Diskusjon:USA

POV-diskusjon

• "Alle menneske er fødd likeverdige" er rett nok ein grunnstein i den amerikanske forfatninga, men grunnlaget for sjølvstendekrigen var vel heller "no taxation without representation"..

Teke til følgje; det var fleire grunnar til opprøret mot Storbritannia. Avsnittet er skrive om for å reflektera det. Ranveig 19. mai 2005 kl. 2128 (UTC)

• "sjølv om USA" ... tykkjer eg smakar av politikk...

Einig; dette var ikkje noko USA fann på etter sjølvstendet, men vanleg praksis blant europearar over heile verda. Likevel er det eit paradoks som bør nemnast. Skrive om. . Ranveig 19. mai 2005 kl. 2128 (UTC)

• "Som i alle slike situasjonar, kom mange sivile i klemme"... Ja, nett "som i alle slike situasjonar"; er det særskild grunn til å trekke fram amerikansk valdsbruk her? Kva med britane? Å sette "patriotane" i hermeteikn smakar sterkt av politikk, knytt til omgrepsbruken i dag.
  • Spørsmålet er "kvifor er dette med"; særleg når det her er tale om eit vidare perspektiv. Kvifor ta med alle dei bestemde tilfella av ulegitimert drap i krig, eller bestemde tilfelle av ironi eller eit paradoks i forfatninga når ein skal trekke generelle linjer.

Desse avsnitta blei litt for detaljerte om ein skal forklara alt om kven som slost, drepte, døydde og flykta. Eg flytta derfor ein del til den amerikanske revolusjonen.

• Tilhøva til indianarande kunne gjerne vere eit eige avsnitt.
• At det er ein "myte" at krigen grunna i slaveriet er jo berre tull!
  • Det var jo nett det at Lincoln og republikanarane (som representerte -fristatane-, og hadde sterke motførestillingar mot slavehaldet) tok kontroll over den utøvande og lovgjevande makta som var hovudårsaken til borgarkrigen. (sjå m.a. American Civil War på en.wikipedia.org; tre avsn eller meir om dette; -ei setning- knytt til toll!)

Krigen hadde mange årsaker, og den viktigaste grunnen til at statane kjempa så innbitt var vel fordi ein part ville bryta ut og ein ville halda unionen samla? Slaverispørsmålet var ein utløysande årsak, men tollsaka var òg viktig. Ranveig 19. mai 2005 kl. 2128 (UTC)

• Å seie at sørstatane vart "tvinga inn att i unionen med vald" stemmer heller ikkje.
• Dei tapte ein sjølvstendekrig dei sjølv starta; på kva måte vart dei tvunge inn i unionen med vald?

Litt omskrive: Dei vart haldne tilbake med vald.

Og her stoppa min gjennomgang. Ranveig 19. mai 2005 kl. 2128 (UTC)

• Den vidare framstillinga av lidingane til indianarane er absolutt verd å ha med, men her framstilt håplaust einsida... frå 1880 og utetter fekk indianarane stadig fleire viktige rettar...
• Heile avsnittet omtalar jo ekspansjonen og valdelege utfalla av dette; i høve til den generelle -historia-?
• WASP (kveps) er eit skjellsord på lik linje andre nedlatande kallenamn, og passar ikkje akkurat godt inn her.
• Å generelt seie at anglo-saksiske europearar har dominert kulturelt, økonomisk og politisk er særs unyansert. Kulturelt er det opplagd feil(sjå på musikken m.a.), i høve til økonomi og politikk kan det nok stemme frå tidleg 1800 talet og noko utover; men med innvandringa fram til 1900 og særleg frå 1900 og utover har jo endra dette særs mykje. (om enno avgrensa i høve til svarte og "hispanics")
• Antalet presidentar er jo eit særs lite tal i høve til personar i leiande posisjonar i politikken! (ja, endå om presidenten har stor makt i USA)
• Dei siste par setningane om at "sosialdemokratisk politikk er hata av dei mektige i USA" osb. er det vel knapt vits å kommentere! (kva ER det med "oss og dei"?)

