Anders Dass
| Anders Dass | |
| Statsborgarskap | Noreg |
| Fødd | 25. juli 1675 |
| Død |
1736 (60 år) |
| Yrke | prest |
| Religion | Den evangelisk-lutherske kyrkja |
Anders Dass (25. juli 1675–1736) var ein norsk prest og godseigar, son til Margrethe Andersdotter og diktarpresten Petter Dass.
Anders Dass gjekk som gut latinskule i Bergen før han vart oppteken som student i Kjøbenhavn rundt 1691. Han tok magistergrad, deretter studerte han ei tid i England. I 1704 vart han tilsett som kapellan hos faren, og han overtok soknepreststillinga i Alstahaug etter at faren døydde.
Då han kom heim til Alstahaug, gifta han seg med Rebekka Lorentzdotter Angell (1681–1735) som var dotter av den styrtrike kjøpmannen Lorentz Mortenson Angell (–1697) i Trondheim. Dermed vart han eigar av det enorme Tjøttagodset som svigerfaren hadde tileigna seg i 1675. Ved arveskiftet i 1703 hadde Rebekka fått 1/5 av arven, resten gjekk til brørne Albert, Lorentz, Hans og Peter. Anders kjøpte i tur og orden fleire femtedelar av svograne sine. I 1705 kjøpte han ei rad gardar i Vefsn, Rana, Tjøtta og Alstahaug frå svogeren Hans Angell. I 1706 kjøpte han skog flerie gardar og skogstrekningar innover langs Vefsna og oppi Dunderlandsdalen frå Peter Angell.[1]
Då faren fall i frå, vart han forfremma frå kapellan til sokneprest i Alstahaug. Fra 1715 medførte embetet også at han var forvaltar av Det nordlandske kyrkje- og skulefond. Anders og Rebekka fekk ti barn. Sonen Albert Dass vart byfut i Bergen. Jacob Dass vart lagmann i Nordland. Petter Dass (d.y.) arva jordegodset. Abelone gifta seg med presten Sommer (som overtok då Anders døydde i 1736).
Kjelder:[endre | endre wikiteksten]
- A.E. Eriksen 1874: «Petter Das's Levnetsløb» (trykt som innleiing til samleutgåve av Petter Dass sine skrifter), P.T. Mallings Bogtrykkeri
- ↑ Axel Coldevin listar opp Anders Dass sine kjøp i boka Jordegods og storgårder i Nord-Norge fra 1943, utgitt på F. Bruns Bokhandel i Trondheim.