Dvergplaneten Haumea

Haumea

Haumea og dei to månane
Oppdaging
Oppdaga av	Ortiz et al. / Brown et al.
Oppdagingsdato	25. juli 2005
Baneskildring
Epoke 18. august 2005 (JD 2453600,5)
Aphel	7708 mill. km (51,526 AE)
Perihel	5260 mill. km (35,164 AE)
Stor halvakse	6484 mill. km (43,335 AE)
Eksentrisitet	0,18874
Snittavvik	198,07°
Banehelling	28,19°
Lengd på oppstigande knute	121,90°
Perihelargument	239,51°
Fysiske eigenskapar
Dimensjonar	~1960×1518×996 km (~1500 km)
Masse	(4,2±0,1)×1021 kg
Snittettleik	2,6–3,3 g/cm³
Unnsleppingsfart	0,84 km/s
Rotasjonsperiode	0,16314±0,00001 d (3,9154±0,0002 t)
Albedo	0,7±0,1
spektralklasse	?
Absolutt storleiksklasse (H)	0,1

Haumea (tidlegare offisielt kalla 2003 EL₆₁; symbol: ) er ein av fem dvergplanetar i solsystemet. Han ligg i kuiperbeltet og har omtrent ein tredjedel av massen til Pluto. Han blei oppdaga av J. L. Ortiz og laget hans ved Sierra Nevada-observatoriet i Spania og Mike Brown si gruppe hos Caltech i USA. Minor Planet Center (MPC) gjev offisielt æra for oppdaginga til gruppa til Ortiz, som var først ute med å offentleggjera oppdaginga av objektet.

Haumea blei i 2008 namnsett etter gudinna for barnefødsel og fertilitet i hawaiisk mytologi.

Haumea sine to månar, hurtige rotasjon, høge albedo og ekstremt avlange form gjer han til eit særs uvanleg objekt blant dei klassiske kuiperbelte-objekta. Det er sannsynlegvis den største medlemen av ein kollisjonsfamilie som blei danna under éin enkelt kollisjon som òg er ansvarleg for dei uvanlege karakteristikkane til objektet.

Med ei omlaupstid på berre fire timar roterer Haumea så raskt at han får ei avlang form.

Satellittar

To små satellittar har blitt oppdaga i bane rundt Haumea:

• Hi'iaka med ein diameter på ~310 km dersom tettleiken og albedoen er lik moderobjektet

• Namaka med ein diameter på ~170 km dersom albedoen er lik moderobjektet

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Dvergplaneten Haumea

• Visualisering av banen til Haumea av NASA