• Vidare...
• Som nemnt; eit reint fokus på krig og elende i høve til "Historia" til dei sameinte statane kan vel gje eit noko skeivt bilete, eller?
• -Ei setning- om den positive effekta av USA sin opposisjon mot Sovjet, -tre avsnitt- med negative skildringar... mellom anna;
  • "Under den kalde krigen blei og den politiske fridomen i landet innskrenka"
  • I "beste fall" kan ein seie at det kom angrep på den politiske fridomen frå m.a. McCarthy, men at dette var generelt, og førte til ei -faktisk innskrenking- i politisk fridom stemmer jo rett og slett ikkje!
  • M.a kva med alle dei sosialdemokratiske programma som kom med Lyndon Johnson på 60-talet (under den kalde krigen) i høve til den "hysteriske" kampanja mot alt venstreorientert??
• "Etter at George W. Bush blei president er det teikn som tyder på ei liknande innskrenking i den politiske fridommen og pressefridommen i USA."
  • Dette er -absurd-, og lite anna enn symbolbruk, demonisering og ei "oss og dei" haldning frå m.a. (dei er ikkje åleine) store delar av venstresida i Europeisk politikk.
• Eg kjenner ikkje for å kommentere det siste avsnittet i høve til å vere einsidig. (grensar mot propaganda! (kristenfundamentalistiske organisasjonar som styrar dagsorden?! Kvar får folk dette frå?))
• "Kampen -mot- likestilling [av] homofile" : igjen; kjeldar??
  • Spørsmålet som -vart- stilt i USA (dels ved folkeavstemming i delstatane) var om homofile skulle få rett på -ekteskap- slik det er gjeve i lova (mellom mann og kvinne; NETT det same som står i den norske ekteskapslova!(her har det endå ikkje vore oppe til mykje debatt...))
  • Gjennom "registrert partnerskap" (tilsv. i store delar av USA) har homofile NETT dei same rettane som gifte (med unntak av adopsjon; i høve til å få born er delar av USA -meir liberal- enn Noreg)
  • Ekteskap er ikkje naudsynt snakk om rettar, men meir eit symbolsk spørsmål om tilgang på ein tradisjonell sermoni...
  • Dersom dette er "kamp mot likestilling"; kjempar store delar av politikarane på Stortinget mot likestilling av homofile?

- Hehe, håpar dette ikkje verka alt for surmulande, MEN :

Artikkelen tykkjer eg er eit godt bilete på dei problema ein kan få i høve til å skrive leksikonsartiklar om kontroversielle emne i "frie oppslagsverk"... Dagb 15. feb 2005 kl. 0522 (UTC) Omformatert av Guttorm 20. mar 2005 kl. 1346 (UTC)

Det er berre å begynna på redigeringa! :) Det meste du seier stemmer -- sjølv om det når det gjeld dei siste fem åra er ein del anna å sjå — sett innanfrå... Presidentvalet i 2000 var juridisk vanskeleg og amerikanske massemedia har vorte markert meir ukritiske til styresmaktene etter 11. september 2001... Du skriv at delar av USA er meir liberalt enn Noreg, og det er i og for seg sant nok. Men minst like mange delar av USA er mykje mindre liberalt enn Noreg. Skal vi unngå slagside, så bør vi nok taka med det òg i reknestykket... Etter det eg kjenner til, så finst det ikkje noka lov i Noreg som gjer det lettare for ein hund eller burfugl å arve eigendom enn for ein attlevande livspartnar som var så uheldig å vera av same kjønn... Eg føreslår at du skriv i veg på den tidlege historia, men at vi tek dei siste fem åra på diskusjonssida først, ettersom det er mange sterke meiningar på «båe» sidene der. Med helsing frå Junaiten, Olve 15. feb 2005 kl. 0418 (UTC)

Hehe, eg kjende eg måtte tone ned litt språkbruken i første innlegget...

Eg vedgår i at kritikken min var einsidig, men det var heller ikkje meininga å gje eit nytt og betre utkast; men å peike på det eg meiner er alvorlege feil. Utgangspunktet for å kommentere artikkelen til å byrje med, var kritikken som allereie har kome mot Wikipedia som heilskap i høve til evna til å handsame polariserte emne. (eg veit eg skriv tunge setningar!;) Her er det fleire prov på at ein har eit alvorleg problem. Sjå t.d. artikkelen, med diskusjon, om Noam Chomsky på en.wikipedia.org; tungt leseleg og full av "men på den andre sida".

Eg har aldri vore eller budd i statane sjølv; men eg meiner endå mykje av det som er sagt særskild frå massemedia i Noreg (med korrespondentar) -er- propaganda. Eit godt (om einsidig, men det trengs!) kritisk samandrag finn ein i boka Frykten for Amerika.

Til dei særskilde poenga dine:

Eg meinar det er klart at reglane (i høve til vallova, og høgsterett) vart følgt i 2000, og at Bush slik er den rettmessige vinnaren. (jf. i Noreg der 10.000 stemmer frå Finnmark svarar til omlag 20.000 i Oslo; det er politiske årsakar bak båe Noreg og USA sine reglar. Problemet er at reglane aldri har vorte prøvd endra i USA (før eit val ein ikkje likte vinnaren av) eller i Noreg (der denne skeivvektinga av stemmar skjer -kvart- fjerde år!) Grunnen er sjølvsagt omsynet til distriktspolitikken i begge høva.)

