpurre
Villpurre i Spania.
Villpurre i Spania.
Status
Status i verda: LC Livskraftig
Status i Noreg: Framandart som ikkje er risikovurdert
Systematikk
Rike: Planteriket Plantae
Underrekkje: Frøplantar Spermatophytes
Orden: Aspargesordenen Asparagales
Familie: Påskeliljefamilien Amaryllidaceae
Underfamilie: Alliaceae Allioideae
Stamme: Allieae
Slekt: Laukslekta Allium
Art: Villpurre A. ampeloprasum
Vitskapleg namn
Allium ampeloprasum

Villpurre eller staudevårlauk (Allium ampeloprasum) er ei plante i laukslekta Allium. Ho veks naturleg i området frå Sør-Europa til vestlege delar av Asia. Planta ser ut til å ha blitt nytta alt i førhistorisk tid og har på den tida komme til England der ein finn ho på steinete plassar nær kysten i sørvest-England og Wales.[1][2] Villpurre er opphav til fleire foredla grønsaker, der purre, elefantkvitlauk og kurratlauk er dei best kjende.

Skjematisk teikning av villpurre.

Ulike namn[endre | endre wikiteksten]

Eit synonym til det vitskaplege namnet Allium ampeloprasum er Allium porrum.

Fleire grønsaker er utvikla frå villpurre. Nokre av dei er:

  • Purre (Allium ampeloprasum var. porrum) - leek (engelsk), poireau (fransk), alho porro (portugisisk), cebolla puerro (spansk)
  • Elefantkvitlauk (Allium ampeloprasum var. ampeloprasum) - great-headed garlic, elephant garlic (engelsk), ail à grosse tête (fransk)
  • Perlelauk (A. ampeloprasum var. sectivum) - pearl onion (engelsk), poireau perpétuel, petit poireau antillais (fransk), alho bravo, alho inglês (portugisisk)
  • Kurratlauk (Allium ampeloprasum var. kurrat) - kurrat (engelsk, fransk).[3]
  • تره, tareh (Allium ampeloprasum ssp. persicum) - (persisk)
  • இராகூச்சிட்டம், iraakuuccittam (tamil)

Biletdøme[endre | endre wikiteksten]

Referansar[endre | endre wikiteksten]

  1. Plants for a Future: Allium ampeloprasum
  2. CHRISTOPHER D. PRESTON, DAVID A. PEARMAN, ALLAN R. HALL (2004) Archaeophytes in Britain Botanical Journal of the Linnean Society 145 (3), 257–294 doi:10.1111/j.1095-8339.2004.00284.x, p. 264
  3. Grubben, G.J.H. & Denton, O.A. (2004) Plant Resources of Tropical Africa 2. Vegetables. PROTA Foundation, Wageningen; Backhuys, Leiden; CTA, Wageningen.

Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]