Aage Roussell

Aage Roussell
Fødd	27. oktober 1901 København
Død	9. juni 1972 Frederiksberg
Nasjonalitet	Kongeriket Danmark
Yrke	antropolog, arkeolog, historikar, arkitekt

Aage Roussell (27. oktober 1901–9. juni 1972) var ein dansk arkitekt, arkeolog, museumsmann og motstandsmann.

Utdanning

Roussell var fødd i Frederiksberg son av grosseraren Rudolf Christian Roussell (1859-1933) og kona hans Sidse Hansine, fødd Nielsen (1868-1941). I 1919 blei han student. I 1920 tok han filosofikum ved Københavns Universitet. Same året blei han tatt opp ved Kunstakademiets Arkitektskule, som han gjekk ut frå i 1922. Han var òg student ved Stockholms Högskola.

Karriere

Utgravingar på Grønland og doktordisputas

Roussell blei tilsett ved Ivigtut kryolitbrud på Grønland 1924-26 og var leiar ved gruva vinteren 1925-26. Han tok del i arkeologiske grønlandsekspedisjonar i 1926, 1930, 1932, 1934, 1935 og 1937 og ein ekspedisjon til Island i 1939.

Som nyutdanna arkitekt deltok han i 1926 og 1930 i høvesvis Poul Nørlund sin arkeologiske ekspedisjonar til Grønland og var samstundes knytt til arkitektverksemda til Mogens Clemmensen. Seinare var han sjølv leiar for fire liknande utgravingsreiser på 1930-talet. Desse hadde som mål å finna leivningar frå livet til nordbuarane på Island og Grønland. Reisa gav materiale til doktorgraden hans, Farms and Churches in the Medieval Norse Settlements of Greenland (1941). Han blei museumsinspektør ved det danske Nasjonalmuseet 1937 og var 1949-71 overinspektør og leiar for mellomaldersamlinga, som då var den andre avdelinga av nasjonalmuseet.

Dansk mellomalder

1932–35 gjennomførte Roussell restaureringa av Børglum Kloster og 1935 ombygginga av sørfløya til herregarden Willestrup.

I byrjinga av 1940-åra retta Roussell merksemda mot danske mellomalderborger. I perioden 1941-46 kom omfattande utgravingar på Vordingborg Slottsruin, og i 1942 gav han ut boka Danmarks Middelalderborge. Han utførte òg utgravingar på Aalholm Slott i 1943, der han m.a. fann restane av eit hittil ukjent tårn.

I 1951 blei Roussell formann for Det Særlige Kirkesyn, som hadde tilsyn med dei eldste kyrkjebygningane til den danske kyrkja og som han hadde vore arkitekt for sidan 1944. Han var redaktør av andreutgåva av verket Danske Slott og Herregaarde (20 bind, Hassing 1963-68).

1958-59 tok han del i dei danske utgravingane på øya Failaka utanfor Kuwait.

Motstandsmann og leier av Frihedsmuseet

Roussell hadde teke del i motstandsrørsla under den tyske okkupasjonen av Danmark. Etter krigen blei han overført til Heimevernet, der han blei kompanisjef i 1949. Ved sida av stillinga si på Nasjonalmuseet blei han i 1957 den fyrste leiaren av Frihedsmuseet. I 1971 fråtredde han denne stillinga på grunn av alvorleg sjukdom som han døde av året etter. Han er gravlagd på Frederiksberg eldre kyrkjegard.

Politikk og tillitsverv

Aage Roussell var konservativt medlem av Frederiksberg Kommunalbestyrelse frå 1958 til 1966. Han var dessutan generalsekretær for den offisielle danske kunst- og kulturutstillinga i London 1948 og sekretær for museumsutvalet ved utstillinga The Arts of Denmark i USA 1960–61. Han var riddar av Dannebrog og bar ei rekkje utanlandske ordenar.

Han gifta seg 21. juli 1931 i Kildebrønde Kirke med Elisabeth Mathilde Velschou (1898–1985), dotter av godsinspektør Jacob Velschou og kona Marie, fødd Valentiner.

Bibliografi (utval)

• Norse Building Customs in the Scottish Isles, 1934.
• Sandnes, 1936.
• Børglum Kloster, 1937.
• Farms and Churches in the Medieval Norse Settlements of Greenland, disputats, 1941.
• Danmarks Middelalderborge, 1942.
• (s.m. andre): Forntida gårdar i Island, 1943.
• (s.m. andre): Helligaandskirken i København, 1949.
• Vor Frue Kirke i Haderslev, 1952.
• (red.): Danmarks Nationalmuseum, 1957.
• Danske Slotte og Herregaarde, 20 bind, Hassing 1963-68.

Han var bidragsytar til Danmarks Kirker, Nationalmuseets Arbejdsmark og Ældre dansk Arkitektur

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Aage Roussell» frå Wikipedia på dansk, den 27. juni 2025.