Diskusjon:Bergensk

Penbergensk

Flytt hit frå diskusjon:Bergen av Ranveig 27. des. 2005 kl. 08:17 (UTC) Det finst då vel ikkje den bergensaren som seier "nå" om han talar aldri so penbergensk! Eg har i alle fall ikkje høyrt anna enn "no" frå nokon bergensar. Og at "nå" skulle vera "pent" på noko vis, er no heller ikkje meining i, sidan det er ei samnorskform, og riksmålet har "nu", som ligg nærare "no". --Berre ei sleggje 25. des. 2005 kl. 20:51 (UTC)

Jau, den bergensaren finst. Du har berre ikkje snakka med alle. Men når det er sagt så snakkar dei fleste ein variant som ligg mellom dei som er illustrert i artikkelen, og det er somme som snakker «penbergensk» som seier t.d. «no», og somme som snakkar «gatebergensk» seier «noen» og «hvilken». Kanskje me kan samanlikna det med bokmål og nynorsk: nesten ingen snakkar dei normerte målformene, men ein mellomting. (Det er forresten artig at når det først kjem ein diskusjon om denne artikkelen, så gjeld det målføre...) --Eddi (Snakk) 26. des. 2005 kl. 13:14 (UTC)

Hei, grupperingane "penbergensk" og "gatebergensk" er i vitskapleg bruk, og ja, det er mange som seier "nå" i Bergen. Sjå t.d. her: http://www2.bt.no/tettpa/article119609 og http://www2.bt.no/tettpa/article331552 . --Mathias0512 26. des. 2005 kl. 23:40 (UTC)

Jaja, når de seier det, so... --Berre ei sleggje 27. des. 2005 kl. 01:57 (UTC)

Slutt på flytta bolk frå diskusjon:Bergen av Ranveig 27. des. 2005 kl. 08:17 (UTC)

Burde ein ikkje vere forsiktig med subjektive begrep som "penbergensk" og "vulgærspråk"? Slike begrep er jo svært subjektive og ein del av eit maktspråk. Apropos bruken av "nå", "no" og "nu", så er det jo sistnemnde som har vori den tradisjonelle formen i norskdansken. Formen "nå" kjem frå det tradisjonelle talemålet på Austlandet (merk at til dømes Kåre Willoch seier "nu"). --Oddeivind 6. april 2009 kl. 08:37 (CEST)

Pronomen og samkjønn

Dette har eg lurt på ei stund og ikkje funne greia på, men er det eit røynleg samkjønn i bergensk, eller er det berre samanfallande former mellom hankjønn og hokjønn? Når nokon til dømes spør: Kor e boken min? Kva kan ein då svara av:

• Hon liggar der
• Han liggar der
• Den liggar der

Er Hon liggar der i det heile mogeleg? I det fall er vel boken å rekna som grammatisk hokjønn? --Berre ei sleggje 28. des. 2005 kl. 19:33 (UTC)

Det finst to ulike genussystem, eit for kongruens internt i substantivfrasen, og eitt for deikse. Substantiv kan grupperast etter kva form adjektiv og determinativar tar (ei lita bok), eller etter kva ord som blir brukt til å vise til dei. I mitt språk har det første systemet tre kjønn (ein/ei/eit) og det andre fire (han/ho/den/det). Bergensk har to og fire. Jenten -- hon ligger der, dermed er jente hon-genus, mens det sannsynlegvis heiter boken -- den ligger der. Viss det gjer det, blir bok den-genus. Merk at -en-endinga berre indirekte har noko med saka å gjere, det er mogleg å ha to kjønn men a-ending (en sol - sola) og tre kjønn, men -en, -a, -i, -e -endingar (vi har båten/boki/jenta/fjøse, men likevel berre tre kjønn for slike dialektar). Trondtr 28. des. 2005 kl. 19:58 (UTC).

"Hon e' der borte" er ikkje mogleg å seia på bergensk slik eg kjenner det, unntatt om menneskelege, kvinnelege subjekt. Det vil seia jente, dame, Eva og andre ord for kvinne, men ikkje t.d. bok, sol, ku, løve eller andre dyrenamn. Unntak kan vera tamdyr av hokjønn der eigennamnet er del av spørsmålet, t.d. "Kor e' Kengu?" – men ikkje "Kor e' geiten?" sjølv om det er ei hogeit.
Med omsyn til spørsmålet "Kor e' boken?" er det igjen ein skilnad mellom penbergensk og gatebergensk, der førstnemnde vil svara "Den er der borte" medan sistnemnde oftast vil svara "(H)an e' der borte" (trykksvak "(h)an") eller "Den e' der borte". På penbergensk blir nok "den" brukt nokolunde konsekvent, medan gatebergensk vekslar meir mellom "(h)an" og "den". --Eddi (Snakk) 29. des. 2005 kl. 00:09 (UTC)

Eg er samd med det Eddi seier her. (Skjønt eg trur «(h)an» er den vanlegaste av dei to «tilletne» formene blant langt dei fleste bergensarar.) Men uansett grammatikalsk kjønn ville ingen bergensar seia «Han liggar der» – det må uttalast «Han liggar dær»!

