Trommehinnemuskel
Trommehinnemuskelen (latin: musculus tensor tympani) er ein muskel i midtpartiet av øyret. Den ligg i knokkelkanalen over knokkeldelen av øyretrompeten. Oppgåva til muskelen er å dempe lydar, til dømes dei som kjem frå tygging.
Struktur[endre | endre wikiteksten]
Trommehinnemuskelen oppstår frå bruskdelen av øyretrompeten, den tilstøytande delen av ala major ossis sphenoidalis, og den beinete kanalen der den ligg. Den går bakover gjennom kanalen og endar i ei slank sene som går inn i trommehola, der den dannar ein skarp sving rundt ytterpunktet av skiljeveggen, processus cochleariformis, og har insersjon i hammarskaftet, i nærleiken av rota.[1]
Muskelen er den største av dei to musklane i trommehola, og den andre er stigbøyelmuskelen.
Innervasjon[endre | endre wikiteksten]
Innervasjonen av trommehinnemuskelen kjem frå nervus musculi tensoris tympani, ei forgreining av underkjevedelen av trillingnerva.[1] Muskelen er innervert av motoriske nervefibrar frå trillingnerva, og får dimed ingen nervefibrar frå ganglion trigeminale, som berre har sensoriske nervefibrar.
Utvikling[endre | endre wikiteksten]
Trommehinnemuskelen utviklar seg frå mesoderm i den fyrste gjellebogen.[2]
Funksjon[endre | endre wikiteksten]
Trommehinnemuskelen jobbar med å dempe lyden frå tygging. Når muskelen er spent, dreg den hammaren medialt og strammar trommehinna for å dempe vibrasjon i høyreknoklane, slik at det oppstår ein reduksjon i oppfatninga av amplituden i lyd.[1]
Friviljug kontroll[endre | endre wikiteksten]
Samantrekking av musklar produserer vibrasjon og lyd.[3] Langsame fibrar produserer mellom 10 og 30 samantrekkingar kvart sekund, tilsvarande ein lydfrekvens på 10 til 30 Hz. Snøgge fibrar produserer mellom 30 og 70 samantrekkingar kvart sekund, tilsvarande ein lydfrekvens på 30 til 70 Hz. Vibrasjonen kan enkelt merkast ved å stramme ein muskel, til dømes ved å knyte neven hardt. Lyden kan høyrast ved å legge den samantrekte muskelen inntil øyret; knytneven er eit godt døme. Lyden kan skildrast som ein buldrande lyd. Mange kan lage denne lyden friviljug ved å stramme trommehinnemuskelen i melløyret. Buldrelyden kan òg høyrast når nakke- eller kjevemusklane er spente, til dømes ved djup geisping. Dette fenomenet har vore kjent sidan minst 1884.[4]
Ufriviljug kontroll[endre | endre wikiteksten]
Tensor tympanirefleks[endre | endre wikiteksten]
Tensor tympanirefleksen førebyggjer skade i det indre øyret ved å dempe overføringa av vibrasjonar frå trommehinna til det ovale vindauget. Refleksen har ei responstid på 40 millisekund og er dimed ikkje snøgg nok til å verne øyret mot bråe lydar, til dømes frå eksplosjon eller våpenskot. Refleksen utvikla seg truleg for å verne tidlege menneske mot tordenklapp, som oppstår mykje seinare.[5] Refleksen verkar ved å trekke saman musklane i det indre øyret, nemleg trommehinnemuskelen og stigbøylemuskelen. Samantrekkinga fører til at hammarskaftet blir dratt innover og stramma. Denne stramminga hindrar vibrasjonar i å forstyrre perilymfen.[6]
Klinisk relevans[endre | endre wikiteksten]
Hjå mange personar med hyperakusi oppstår det auka aktivitet i trommehinnemuskelen som del av ein sjokkrespons til visse lydar. Denne nedsette refleksterskelen for samantrekking blir aktivert av oppfatninga eller forventinga av høg lyd, og blir kalla tonic tensor tympani syndrome (TTTS). Hjå nokre personar med hyperakusi kan trommehinnemuskelen trekke seg saman berre ved å tenke på ein høg lyd. Ved eksponering for veldig høge lydar vil trommehinnemuskelen trekke seg saman for å stramme trommehinna, og dette kan føre til ei kjensle av smerte, flagring eller fullskap i øyret.[7]
Fleire bilete[endre | endre wikiteksten]
-
Den indre overflata av skallebasis -
Det ytre øyret og mellomøyret opna frå høgre framside -
Forstørra visning av den indre veggen i trommehinna -
Øyretrompeten opna i eit tverrsnitt langs aksen
Sjå òg[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen nyttar anatomisk terminologi. For ei oversikt, sjå anatomisk terminologi.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen bygger på «Tensor tympani muscle» frå Wikipedia på engelsk, den 18. februar 2015.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Drake, Richard L.; Vogl, Wayne; Tibbitts, Adam; W.M. Mitchell (2005). Gray's anatomy for students. Illustrations by Richard; Richardson, Paul (Pbk. utg.). Philadelphia: Elsevier/Churchill Livingstone. s. 862–3. ISBN 978-0-443-06612-2.
- ↑ Moore, Keith (2003). The Developing Human: Clinically Oriented Embryology (7th utg.). Philadelphia, Pennsylvania: Saunders. s. 204–208. ISBN 0-7216-9412-8.
- ↑ Barry DT (1992). «Vibrations and sounds from evoked muscle twitches». Electromyography and Clinical Neurophysiology 32 (1-2): 35–40.
- ↑ Tillaux, Paul (1884). «Traité d'anatomie topographique avec applications à la chirurgie». Paris Asselin et Houzeau: 125. Henta 18. februar 2015.
- ↑ Saladin, Kenneth (2012). Anatomy and Physiology: The Unity of Form and Function (6th utg.). New York: McGraw-Hill. s. 601. ISBN 978-0-07-337825-1.
- ↑ Bhatia. «Tympanic Reflex». Gradestack.com. Arkivert frå originalen 26. september 2020. Henta 12 December 2014.
- ↑ Ingmar Klochoff. «Impedance Fluctuation and a "Tensor Tympani Syndrome"» Proc. 4th Internation Symposium on Acoustic Impedance Measurements (25—28 sept. 1979; Universidad Nova de Lisboa Ed Penha & Pizarro). Uppsala Sweden; ss. 69-76.