Det er forskjell på å kalle valet i USA rettsleg problematisk og å kalle det -upopulært- mellom 50% av innbyggjarane i landet...

Eg er avgrensa til ABC, FOX-NEWS i periodar og C-SPAN når det gjeld amerikansk tv-dekning, men les alt frå "National Review" til "New Republic" på papir/vev sida; eg skal ikkje seie eg får med meg alt, men eg meinar eg har ei viss oversikt. Det er opplagd at tabloidmedia spela på nasjonalismen som oppstod (utan noko mystikk eller vonde intensjonar) etter 11. sept; MEN det ein i utgangspunktet reknar for å vere kritisk journalistikk i USA verkar ikkje ha vorte påverka i stor grad, om ikkje i motsett retning (jf. 60-minutes II saka der det vart nytt (om uvitande, eller grunna manglande kjeldekritikk, endå) falske dokument i ei sak om Bush sine angjevlege "skulk" medan han var i nasjonalgarden). Det har kome ei rad av "tabloid" bøker pro-Bush og ei rad "tabloid" bøker contra-Bush. Eit -stort- fleirtal av samtlege aviser støtta Kerry i 2004. Det har vore ei rad av kritiske artiklar retta mot administrasjonen frå WP og NYT, -såvel- som National Review (m.a. i høve til bruken av pengar på Irak krigen) og ABC - til dømes "Nightline" eller berre den generelle nyhendedekninga. (elles kan nemnast Seymour Hersh si siste bok som solgte eit stort tal kopiar, kritsk den og - vidare gjekk ein av redaktørane i Weekly Standard (rekna for å vere ei nykonservativ avis) i ein leiar inn for at Rumsfeld måtte gå av!)

Dette vert berre ei kvalitativ personleg analyse, men evt. svingingar ein finn i pressedekninga meinar eg er relativt -opplagd- innanfor normalen, og kunne like gjerne vore døme frå norsk presse (den ukritisk overflatiske slakta av Valgjerd kunne i same malen vore eit teikn på at norsk presse har vorte kuppa av opposisjonspartia?)

Høyrer ein på eit -lite- utdrag av innringarane på C-SPAN finn ein og omlag det same tale "konservative" som klagar over at dei liberale har teke over CNN, NBC og dei fleste avisene som "liberale" som meinar dei same mediekanalane er ukritiske og vert "fora" av administrasjonen.

Så; USA er -utan tvil- meir liberalt enn Noreg på nært sagt alle område! Poenget er at -statar- kan sjølv vedta reglar om t.d. rettsleg likestilling av homofil partnar og ektefelle i høve til arv, -samstundes- har dei føderale styresmaktene ei rad av strenge reglar i høve til diskrimingering på grunn av rase såvel som legning. Desse nytta mellom anna høgsterett for å gjere slutt på såkalla "sodomi"-lovar i enkelte delstatar. Grunnlaget som vart gjeve var "omsynet til privatlivets fred".

(elles kan det jo nemnast innvandringspolitikken der George Bush ynskjer å gje -ulovlege- innvandrarar arbeidsløyve! I Noreg ville jo dette ligge nærare RV...)

Poenget mitt er at -sjølve unionen- er prega av å vere bygd på eit særs liberalt grunnlag med sterke rettar for individet, skydd av grunnleggjande verdiar på føderalt nivå, ei rad av spørsmål får statane demokratisk avgjere sjølve; at nokre av desse (som godt kan vere eit særs lite tal av den totale folkesetnaden) gjer "upopulære" avgjerder i høve til fleirtalet her i Noreg eller i stordelen av USA, får desse stå for, evt protesterast mot; USA i seg sjølv er ikkje årsaken til dette. (Merk elles korleis ein ikkje har innført ein definisjon av ekteskap som mellom "mann og kvinne" på føderalt/nasjonalt nivå, men let det vere opp til statane (i motsetning til i Noreg). Vidare det er -inga- statskyrkje eller arvelege titlar; båe finn ein i den norske grunnlova, endå den amerikanske er den eldste)

Dagb 15. feb 2005 kl. 0831 (UTC)

