Così fan tutte
| K. 588 Opera av Wolfgang Amadeus Mozart | |||
| Sjanger | Opera | ||
|---|---|---|---|
| Periode | Wienerklassisismen | ||
| Komponert | 1790 | ||
| Typisk lengd | 166:56 | ||
| Satsar/akter | 32 (2 akter) | ||
| Libretto av | Lorenzo Da Ponte | ||
Così fan tutte, ossia La scuola degli amanti (Slik gjer alle kvinner, eller skule for elskarar) K. 588, er ein opera buffa av Wolfgang Amadeus Mozart frå 1790. Librettoen vart skriven av Lorenzo Da Ponte.
Così fan tutte er ein av tre Mozart-operaer Da Ponte skreiv librettoen for. Dei to andre var Figaros bryllup og Don Giovanni.
Sjølv om det er allment akseptert at Così fan tutte vart skriven og komponert etter forslag frå Josef II, støttar ikkje nyare forsking denne ideen.[1] Det er bevis for at Mozart sin samtidig, Antonio Salieri, prøvde å setje musikk til librettoen men ikkje gjorde han ferdig.[2]
Framsyningar[endre | endre wikiteksten]
Den første framsyningar fann stad i Burgtheater i Wien den 26. januar 1790. Det vart berre fem framsyningar før det vart stoppa då keisar Josef II døydde og hoffet gjekk inn i ein sørgeperiode.
Temaet i operaen uroa ikkje Wien på denne tida, men utover 1800- og tidleg på 1900-talet vart han rekna som for vågal. Operaen vart sjeldan framført.
Etter andre verdskrigen fann han igjen ein stad i standardrepertoaret i operaen og er i dag den 11. mest spelte operaen verda over i følgje lista til Operabase.[3]
Roller[endre | endre wikiteksten]
| Rolle | Stemme | Premierebesetning, 26. januar 1790 (Dirigent: Wolfgang Amadeus Mozart) |
|---|---|---|
| Fiordiligi, Frue frå Ferrara og syster til Dorabella, budde i Napoli | sopran | Adriana Ferrarese |
| Dorabella, Frue frå Ferrara og syster til Fiordiligi, budde i Napoli | mezzo-sopran | Louise (Luisa) Villeneuve |
| Guglielmo, kjærasten til Fiordiligi, ein soldat | baryton | Francesco Benucci |
| Ferrando, kjærasten til Dorabella, ein soldat | tenor | Vincenzo Calvesi |
| Despina, ei hushjelp | sopran | Dorotea Bussani |
| Don Alfonso, ein gammal filosof | bass | Francesco Bussani |
| Kor: soldatar, tenarar, sjømenn | ||
Samandrag[endre | endre wikiteksten]
To vener kler seg ut som «albanarar» og kurtiserer kvarandre sine trulova for å teste truskapen deira. Til slutt avslører venene identiteten sin, alt vert tilgjeve, og dei fire syng om det prisverdige i å kunne akseptere både medgang og motgang i livet.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen bygger på «Così fan tutte» frå Wikipedia på engelsk, den 2. mars 2012.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Holden, Amanda (ed) (1997). The Penguin Opera Guide. London: Penguin. ISBN 014051385X.
- ↑ Brown, Bruce Alan. W.A. Mozart: Così fan tutte, Cambridge: Cambridge University Press. 1995. p. 10
- ↑ Collins, Michael, Notes, Second Series, Vol. 53, No. 4 (June 1997), pp. 1142–1144. Music Library Association.
- ↑ «Opera Statistics». Operabase. Henta 3. mars 2012.
Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]
- Così fan tutte: partitur og kritisk rapport (tysk) i Neue Mozart-Ausgabe
- Samandrag av Così fan tutte Arkivert 2013-06-23 ved Wayback Machine. frå English Touring Opera.
- Komplett libretto
- Notar[daud lenkje]
- "Mozart at the Met" Arkivert 2013-07-21 ved Wayback Machine., Time, 7 januar 1952
- San Diego OperaTalk! med Nick Reveles: Così fan tutte[daud lenkje]
- Così fan tutte opera Arkivert 2012-03-15 ved Wayback Machine.