Fylkesvåpen i Noreg

Norske fylkesvåpen og eit ukjent skjold med kvalrosshovud i glasmåleri på Statens kartverks bygg i Hønefoss.

Fylkesvåpena i Noreg er heraldiske merke som blir brukte som kjenneteikn og symbol for kvart av fylka i Noreg. Vedtaka om fylkesvåpena skjer i fylkestinget til det gjeldande fylket.

Dei norske fylkesvåpena er tradisjonelt prega av ein konsekvent flatestil. Motiva som er valde, er sentrale i heraldikken og speler samtidig på historia til fylka. Dei fleste norske fylkesvåpena er teikna av heraldikaren Hallvard Trætteberg, som allereie i 1930-åra hadde utarbeidd framlegg til våpen for fylkeskommunane og gjeve dei ut med kommentarar i bokform. Det første fylkesvåpenet vart teikna av Trætteberg i 1957, og høyrde til Nord-Trøndelag fylke. Vidare har han teikna fylkesvåpena til Østfold, Vestfold, Telemark, Rogaland, Nordland, Troms og Finnmark.

Fylkesvåpenet til Oslo — eller byvåpenet, som Oslo kommune sjølv kallar det — skil seg ut ved ikkje å vera eit heraldisk våpen, men eit mangefarga segl. Den noverande teikninga vart vedteke i 1924 til 300-årsferinga for grunnlegginga av Christiania. Fargane vart fastsette i «Designhandbok for Oslo» i 1990-åra. Ved byjubileet i 2000 innførte kommunen eit nytt flagg med byseglet på blå duk. Det er ikkje godkjent av Kongen og difor i strid med Lov av 29. juni 1933 om flagging på kommunale bygningar.

Fylkesvåpenet til Oppland er teikna av Arvid Sveen og var godkjent i 1989. Dette var i si tid det siste norske fylkesvåpenet som vart godkjent, og dermed hadde alle dei norske fylka fått sitt eige våpen.

Stortinget vedtok 8. juni 2017 samanslåing av fleire fylke. Samstundes er ordninga med at Riksarkivet skal gje råd om all offentleg heraldikk avvikla. Dei nye fylka som vart til i 2020, fekk uheraldiske våpen, eigentleg logoar, ettersom dei var utforma av amatørar. Dei kan ikkje som dei eldre fylkesvåpna blasonerast.

Fylkesvåpena i Noreg[endre | endre wikiteksten]

Oslo fylke
(Godkjent 1624)
Motiv: St. Hallvard med helgenrelikvier; tre piler og en møllestein.^[1]
Viken fylke
(I bruk frå 2020)
Innlandet fylke
(I bruk frå 2020)
Vestfold og Telemark fylke
(I bruk frå 2020)
Agder fylke
(I bruk frå 2020)
Motiv: På raud botn ei gull eik.
Rogaland fylke
(Godkjent 1974)
Motiv: På blå bunn et sølv svevende utskrådd kors med spiss fot.^[2]
Vestland fylke
(I bruk frå 2020)
Møre og Romsdal fylke
(I bruk frå 1978)
Motiv: På blå botn tre gull vikingskip sett frå framsida.^[3]
Trøndelag fylke
(Godkjent 1957)
Motiv: På sølv bunn et utbøyd gull kors.^[4]
Nordland fylke
(Godkjent 1965)
Motiv: På gull bunn en svart båt med mast og råseil.^[5]
Troms fylke
(Godkjent 1960)
Motiv: På rød bunn en gull griff.^[6]
Finnmark fylke
(Godkjent 1967)
Motiv: På svart bunn en gull borg.^[7]

Tidlegare fylkesvåpen[endre | endre wikiteksten]

Akershus fylke
(1987–2019)
Motiv: I blått en sølv trappegavl.^[8]
Aust-Agder fylke
(1958–2019)
Motiv: På rød bunn to gull bjelker.^[9]
Buskerud fylke
(1966–2019)
Motiv: På sølv bunn en opprett blå bjørn.^[10]
Hedmark fylke
(1987–2019)
Motiv: I grønt tre oppvoksende sølv barkespader.^[11]
Hordaland fylke
(1961–2019)
Motiv: På raud botn to krosslagde gulløkser med gullkrone over.^[12]
Oppland fylke
(1989–2019)
Motiv: I grønt en sølv mogop.^[13]
Sogn og Fjordane fylke
(1983–2019)
Motiv: På sølv grunn tre blå spissar mot venstre.^[14]
Sør-Trøndelag fylke
(1983–2017)
No del av Trøndelag
Motiv: I gull to korslagte røde økser belagt med en rød korsstav.^[15]
Telemark fylke
(1970–2019)
Motiv: På gull botn ei oppveksande svart bondestridsøks.^[16]
Vest-Agder fylke
(1958–2019)
Motiv: På grøn botn ei gull eik.^[17]
Vestfold fylke
(1970–2019)
Motiv: På rød bunn en gull kongekrone.^[18]
Østfold fylke
(1958–2019)
Motiv: På rød bunn en gull tredelt solstråle skrått oppad.^[19]