Diskusjon:Sør-Amerika

Urfolket — kvar kom dei frå?

Ranveig skreiv:

Urfolket i Sør-Amerika kom nordfrå, etter først å ha gått over landbrua i Beringstredet og vandra sørover. Dei kan òg ha møtt stillehavsfolk som hadde reist hit med flåtar.

Eg vil gjerne høyra kvar denne flåteteorien kjem ifrå.

Ein kjend nordmann som heitte Thor Heyerdahl, satsa karrieren sin på å prova at forhistorisk sjøfart på Stillehavet gjekk frå Sør-Amerika og vestover til Stillehavsøyane, og ikkje hin vegen. Eg trudde at han hadde vunne aksept for denne teorien i alle fall i Noreg, etter Kon-Tiki-ekspedisjonen.
Ein annan teori Heyerdahl hadde, var at delar av Sør- og Mellom-Amerika ein gong har vore befolka av folk frå det nordlege Afrika. At dette ikkje var fysisk umogleg, prova han med Ra II-ekspedisjonen. --Verdlanco\^diskusjon 18. apr 2005 kl. 1659 (UTC)

Thor Heyerdahl sitt arbeid viser rettnok eit sannsynleg samband mellom polynesiske og førkolumbiske nordamerikanske kulturar (og til ein viss grad søramerikanske òg), men det er meir som tyder på at påverknaden gjekk frå Polynesia til Amerika enn at påverknaden gjekk andre vegen. Dermed vil eg seie meg einig med Ranveig her-- Olve 18. apr 2005 kl. 1711 (UTC)

Heyerdahl la fram ein hypotese som mange hevda var umogleg. Med reisa si viste han at dette var feil - ein kunne reisa frå Sør-Amerika til Påskeøya. Prov på at det faktisk hadde skjedd slik hadde han ikkje.

Seinare forsking, mellom anna innan språk og DNA, viser at påskeøybuarane, som polynesarar flest, stammer frå Aust-Asia (dei er faktisk nokså nært i slekt med urfolket på Taiwan). Les meir på http://islandheritage.org/heyerdahl.html

Takk for at du spurde, forresten, det skapa ei interessant diskusjonsside og det skal me ikkje seia nei takk til. -- Ranveig 18. apr 2005 kl. 1752 (UTC)

Men flåtar? Dét brukte vel ikkje polynesarane til sjøfart? Heyerdahl påstod at øybuarane kalla flåtar for pae-pae, av di det var namnet på farkostane som deira forfedre frå aust hade kome på, medan båtane som polynesiske sjøfararar brukte, var kano-forma (ofte med to skrog) og hadde baugar.

Lat oss forøvrig halda Påskeøya utafor denne diskusjonen, og ikkje blanda korta. Kon-Tiki-ekspedisjonen hadde lite eller ingenting med Påskeøya å gjera; det var Marquesas-øyane eller Tahiti den hadde kurs for, og eg trur ikkje ekspedisjonen på noko tidspunkt under seilasen var nærare Påskeøya enn Peru er. Påskeøya-teoriane var vel helst noko Heyerdahl kom med seinare. (Det er dessutan nokså irrelevant for opphavet til urfolket i Sør-Amerika kvar folkeslaga på Påskeøya kom ifrå, so den websida — "THOR HEYERDAHL AND THE SOUTH AMERICA CONNECTION" — har ikkje noko med saka å gjera, sjølv om innhaldet er interessant nok.)

--Verdlanco\^diskusjon 18. apr 2005 kl. 1838 (UTC)

Orsak, eg forstod det ikkje slik at det var ordet flåtar du reagerte på. Det kan godt vera feil, eller ukjend, eg er ikkje så godt kjend med nett korleis desse folka reiste. -- Ranveig 18. apr 2005 kl. 2009 (UTC)

Eg tykkjer at så lengje alt dette er teoriar (og det vil det vel sannsynlegvis alltid vere), så bør alle ikkje-motbeviste teoriar nemnast, og spesielt her ein har fleire teoriar som står meir eller mindre mot kvarandre. Referansar og kjelder (eller djupare artiklar om emnet) bør nemnast/brukast flittig. -- Larsivi 18. apr 2005 kl. 1850 (UTC)

Einig! Men motbeviste teoriar bør òg vera med saman med ei forklaring av kvifor dei ikkje stemmer. -- Olve 18. apr 2005 kl. 1858 (UTC)

Men det kan òg lett bli mykje att og fram om alle rimelege og urimelege teoriar skal med i ein generell artikkel. Det som ikkje er sentralt kan kanskje nemnast eller visast til på slutten. Ranveig 18. apr 2005 kl. 2009 (UTC)

Det var slik eg tenkte det, snakk om hovudteoriane i artikkelen, vis til djupare artiklar og meir perifere/usannsynlege teoriar mot slutten. -- Larsivi 18. apr 2005 kl. 2026 (UTC)

Som eg nemnde tidlegare, er Heyerdahl sin teori så nær motsagt som ein kan med våre forskingsmåtar. Både genetikk og lingvistikk viser at polynesarane kom austfrå og ikkje vestfrå. -- Ranveig 18. apr 2005 kl. 2009 (UTC)

Tykkjer ikkje det motbeviser Heyerdahl sin teori direkte, meir at vi fortsatt manglar mykje av det heile biletet. I tillegg var Heyerdahl sin teori rimeleg så lenge ein ikkje hadde forska djupt nok på genetikk og lingvistikk. I tillegg ser leddet som bringer polynesarane til Sør-Amerika ut til å mangle. Det manglar også kjelder i artikkelen :) -- Larsivi 18. apr 2005 kl. 2026 (UTC)