Fjerdingar i Helgeland

Fjerdingane på Helgeland hadde mot slutten av mellomalderen funksjonar som distikt for innkreving av skattar og avgifter.

Helgeland var i periodar eitt futedømme, i periodar var det delt, nett som det i mellomalderen har vore inndelt i to halvfylke; Rødøy halvfylke på Nord-Helgeland og Herøy halvfylke på Sør-Helgeland. Rødøy halvfylke var òg eit prestegjeld, medan Herøy halvfylke var inndelt i Alstahaug prestegjeld og Brønnøy prestegjeld. Kvart prestegjeld var inndelt i fjerdingar, slik at det i verdsleg samaneng var ialt 12 fjerdingar på Helgeland:

Brønnøy prestegjeld var i følgje Indrebø 1935 og R. Fladby 1978 inndelt i

• Bindal fjerding (som i verdsleg samnheng høyrde til Namdalen), jf. dagens Bindal kommune.
• Sør-Sømn fjerding, jf. dagens Sømna kommune.
• Nord-Sømn fjerding, jf. dagens Brønnøy kommune.
• Vega fjerding

Alstahaug prestegjeld var inndelt i

• Mynda fjerding, jf. delar av dagens Alstahaug, Vega og Vevelstad kommunar.
• Alstahaug fjerding, med det som i dag er Alstahaug kommune og dessutan delar av Leirfjord.
• Herøy fjerding, med sørdelen av Dønna attåt Herøy.
• Vefsn fjerding, jf. dagens Vefsn, Grane og Hattfjelldal kommunar, dessutan noko av Leirfjord.
• Rana fjerding, dagens Hemnes og Rana kommunar, dessutan òg Elsfjord i Vefsn.
• Nesna fjerding, med norddelen av Dønna attåt Nesna.

Rødøy prestegjeld var inndelt i

• Lurøy fjerding, med dagens Lurøy kommune i tillegg til Træna.
• Rødøy fjerding
• Meløy fjerding

Avgrensinga kan ha variert. Då tiendpengeskatten vart innkrevd mot slutten av mellomalderen, kan det sjå ut til at Nesna høyrde til Rødøy fjerding.

Kjelder

• Helgeland historie b. 2, red.: Birgitta Berglund (Helgeland historielag 1994)ISBN 82-90148-55-0
• Årbok for Helgeland 2004 «Tiendpengeskatten på Helgeland 1521-22» Helgeland historielag ISBN 82-90148-63-1