Det er no forskjell på liberal og liberalistisk... Dei fleste kan nok vera einige i at USA er fundert på eit meir liberalistisk grunnlag enn Noreg. Og USA er ein mangslungen stad med rikeleg folk av dei fleste slag. Og like rettar og mulegheiter. I prinsippet... (Praksisen kan det no vera like dårleg med i USA som dei fleste andre stader.) Valet i 2004 var korrekt nok, sjølv om det ikkje var særleg populært blant halvparten av befolkninga i USA. Men når det gjeld valet i 2000, så er det ikkje rett å avfeie ordet «problematisk» slik du (og Fox News) gjer. Dette tyder ikkje på noko vis at eg stiller meg ukritisk til norsk politikk (fri og bevare...!). Ein del år på baken (ikkje så uhorveleg mange, men eg har no ikkje akkurat tenåring heller) har lært meg at dei fleste ting er samansette. Dette gjeld i Noreg som i USA og dei fleste andre stader. Eg blir fort skeptisk når nokon prøver å forkynne at Noreg er så mykje verre enn USA på alt muleg slags vis — eller omvendt. Sanninga er at det er mange ting som er betre i USA enn i Noreg og det er mange ting som er betre i Noreg enn i USA. Om nokon har tenkt å skrive artikkel om kor slemme eller snille USA er, så er det betre å gjera det andre stader enn i eit leksikon — anten det er snakk om Aschehougs konversasjonsleksikon, Encyclopædia Britannica, Encarta — eller Nynorsk Wikipedia. -- Olve 15. feb 2005 kl. 1020 (UTC)

Eg meinte eigentleg sjølv redigere denne artikkelen for å prøve på eit NPOV, men ser fort at eg ikkje får tid i næraste framtida; derav NPOV skiltet. Grunnlaget er i hovudsak nemnt over. Dersom ein person tenkjer nytte informasjonen som står i artikkelen i dag, meiner eg ein bør gjerast merksamd på POV her.

Når det gjeld ”liberal” var ikkje omgrepsbruken min heilt god (mildt sagt). Det eg meinte var USA er ein av dei mest liberale rettsstatane, og at USA er eit av dei mest liberale landa dersom ein ser på fridom jf. John Locke. Locke sitt syn på fridom svarar endå ikkje til ”laissez-faire” kapitalismen som pregar dei ”liberalistiske” synet på ytre høgre.

Eg er samd med poenget ditt om at det ikkje er svart/kvit eine eller andre veien, og det er nok her eg ikkje fekk argumentet mitt heilt klart fram.

Poenget er -ikkje- å skildre all dobbeltmoralen ein finn i Noreg, eller motsett.

Poenget -er- at Noreg har vore prega av stereotypar og fordommar i sitt tilhøve til USA i mange titals om ikkje hundretals år.

Stereotypane og fordommane er -ikkje- eit direkte produkt av Vitenamkrigen, aksjonar i Sør-Amerika eller Irak-krigar frå USA si side (men dei interagerar nok).

Dei var like mykje til stades på 1920 talet som på 1950 talet som i 1968 som i 2003.

Dei kan ikkje "rettferdiggjerast" på nokon måte, og er ikkje direkte knytt til politikk.

Stereotypane og fordommane pregar tilhøvet vårt til USA på dei fleste område (inkludert historiebøkene i skulen).

Kva er problemet, kan ein jo spørje, ein har jo slike ufunderte oppfatningar om så mykje rart.

Problemet er at det knapt er noko som er så lett å ha og aktivt dyrke i Noreg i dag, som fordommar og stereotypar om USA og amerikanarar.. Ein vert sjeldan konfrontert med oppfatningane sine, og i dei sjeldne konfrontasjonstilfella ein har, vert ein ikkje aktivt kritisert eller utfordra i tilhøvet til dei.

Dette gjer i mi meining ein "vond spiral" der stadig nye fordommar ballar på seg, og ein får bilete av noko utelukkande negativt noko.

Jf. m.a. (og her er det mange liknande døme) litteraturprofessor Arild Linneberg (tv2 6. mars 2003): ”President George Bush snakker slik Adolf Hitler gjorde før han startet andre verdenskrig” og vidare "Det er mange paralleller mellom Hitler og Bush. Like før Hitler gikk inn i Polen, sa han at Tyskland var den mest fredselskende nasjonen i verden. Hitler ville ha verdensherredømme, og Bush er i ferd med å få det."

Som tysk/norsk statsborgar gjer ei rad av desse kunnskapslause ”paralellane” til Hitler og nazistar meg først og fremst uvel.

Det ikkje like ekstreme trekk eg kritiserar her, men det er meir enn urovekkjande når m.a. motivasjonen til alle dei som gjekk i den amerikanske borgarkrigen for dei svarte sine rettar vert avfeid som ein ”myte”.

(Dette stemmer opplagd ikkje, jf. m.a. Abraham Lincoln sjølv i ein tale (presidenttalen) 4. mars 1865 : ”One eighth of the whole population were colored slaves, not distributed generally over the Union, but localized in the Southern part of it. These slaves constituted a peculiar and powerful interest. All knew that this interest was, somehow, the cause of the war.”)

