Eastern Agricultural Complex

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Kart over området der Eastern Agricultural Complex blei etablert.[1]
Solsikke var ein av plantane i Eastern Agricultural Complex.

Eastern Agricultural Complex i skogområde aust i Nord-Amerika er eit av rundt 10 frittståande senter for domestisering av plantar i førhistorisk tid. Byrjande landbruk kan førast tilbake til rundt 5300 f.Kr. Rundt 1800 f.Kr. dyrka amerikanske urfolk i desse skogane fleire matplantar, og byrja dermed ein overgang frå ein jakt og sanking-kultur til jordbruk. Etter 200 f.Kr., då mais frå Mexico blei innført til området, byrja urfolk i dagens USA og Canada ein sakte overgang frå å dyrka innfødde plantar til å hovudsakleg dyrka mais. Dyrkinga av lokale plantar utanom graskar og solsikke gjekk tilbake, og blei til slutt forlaten. Plantane ein tidlegare hadde dyrka gjekk tilbake til villformene sine.[2]

Dei fyrste fire plantane ein kjenner til blei domestiserte ved Riverton Site i Illinois i 1800 f.Kr. var texasmelde (Chenopodium berlandieri), solsikke (Helianthus annuus var. macrocarpus), marsh elder (Iva annua var. macrocarpa) og graskar (Cucurbita pepo ssp. ovifera). Seinare blei det domestisert andre planteartar.[3]

Plantar ein domestiserte i EAC var mellom anna:

Iva annua, engelsk sumpweed, marshelder
Chenopodium berlandieri engelsk lambsquarters
Cucurbita pepo blei ala fram til å gje etande graskar.

Ein byrja fyrst å dyrka mais i Eastern Woodlands-kulturane rundt 200 f.Kr., og svært produktive lokale varietetar var utbreidde rundt år 900.[10] Utbreiing tok lang tid fordi frøa og kunnskapen om dyrketeknikken måtte dra over folketomme ørkenar og fjellområde, og det var nødvendig å utvikla meir produktive maisvarietetar som kunne konkurrera mot lokale planteavlingar og passa dei kjøligare klimaa og den kortare vekstsesongen i nordlegare område. Det opphavlege maisslaget blømer ikkje i dei lengre sommardagane nord for tropiske Mexico, slik at det trengte genetiske tilpassing.[11] Mais blei fyrst dyrka som supplement til lokal jordbruksplantar, men byrjar gradvis ta over som hovudvekst etterkvart som avlingane voks. Til slutt var EAC blitt heilt erstatta av maisbasert jordbruk.[12] Dei fleste EAC-plantar blir ikkje lenger, dyrka, og nokre av dei blir rekna som ugras av moderne bønder.

Kjelder[endre | endre wikiteksten]

  1. ↑ Smith, Bruce D. (1995). The Emergence of Agriculture. New York: Scientific American Library. s. 184. ISBN 978-0716750550. 
  2. ↑ Smith, Bruce D.; Yarnell, Richard A. (2009). «Initial formation of an indigenous crop complex in eastern North America». Proceedings of the National Academy of Sciences (National Academy of Sciences of the United States of America) 106 (16): 6561–6566. JSTOR 40482136. PMC 2666091. PMID 19366669. doi:10.1073/pnas.0901846106. 
  3. ↑ Smith og Yarnell, s. 6561
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Smith, Bruce D. (15. august 2006). «Eastern North America as an Independent Center of Plant Domestication». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (National Academy of Sciences of the United States of America) 103 (33): 12223–12228. PMC 1567861. PMID 16894156. doi:10.1073/pnas.0604335103. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 VanDerwarker, Amber M.; Bardolph, Dana N.; Hoppa, Kristin M.; Thakar, Heather B.; Martin, Lana S.; Jaqua, Allison L.; Biwer, Matthew E.; Gill, Kristina M. (Juni 2016). «New World Paleoethnobotany in the New Millennium (2000–2013)». Journal of Archaeological Research (Berlin: Springer Nature) 24 (2): 125–177. ISSN 1059-0161. JSTOR 43956801. doi:10.1007/s10814-015-9089-9. eISSN 1573-7756. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Mueller, Natalie G. (April 2017). «An Extinct Domesticated Subspecies of Erect Knotweed in Eastern North America: Polygonum erectum subsp. watsoniae (Polygonaceae)». Novon (St. Louis, Missouri: Missouri Botanical Garden) 25 (2): 166–179. ISSN 1055-3177. JSTOR 44646348. doi:10.3417/2016005. eISSN 1945-6174. 
  7. ↑ 7,0 7,1 Yarnell, Richard A. (April 1963). «Comments on Struever's Discussion of an Early "Eastern Agricultural Complex"». American Antiquity (Washington, DC: Society for American Archaeology) 28 (4): 547–548. JSTOR 278565. doi:10.2307/278565. 
  8. ↑ 8,0 8,1 New Mill 2016, s. 138.
  9. ↑ Mueller, Natalie G. (April 2017). «Evolutionary "Bet-Hedgers" under Cultivation: Investigating the Domestication of Erect Knotweed (Polygonum erectum L.) using Growth Experiments». Human Ecology (Springer Nature) 45 (2): 189–203. ISSN 0300-7839. JSTOR 44202545. doi:10.1007/s10745-016-9881-2. eISSN 1572-9915. 
  10. ↑ Smith, Bruce D. (desember 1989). «Origins of Agriculture in Eastern North America». Science 246 (4937): 1566–1571. PMID 17834420. doi:10.1126/science.246.4937.1566. 
  11. ↑ Coles, Nathan D.; et al. (2010). «Genetic Control of Photoperiod Sensitivity in Maize Revealed by Joint Multiple Population Analysis». Genetics (Bethesda, MD: Genetics Society of America) 184 (3): 799–812. PMC 2845347. PMID 20008571. doi:10.1534/genetics.109.110304. 
  12. ↑ Gibbon and Ames, p. 239
Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Eastern_Agricultural_Complex&oldid=3363117»