Eliza Acton
| Eliza Acton | |
 | |
| Statsborgarskap | Det sameinte kongeriket Storbritannia og Irland |
| Fødd | 17. april 1799 Battle i East Sussex |
| Død | |
| Yrke | lyrikar, skribent, kokk |
| Språk | engelsk |
| Eliza Acton på Commons | |
Eliza Acton (17. april 1799–13. februar 1859) var ein engelsk matskribent og diktar som skreiv ei av dei fyrste kokebøkene i Storbritannia retta mot vanlege hushald, Modern Cookery for Private Families. Boka innførte den no universelle praksisen med å lista opp ingrediensar og gje tilrådde tillagingstider for kvar oppskrift. Ho inkluderte dei fyrste oppskriftene på engelsk for rosenkål og for spagetti. Ho inneheld òg den fyrste oppskrifta på det Acton kalla Christmas pudding; retten blei vanlegvis kalla plum pudding, som det var gjeve ut oppskrifter på tidlegare, men Acton var den fyrste til å setja saman namnet og oppskrifta i ei kokebok.
.jpg)
Acton var fødd i Sussex i 1799. Ho voks opp i Suffolk, der ho dreiv ein jenteskule før ho var ei tid i Frankrike. Då ho kom tilbake til England i 1826 gav ho ut ei diktsamling poesi. I 1845 gav ho kokeboka si, som var retta mot middelklassen. Boka var skriven i ein engasjerande stil, og blei godt motteken av kritikarar. Ho kom i fleire opplag i løpet av utgjevingsåret, og fleire utgåver følgde fram til 1918, då Longman, utgjevaren av boka, tok avgjerda om å ikkje gje ut fleire. I 1857 gav Acton ut The English Bread-Book for Domestic Use, eit meir akademisk verk enn Modern Cookery. Verket inneheldt historia om brødmaking i England, ein studie av europeiske bakemetodar og mange oppskrifter.
Nokre år etter at Modern Cookery kom ut blei ho overskugga av suksessen til bestseljaren Mrs Beetons Book of Household Management av Isabella Beeton frå 1861, som inneheldt fleire oppskrifter som var plagierte frå verket til Acton. Sjølv om Modern Cookery ikkje blei trykka opp att som fullstendig bok før 1994, blei verket beundra av engelske kokkar i andre delen av 1900-talet, og påverka mange av dei, som Elizabeth David, Jane Grigson, Delia Smith og Rick Stein.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Eliza Acton» frå Wikipedia på engelsk, den 12. mai 2025.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]
- Verk av Eliza Acton ved archive.org