Eg skal ikkje prøve gje kva evt. intensjonar artikkel-forfattarane måtte ha med å skrive noko slikt(og dette var eitt av fleire liknande døme), men oppmoar i staden folk til å skrive om att slik at ein slepp unaudsynte ”varselsskilt”, og i staden kan konsentrere seg om å hjelpe Nynorsk Wikipedia ”vakse seg stor og sterk” som det så fint står i spirer rundt om kring.

Dagb 17. mar 2005 kl. 1959 (UTC)

Kan du kanskje finna tilsvarande bolkar på andre språk i Wikipedia som du tykkjer er balansert (tysk, engelsk, svensk, dansk t.d.)? --Guttorm 20. mar 2005 kl. 1346 (UTC)

Eg føreslår at ein erstattar artikkelen med svensk wikipedia sin USA artikkel (sv:USA), for så å omsetje denne.

• Dette grunna i at den noverande artikkelen lid av særs dårleg språk- og omgrepsbruk (i høve til meiningsinnhaldet jf. m.a. "myte", "hysterisk" og særs vide omgrep som "mektige krefter") og saknar kjelder for fleire tvilsame generelle utsegn. Ei balansering av den noverande artikkelen vil i praksis tyde ei total omskriving.

I høve til historia etter 1945 kunne ein gjere eit samandrag av tekstane ein finn på engelsk wikipedia (en:History of the United States).

Nokre vil nok rekne den svenske artikkelen for å vere "snill" i framstillinga si (eine eller andre vegen). Den gjer meg endå inntrykk av at det er ein leksikonartikkel eg les (Så får evt. ynskjer om "radikale" endringar takast opp her først).

- Dagb 14. apr 2005 kl. 0701 (UTC)

Dagb skriv ovanfor mellom anna: "Poenget -er- at Noreg har vore prega av stereotypar og fordommar i sitt tilhøve til USA i mange titals om ikkje hundretals år. (---) Stereotypane og fordommane pregar tilhøvet vårt til USA på dei fleste område (inkludert historiebøkene i skulen)." Med dette utgangspunktet skuldar han andre for POV. Han har altså rett, alle andre har feil, inkludert historiebøker godkjende av Utdanningsdepartementet. I røynda verkar det som Dagb ønskjer politisk sensur, ved at han ønskjer fjerna fakta som ikkje passar han. Som at "The Emancipation Proclamation" som oppheva slaveriet kom i 1863, etter at borgarkrigen hadde vara i to år. Noko som skulle gi godt sakleg grunnlag for å seie at det er ein myte at borgarkrigen berre handla om slaveriet. --Erling 14. apr 2005 kl. 1545 (UTC)

Eg står ved mine ovannemnte utsegn. Ja, eg meiner det norske samfunnet er prega av sterke stereotypiar i høve til USA. Eg er oppvaksen i Noreg og er slik sjølv prega av desse oppfatningane (og andre). Eg stiller meg endå kritisk til denne einsida og stereotype framstillingar av USA. Eg er sjølvsagt ikkje immun frå å verte påverka andre vegen (for "snill" med USA) eller verte påverka av stereotypar om mykje rart (frå kommunistar til Frparar, kinesarar eller svarte). Dersom ein meiner kritikken min er prega av noko slikt får ein heller seie det.

Eg skjønar endå ikkje korleis nokon kan stå ved at utsegn som dette høyrer heime i ein leksikonartikkel ("hata" vart rettnok endra til "mislikt"!)

"sosialdemokratisk politikk er mislikt av mektige krefter i USA, og det var og er eit mål for høgresida i det republikanske partiet og presidentar som Ronald Reagan og George W. Bush å fjerne dei siste restar av arven frå Roosevelt og velferdsstat-tenkinga."

Eg har allereie nemnt dei særs generelle omgrepa (mektige krefter kan vere alt frå fagforeiningar til pensjonskasser til kyniske kapitalistar). Men kva med at sjukeforsikring for eldre gjennom medicare (som ikkje kom med FDR, men med LBJ i 1965) har brei støtte i det republikanske partiet og frå båe George W. Bush og no avdøde Ronald Reagan? Mange republikanarar verkar i dag ville delprivatisere denne ordninga. At dette svarar til "var og er eit mål for høgresida i det republikanske partiet" osb "å fjerne dei siste restar av arven frå Roosevelt og velferdsstat-tenkinga" er i mi meining lite anna enn ein dårleg skjult stereotyp av kva ein måtte meine om høgresida i amerikansk politikk sine motivasjonar. Kva er det eg misser her? Kvar finn eg sanningsgehalten i utsegnet over?

IOM at dette vart teke opp på -diskusjonssida-, er eg ikkje anna enn skuffa over nivået på debatten dersom du trekk konklusjonen at eg er interessert i politisk sensur!