(Strilane seier «der» med é.)

--Verdlanco\^ordskifte 29. des. 2005 kl. 08:03 (UTC)

Eg er austlending busett i Bergen. I dag satt eg og nøyt godvéret. Då høyrde eg ei dame som sa om isen ho åt: "han er for blaut". Eg kan ikkje minns at eg har høyrd nokon seie "hon" om ord som på nynorsk er hokjønn, men eg er ikkje sikker. Eg trur at bergensk dermed har to kjønn, hankjønn og inkjekjønn. (eg håpar det ikkje var alt for mykje "skriveleif" (eller bokmålsord) i dette innlegget). --Oddeivind 14. april 2009 kl. 17:54 (CEST)

I dag hørte jeg "han" brukt om "boken", dvs. at "bok" blir regna som hankjønn, altså verken felleskjønn ("den") eller hokjønn ("hon"), som er de andre alternativene som blei nevnt over. --Oddeivind 16. april 2009 kl. 12:46 (CEST)

Eg viser til diskusjonen over. I artikkelen står det at bergensk har samkjønn. Det meiner eg er feil. Bergensk har, så vidt eg forstår to kjønn, nemlig inkjekjønn og hankjønn. Dette kan ein altså se på pronomenbruken. Ein bruker pronomenet "han" både i ord som "is" og "bok". Hadde det vori samkjønn, så ville ein ha brukt pronomenet "den". Eg meiner difor at det er feil å seie at bergensk har samkjønn. --Oddeivind 17. november 2009 kl. 09:51 (CET)

Endring av målform i artikkelen

Hei, brukaren Brukar:Verdlanco har endra ein del i artikkelen, m.a. dette med dialeken til dialekta. Dialekten er i følgje ordboka lovleg (både hankjønn og hokjønn), så eg endrar det tilbake. Dessutan endrar eg blei til vart, sidan det var forma som artikkelen opphaveleg brukte (eg oppretta han). Eg går ut frå at det er dei opphavelege formene vi nyttar. --Mathias0512 1. jan. 2006 kl. 15:55 (UTC)

Etter Nynorskordboka er no dialekt berre hannkjønn, så det er no absolutt på sin plass at du erstattar «dialekta» med «dialekten» att. Elles er det no heilt greitt at du elles òg endrar til opphavleg målform. -- Olve 1. jan. 2006 kl. 18:18 (UTC)

Link til skarre-r?

Flott artikkel! Linken til "skarre-r" fører ingen stader (enno?). Det kunne mellom anna stå noko om utbreiinga av skarring, veit nokon om eit illustrasjonskart utan copyright? — Dette usignerte innlegget vart skrive av Benebene (diskusjon · bidrag) 17. april 2006 kl. 22:05 (UTC)

Blå lenkjer tyder at artiklane finst, og raude lenkjer tyder at dei ikkje finst. Ein legg gjerne lenkjer til artiklar ein meiner burde finnast, og så går det ei stund før nokon tek seg tid. (Det står kanskje noko om dette på Wikipedia:Velkommen og dei sidene som er viste til der.)

Når det gjeld skarre-r bør det vel stå noko om kva det er og kor det er brukt – både her til lands og elles i verda. Eg veit dessverre ikkje om noko fritt kart over utbreiinga. --Eddi (Snakk) 17. april 2006 kl. 22:30 (UTC)

Kommenterte ut heading uten tekst under seg

Headingen "Lydlære" sto jo bare for seg selv. Kommentar-tagsene kan lett fjernes når noen skal putte innhold inn i avsnittet. --77.17.97.59 2. september 2010 kl. 12:53 (CEST)b

Sørvestlandsk

I artikkelen står det: "Talemålet i Bergen (ofte kalla Bergens bymål) høyrer til dei sørvestlandske målføra." Kva kjennetikn ved bergensk er sørvestlandske? E-endinga vitner for meg som eit godt døme på at bergensk er ein nordvestlandsk dialekt.

viktige ord (i diskusjonen) som ikkje har blå-lenke

• maktspråk.
  (Ein er usikker på om det er eit ord som brukast i pensum (før siste skoledag i ungdomsskolen i Noreg.) Sju hav (diskusjon) 20. juni 2020 kl. 17:26 (CEST)