Venceslaus Ulricus Hammershaimb

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
(Omdirigert frå V.U. Hammershaimb)
Venceslaus Ulricus Hammershaimb

Fødd25. mars 1819
Sandavágur
Død8. april 1909 (90 år)
Statsborgar avDanmark
Yrkefilolog, skribent, pastor
BarnHjalmar Hammershaimb
Hammershaimb på eit frimerkje frå 1980.

Venceslaus Ulricus Hammershaimb (25. mars 18198. april 1909), òg kjend som V. U. Hammershaimb eller Venzel Hammershaimb, var ein færøysk prest og filolog. Hammershaimb vert rekna som grunnleggjar av det noverande færøyske skriftspråket. Han ferda rundt på Færøyane og samla inn munnlege kvad og soger, dette vart grunnlaget for det moderne færøyske språket.[1] Slik kan han liknast med Ivar Aasen.

Bakgrunn[endre | endre wikiteksten]

Hammershaimb var av tysk ætt på farssida, men voks opp på Færøyane og kjende seg som færøying. Han vart utdanna som teolog i København der han vart kjend med den danske presten og filosofen Grundtvig, men busette seg på Færøyane i 1855, der han var prestStreymoy. Heile tida interesserte han seg for, og studerte, dei ulike dialektane av morsmålet sitt, færøysk. Han vart prost på Færøyane i 1867, og var på Lagtinget i tre periodar. Han budde med kona i Danmark frå 1878 til han døydde i København i 1909.

Minnestein for Hammershaimb i Sandavágur.

Lingvistisk arbeid[endre | endre wikiteksten]

I 1846 gav Hammershaimb ut ei bok om færøisk ortographie eller rettskriving. Denne boka har vore gjeldande for færøysk språkføring opp til vår tid. Skriftspråket la han sterkt opp til det norrøne utgangspunktet. Til slutt vart det eit kompromiss, som er akseptabelt for alle dei færøyske dialektane. I tillegg ligg ikkje skriftspråket alt for fjernt frå gamle tekstar, og andre nordiske språk.

Verk[endre | endre wikiteksten]

Første band av Hammershaimbs Færøsk Anthologi frå 1891.
  • 1848: Meddelelser fra en rejse på Færøerne 1847–48
  • 1851: Færøske kvæder I
  • 1855: Færøske kvæder II
  • 1884: Føroyingasøga útløgd úr íslendskum
  • 1891: Færøsk Anthologi I–II[2]

Kjelder[endre | endre wikiteksten]

  1. Karker, Allan (3. januar 2023). «V.U. Hammershaimb» (på dansk). Den Store Danske i lex.dk. Henta 31. januar 2023. 
  2. «V. U. Hammershaimb (1819-1909)» (på færøysk). snar.fo. 

Litteratur[endre | endre wikiteksten]

Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Venceslaus Ulricus Hammershaimb