I høve til borgarkrigen gjekk kritikken min på utsegnet "Det er elles ein myte at krigen gjaldt slaveriet." Igjen gjer eg ikkje motivasjonen bak å skrive noko slikt, men denne framstillinga treng i beste fall kraftige støtteargument, jf. (som eit utgangspunkt) sitatet eg gav frå Lincoln.

Seinare vart dette endra til "Det er elles ein myte at krigen berre gjaldt slaveriet." Meiningsinnhaldet er her snudd på hovudet. Frå å ekskludere "slaveriet" til å inkludere det. At det var fleire årsakar til den amerikanske borgarkrigen, er eg klart samd i (at slaveriet var ein av dei, om ikkje den, viktigaste i samtida [og -for- notida] burde i mi meining leggjast til). Her kritiserte eg endå bruken av ladde ord som "myte", og meinte (og meiner) dette var ein dårleg uttrykksmåte.

WASP er nemnt fleire gonger. Kva er poenget med dette omgrepet anna enn å fyre under stereotypiar og fordommar? Ein nyttar heller ikkje "spick" om såkalla "hispanics", og det med god grunn... Sjå elles en:WASP.

Til sist; i høve til historiebøkene jf. mellom anna Ola Svein Stugu, professor ved Historisk institutt, NTNU som i ei fagleg samanlikning av dei ulike historiebøkene i den viaregåande skulen uttala (om Cappelen si (Historie 2, så vidt eg hugsar)) "På ein rekkje plassar kan ein likevel finne ein heilskapelig forståingsmodell i botn, og den er meir marxistisk enn liberalistisk." (Stugu 2001 s256).

Er det så utruleg at denne "forståingsmodellen" som Stugu nemner (godkjend av departementet) kan påverke handsaminga av emne knytte til USA?

Eit døme frå Historie 2 i høve til gulfkrigen : "USA hadde som uttala mål å fri staten Kuwait, men hovudformålet var likevel å sikre vestlege oljeinteresser i området" dvs. USA hadde reine økonomiske motiv jf. Dag Harald Claes, førsteamanuensis i statsvitskap frå "Spillet om Irak" (2003) "Hovudkonklusjonen må bli at ivaretakelsen av amerikanske oljeinteresser i liten grad motiverer den amerikanske politikken ovenfor Irak." Det finst sjølvsagt ei rad av meir eller mindre hederlige motivasjonar for den første gulfkrigen (strategiske, i høve til stabilitet, "fridomsretta" -og- økonomiske). Historie 2 vurderar ikkje desse, argumenterar ikkje for kvifor det er tale om olje, og siterar anonyme "midausten ekspertar" som seier at "dersom kuwait berre hadde eksportert brokkoli hadde USA aldri vore interessert" (fritt sitert)!

Dagb 14. apr 2005 kl. 2007 (UTC)

Eg har ein kommentar til Dagb sin argumentasjon. Du seier at USA er mykje meir liberalt enn Noreg, på "nær sagt alle område". Og du trekk seinare fram rettsstatsprinsippa når du vil spesifisera. USA har dødsstraff og Patriot Act. Og USA har ein mektig og stor anti-abortlobby, og eit rettssystem som gjer at Høgsterett avgjer mange politiske saker, mellom anna nettopp abortsaka. Det er ingenting liberalt med det. Og USA har lover som vernar store selskap og kapitalistar mot både forbrukarar og arbeidarar, og soleis avgrensar den personlege fridomen som er så viktig for US-amerikanarane.

Og eit gjennomsnittleg kyrkjesamfunn i USA er definitivt meir konservative og mindre liberale enn eit gjennomsnittleg norsk kyrkjesamfunn. Det har ikkje noko med staten å gjera, men er likevel ein viktig del av samfunnet.

Så eg meiner det er feil å seia at USA generelt sett er meir liberalt enn Noreg, sjølv om det finnest mange døme på liberale USAnske lover, normer og tradisjonar.

Denne diskusjonen ser ut til å vera daud no, men POV-merket skal vel ikkje stå der til evig tid? --Tannkrem 16:50, 2 november 2006 (UTC)

Objektivitetsmerket bør ut. Eventuelt bør nokon klargjere kva som ikkje er objektivt no. Roar 18:45, 6 juni 2007 (CEST)

Einig med den. --Frokor 19:25, 6 juni 2007 (CEST)

Sambandsstatane eller USA?

Burde me ikkje leggja denne sida til Sambandsstatane, eller kanskje "Dei amerikanske Sambandsstatane"? Det finst allereie ei omdirigering derfrå, men eg tykkjer ho passar betre der, sidan me først har eit godt norsk namn på landet. Bjarte 9. apr 2005 kl. 1017 (UTC)

Eg er samd med Bjarte. Det offisielle namnet er vel Sambandsstatane på norsk, sjølv om USA er ei svært mykje brukt forkorting til dagleg.

