Austmarisk

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
austmarisk
марий йылме
Klassifisering Uralsk
 austmarisk
Bruk
Tala i Russland
Område Mari El, Basjkortostan
austmarisktalande i alt 451000 (2002)
Rangering Ikkje topp-100
Skriftsystem kyrillisk
Offisiell status
Offisielt språk i Mari El
Normert av MARNII
Språkkodar
ISO 639-2 chm
ISO 639-3 mhr
Glottolog east2328
Wikipedia på austmarisk

Austmarisk eller engmarisk er eit marisk språk i den uralske språkfamilien. Den næraste slektningen er vestmarisk. Marisk er påverka av nabospråka, både tatarisk og tsjuvasjisk, etter den russiske erobringa av det mariske området på 1500-talet også av russisk. Ved folketeljinga i 2002 tala 37 000 menneske vestmarisk og 451 000 austmarisk. Dei fleste mariane bur i Mari El, men det bur ca. 60 000 i Kirov oblast nord for Mari El, og ca. 100 000 i Basjkortostan aust for Uralfjella.

Skriftspråk[endre | endre wikiteksten]

Austmarisk blir skrive med det kyrilliske alfabetet, med desse tilleggsbokstavane: ҥ [ŋ], ӧ [ø], ӱ [ʉ]:

А а Б б В в Г г Д д Е е Ё ё Ж ж
З з И и Й й К к Л л М м Н н Ҥ ҥ
О о Ö ö П п Р р С с Т т У у Ӱ ӱ
Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы
Ь ь Э э Ю ю Я я

Litteratur[endre | endre wikiteksten]

  • Alhoniemi, Alho (2010) [1985], Marin kielioppi (PDF) (på finsk) (2nd utg.), Helsinki: Suomalais-Ugrilainen Seura, henta 3. januar 2015  (Hill and Meadow);
  • Alhoniemi, A., Marin kielen lukemisto sanastoineen, Helsinki, 1986 (Aust- og vestmari);
  • Beke О., Cseremisz nyelvtan, Budapest, 1911 (Aust- og vestmari);
  • Budenz J., Erdéi és hegyi cseremisz szótár, Pest, 1866
  • Castrén M. A., Elementa grammaticae tscheremissicae, Kuopio, 1845 (Vestmari);
  • Glukhov, N. and V. Glukhov, "Mari Men and Women as Bearers of the Mari Language and Identity," Wiener elektronische Beiträge des Instituts für Finno-Ugristik, 2003. Arkivert 2016-03-03 ved Wayback Machine.
  • Ingemann, F. J. and T. A. Sebeok, An Eastern Cheremis Manual: Phonology, Grammar, Texts and Glossary (= American Council of Learned Societies, Research and Studies in Uralic and Altaic languages, project nos. 6 and 31), Bloomington, 1961 (Austmari);
  • Klima, L. "The linguistic affinity of the Volgaic Finno-Ugrians and their ethnogenesis," 2004
  • Lewy E., Tscheremissische Grammatik, Leipzig, 1922 (Austmari);
  • Ramstedt G. J., Bergtscheremissische Sprachstudien, Helsinki, 1902
  • Räsänen M., Die tschuwassischen Lehnwörter im Tscheremissischen, Helsinki, 1920;
  • Räsänen M., Die tatarischen Lehnwörter im Tscheremissischen, Helsinki, 1923.
  • Sebeok, T. A. and A. Raun. (eds.), The First Cheremis Grammar (1775): A Facsimile Edition, Chicago, 1956.
  • Szilasi M., Cseremisz szótár, Budapest, 1901, (på ungarsk og tysk);
  • Wichmann Y., Tscheremissische Texte mit Wörterverzeichnis und grammatikalischem Abriss, Helsingfors, 1923;
  • Wiedemann F., Versuch einer Grammatik der tscheremissischen Sprache, Saint Petersburg, 1847 (Vestmari);
  • Васильев В. М., Записки по грамматике народа мари, Kazan', 1918 ;
  • Васильев В. М., Марий Мутэр, Moscow, 1929 ;
  • Галкин, И. С., Историческая грамматика марийского языка, vol. I, II, Joshkar-Ola, 1964, 1966;
  • Галкин, И. С., "Происхождение и развитие марийского языка", Марийцы. Историко-этнографические очерки/Марий калык. Историй сынан этнографий очерк-влак, Joshkar-Ola, 2005: 43-46.
  • Зорина, З. Г., Г. С. Крылова, and Э. С. Якимова. Марийский язык для всех, ч. 1. Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, * Кармазин Г. Г., Материалы к изучению марийского языка, Krasnokokshajsk, 1925 (Austmari);
  • Иванов И. Г., История марийского литературного языка, Joshkar-Ola, 1975;
  • Иванов И. Г., Марий диалектологий, Joshkar-Ola, 1981;
  • Кармазин Г. Г., Учебник марийского языка лугово-восточного наречия, Joshkar-Ola, 1929 (Austmari);
  • Коведяева Е. И. "Марийский язык", Основы финно-угорского языкознания. Т.3. Moscow, 1976: 3-96.
  • Коведяева Е. И. "Марийский язык", Языки мира: Уральские языки. Moscow, 1993: 148-164.
  • Коведяева Е. И. "Горномарийский вариант литературного марийского языка", Языки мира: Уральские языки. Moscow, 1993: 164-173.
  • Шорин В. С., Маро-русский словарь горного наречия, Kazan', 1920 (Vestmari);
  • Троицкий В. П., Черемисско-русский словарь, Kazan', 1894; 1990
Spire Denne språkartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.