Gondi

Gondi
Klassifisering	Dravidiske språk  gondi
Bruk
Tala i	India
Språkkodar
ISO 639-2	gon
ISO 639-3	gon (generisk) ggo (sør-gondi) gno (nord-gondi)
Glottolog	gond1265

Gondi er ei dravidisk språkgruppe som blir snakka av rundt tre millionar gondifolk i India, i delstatane Madhya Pradesh, Gujarat, Telangana, Maharashtra, Chhattisgarh, Andhra Pradesh og i ein del tilstøytande område og nabo-delstatar. Sjølv om gondi historisk sett har vore morsmålet til gondfolket, er det i dag berre ein femdel av gondiane som kan snakka språket, noko som gjer gondi til eit språk som står i fare for å forsvinne. UNESCO har lista gondi som eit sårbart språk. Språket har ein rikhaldig folkeleg litteratur, til dømes både folkelege forteljingar og songar for giftarmål.

Dialektar

Mange av gondi-dialektane er framleis i lita grad skrivne ned og skildra. Hovuddialektene er dorla, koya, madiya, muria og raj gond. Visse fonologiske trekk skil dei nordvestlege dialektane frå dei søraustlege. Eitt av desse trekka er bruken av opphavleg ordinital s, som framleis blir brukt i nordleg og vestleg gondi, medan lyden lengre sør og aust har vorte endra til h, medan han i andre dialektar har forsvunne heilt. Andre dialektvariasjonar er veksling mellom ordinitial r og l, og endring av e og o til a.

Skrift

Tradisjonelt har gondi vorte skrive med devanagari- og telugu-skrift. Gondi er likevel lite brukt som skriftspråk.

I India er det vanleg at kvart språk har sitt eige skriftsystem, med eigne skriftsymbol, der det i Europa har vore vanleg at kvart religiøst område har hatt same skrift. Dermed har det vore forsøk på å utvikla eit eige skriftsystem for gondi.

Mellom anna utvikla Munshi Mangal Singh Marasam i 1928 eit skriftsystem basert på brahmi-teikn, og med same form som det indiske stavingsalfabetet.

Ifølgje Maharashtra Oriental Manuscripts Library and Research Centre of India har eit dusin manuskript vorte funne med denne skrifta, og det er også prosjekt under utvikling for å argumentere for gondisk skriftspråk.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Gondi» frå Wikipedia på bokmål, den 29. mars 2025.