--Verdlanco\^diskusjon 9. apr 2005 kl. 1324 (UTC)

Og eg er usamd. Dersom nokon ser etter USA i ei liste, vil dei då leita under D, A eller S? Sannsynlegvis ikkje. I tankane til dei fleste heiter landet USA. -- Ranveig 9. apr 2005 kl. 1329 (UTC)

Og dersom nokon ser etter Deutschland i ei (norsk) liste, vil dei då leita under D eller T? Eller España? Eire? 中國? Berre fordi eit namn er meir kjend enn eit anna gjer ikkje at det vert meir eller mindre eigna som oppslagsord i eit norsk oppslagsverk, og i alle fall ikkje når me har ei fin greie som #OMDIRIGER :). Bjarte 9. apr 2005 kl. 1347 (UTC)

Det er éin stor forskjell mellom desse namna og USA: Me bruker dei ikkje i media og daglegtale. Og "omdiriger" verker dessverre ikkje i kategoriar. -- Ranveig 9. apr 2005 kl. 1403 (UTC)

Ranveig har eit viktig poeng. Men for å vera litt kreativ: kanskje dette kan løysast ved å erstatta omdirigeringssida USA med ei vanleg side, som berre inneheld teksten "Sjå [[Sambandsstatane]]" og t.d. "[[Kategori:Land i Amerika]]"? Den ville i alle fall synast i kategorilista!

--Verdlanco\^diskusjon 9. apr 2005 kl. 1449 (UTC)

Eg trur òg at USA er betre enn Sambandsstatane. USA er kort, tydeleg, éintydig, i allmenn bruk, utan urimeleg store fonologiske problem på norsk (faktisk akkurat like lett å uttala som NRK, SAS og MRF) og i tråd med prinsippet om at ein gjerne brukar original namneform i utanlandske geografiske namn på norsk anna enn i spesifikke fall der ei norsk namneform er meir vanleg i norsk språkbruk. Vi skriv heller Venezia, Roma, Warszawa og New York enn Venedig, Rom, Varsjava og Ny York på norsk, sjølv om dei sistnemnde har ein historisk tradisjon i norsk litteratur. Eg har ikkje noko imot å fremje Sambandsstatane som namn òg — men eg trur at ordet «òg» er viktig her. Både Sambandsstatane og USA er fullt ut brukande «norske» ord. Eg er viljug til å sjå poenget i å leggja hovudartikkelen til «Sambandsstatane» isolert sett. Men i det større biletet, med diskusjon kring kategorinamn og slikt noko, trur eg at brukarvennlegheit er viktigast. Og da vinn USA over Sambandsstatane, meiner eg. -- Olve 5. mai 2005 kl. 2136 (UTC)

Eg tykkjer Sambandsstatane er for lite spesifikt, etter som det finst andre nasjonar som er sett saman av delstatar/sambandsstatar. Eg tykkjer difor at omdirigeringa frå Sambandsstatane bør fjernast --Sigmundg 14:48, 25 august 2007 (CEST)

Ein kan nytta dei amerikanske Sambandsstatane om ein skal vera nøyaktig.Rgwrgwrgrw 23:51, 20 september 2007 (CEST)

Landet heter Amerikas forente stater (forkortet USA), landet ble tidligere kalt Sambandsstatane. MVH TVNorge 21. september 2010 kl. 19:13 (CEST)

Feil, namnet er USA eller Sambandsstatane. [1] --Harald Khan Ճ 21. september 2010 kl. 20:28 (CEST)

Se på bokmålwikipedia da! så landet heter Amerikas Forente stater og IKKE Sambandsstatane. MVH TVNorge 22. september 2010 kl. 17:15 (CEST)

Namnet du kjem med er for bokmål, dette er wikipedia på nynorsk. Her er korkje det noverande eller tidlegare namnet på bokmål so interessant (dessutan er «sambandsstatene» enno rett bokmål ifylgje sidene eg lenkja til hjå språkrådet). --Harald Khan Ճ 22. september 2010 kl. 17:26 (CEST)

Så viktige poeng fortener å bli gjentekne: Bokmålswikipediaen er ikkje fasiten for nynorskwikipediaen. I og for seg ikkje i nokon spørsmål, men iallfall ikkje i rettskriving. N - e - i. Nei. Njet.--Barend 22. september 2010 kl. 21:41 (CEST)

Kva med folka?

Eit større problem enn namnet på landet, er etter mi meining det at ein nyttar ordet "amerikanar" når ein skal fortelja kva for eit land ein person frå Sambandsstatane kjem frå. Kan me finna ein eintydig måte å referera dette på? Me treng jo ikkje definera Amerika som USA, sjølv om folk som bur i USA gjer det. Sjølv skriv eg "USA-amerikanar" eller "frå USA", men det er vel greit at alle gjer likt? --Tannkrem 18:09, 10 november 2006 (CET)

Det er vel ganske einerådande i norsk språk å seie "amerikanar" om folk frå USA. Då er ikkje wikipedia rette staden å prøva å få gjennom bruk av nye ord. Men dette er eit problem, særskilt i kategoriane under kategori:amerikanarar. --Barend 21:17, 10 november 2006 (CET)

Folk frå Peru, Canada, Argentima, osb. er òg amerikanarar, så når ein meiner ein amerikansksambandsstatianar er det missvisande å nytta ordet amerikanar. Men det er eit problem at det slit på tastaturet å skriva amerikansksambandsstatianar mange gongar i ein artikkel. Kva med usaianar? --Sigmundg 21:45, 10 november 2006 (CET)

Nei, nye ord bør me ikkje laga, der er eg samd med Barend. Men me bør ikkje skriva noko anna enn det me meiner heller, berre fordi mange gjer det. Og me kan like godt skriva at Fidel Castro er ein amerikanar, som at George W. Bush er det. Det er omtrent som når norske og utanlandske EU-tilhengjarar kallar EU for Europa. Skal Wikipedia og gjera det dersom det vert "ganske einerådande"? Eg trur ikkje det. Derfor bør me samlast om eitt (berre eitt) alternativ.

Eg meiner at USA-amerikansk er det beste, fordi det er samansett av dei to orda som er mest relevante, og fordi det alt er i bruk mange stader. Dette alternativet er òg ført opp i engelsk Wiktionary: [2] Andre alternativ er US-amerikansk, som dei brukar på tysk Wikipedia, eller "USAnar", som òg til ein viss grad er i bruk ([3]), men som fell inn i kategorien "nye omgrep". Usaianar er kult, men må innarbeidast før me tek det i bruk i eit leksikon. --Tannkrem 21:49, 10 november 2006 (CET)

Eg synest US-amerikanar og US-amerikansk er greie omgrep både å skjøne og å uttale. --Erling 22:48, 10 november 2006 (CET)

Nei.Rgwrgwrgrw 23:51, 20 september 2007 (CEST)

Det som står på Wikipedia må framfor alt ikkje vera feil eller missvisande. Usaiananarar har ikkje monopol på å vera amerikanarar. Brasilianarar og peruianarar er like mykje amerikanarar som usainanarane. --Sigmundg 00:27, 21 september 2007 (CEST)

Dette er same person som Rgwrgwrgrw, eg gløymde passordet. Eg meiner det er feil med amerikanarar òg.Gwgwrgwrehg 15:53, 21 september 2007 (CEST)

Eg er samd med Tannkrem, men trur at ein ofte kan skriva "amerikanar" likevel, fordi utsegna gjeld for folk frå heile Amerika. I mange andre høve kan det vera rett å skrive "nordamerikanar" (dersom utsegna gjeld for kanadiarar og meksikanarar, men ikkje for peruvianarar og bolivianarar). Eg er ikkje spesielt glad i "US(A)-amerikansk", både fordi det blir litt smør på flesk og fordi det gjev meg assosiasjonar til "norsk-amerikansk", "tysk-romersk", o.l.. Ein kan uansett alltid skriva setninga om med ein frase som "folket/innbyggjarane/alle i Sambandsstatane" eller tilsvarande.

Verdlanco\^ordskifte 5. januar 2010 kl. 00:49 (CET)

Kva i...

Det har stått «Landet er det tredje mest folkerike i verda og blir rekna som den einaste gjenverande supermakta i dag, bortsett frå Noreg som gjerne kallast ei humanitær supermakt» sia 27. juli. Er dette noe vi kan la stå? --KRISTAGA^α-ω 29. september 2010 kl. 14:20 (CEST)

Høyres rart ut. --Frokor 29. september 2010 kl. 14:31 (CEST)

Einig. Sjølv om Noreg skulle vera ei "humanitær supermakt", høyrer ikkje dette med i innleiinga av ein artikkel som handlar om USA. --Ranveig 29. september 2010 kl. 14:42 (CEST)

Småplukk: grammatikk

Berre noko grammatisk uvisse. Du skriv i fyrste avsnitt: «Som adjektiv blir gjerne forkortinga US bruka (...)». Er ikkje fortidsformen for bruka/-e = (har) brukt? Ergo; bruka/-e, brukar, brukte, brukt Finst der ein god og endeleg forklaring? Kva er rett? Jarhaugin 26. juli 2011 kl. 22:16 (UTC)

Slikt kan ein slå opp i Nynorskordboka [4]

Det utømande svaret er at begge deler er rett.