Grannbrudespore
Grannbrudespore | |||
Systematikk | |||
Rike: | Planteriket | ||
Klasse: | Einfrøblada | ||
Orden: | Aspargesordenen | ||
Familie: | Orkidéfamilien | ||
Slekt: | Gymnadenia | ||
Art: | G. borealis | ||
Vitskapleg namn | |||
Gymnadenia borealis
(Druce) R.M.Bateman, Pridgeon & M.W.Chase
| |||
Økologi | |||
Habitat: | fuktig grasmark | ||
Utbreiing: | Dei britiske øyane |
Grannbrudespore (Gymnadenia borealis) er ei plante i brudesporeslekta Gymnadenia i orkidéfamilien (marihandfamilien) Orchidaceae. Det er uvisst om ho finst i Noreg.
Systematikk[endre | endre wikiteksten]
Grannbrudespore har tidlegare vore rekna som ein underart (Gymnadenia conopsea ssp. borealis) på same måte som brudespore og praktbrudespore, men blir no rekna som ein fullverdig art.[1]
Utbreiing[endre | endre wikiteksten]
Grannbrudespore (engelsk namn heath fragrant orchid) har vore rekna for å vere endemisk for Dei britiske øyane, men det er eit ope spørsmål om han òg kan finnast i Noreg.[2][3][4] I den britiske raudlista er arten rekna som livskraftig (LC),[5] lokalt i England og Wales er statusen usikker (DD, data deficient),[6][7] og han er ikkje nemnd for tiltak i Skottland.[8] I den irske raudlista har arten status som livskraftig (LC).[9]
Hybridar[endre | endre wikiteksten]
Dei tre taksona i brudesporeslekta på Dei britiske øyane som no har status som eigne artar, er førebels ikkje så godt kartlagde. Ein reknar med at grannbrudespore dannar hybridar med både brudespore (Gymnadenia borealis × conopsea) og praktbrudespore (Gymnadenia borealis × densiflora).[10]
Grannbrudespore kan danne ein intergenerisk hybrid (hybrid mellom ulike slekter) med purpurmarihand (Dactylorhiza majalis ssp. purpurella × Gymnadenia borealis eller ×Dactylodenia varia),[11] som er funnen i Nord-England, Skottland og Irland. Hybridar med Dactylorhiza majalis ssp. praetermissa (Dactylorhiza majalis ssp. praetermissa × Gymnadenia borealis eller ×Dactylodenia lacerta)[12] er registrerte i Sør-England. Ein hybrid med flekkmarihand (Dactylorhiza maculata ssp. maculata × Gymnadenia borealis eller ×Dactylodenia evansii)[13] er registrert spreidd i Storbritannia og Irland. Ein reknar òg med at arten dannar ein intergenerisk hybrid med skogmarihand (Dactylorhiza maculata ssp. fuchsii × Gymnadenia borealis).[10]
Referansar[endre | endre wikiteksten]
- ↑ Christiane Stark mfl. (2011). «Strong genetic differentiation between Gymnadenia conopsea and Gymnadenia densiflora despite morphological similarity». Plant Systematics and Evolution 293 (1-4): 213–226. ISSN 1615-6110. doi:10.1007/s00606-011-0439-x.
- ↑ «PoWO: Gymnadenia borealis». Plants of the World Online. Henta 11. mars 2022.
- ↑ Jarle W. Bjerke og Karl-Birger Strann (2009). «Orkideen tettbrudespore Gymnadenia densiflora i Nord-Norge» (PDF). Blyttia 67 (2): 126–133. ISSN 0006-5269.
- ↑ Reidar Elven mfl. (2022). Norsk flora (8. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 200.
- ↑ «GB Red List for vascular plants (revised Feb 2021)». Botanical Society of Britain & Ireland. 2021. Henta 9. mars 2022.
- ↑ «A Vascular Plant Red List for England» (PDF). Botanical Society of Britain & Ireland. 2014. Henta 9. mars 2022.
- ↑ «A Vascular Plant Red Data List for Wales / Rhestr o Blanhigion Fasgwlaidd Data Coch ar gyfer Cymru». Plantlife Wales. 2008. Henta 9. mars 2022.
- ↑ «Scottish Biodiversity List». Scotland's Nature Agency / Buidheann Nàdair na h-Alba. 2020. Henta 9. mars 2022.
- ↑ «Ireland Red List No. 10: Vascular Plants» (PDF). National Parks & Wildlife Service. 2016. Henta 9. mars 2022.
- ↑ 10,0 10,1 Anne and Simon Harrap (2009). Orchids of Britain and Ireland (2. utg.). London: A & C Black. ISBN 978-1-408-10571-9.
- ↑ «PoWO: ×Dactylodenia varia». Plants of the World Online. Henta 31. januar 2023.
- ↑ «PoWO: ×Dactylodenia lacerta». Plants of the World Online. Henta 31. januar 2023.
- ↑ «PoWO: ×Dactylodenia evansii». Plants of the World Online. Henta 31. januar 2023.
Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]
- (en) grannbrudespore i Encyclopedia of Life
- (en) grannbrudespore i Global Biodiversity Information Facility
- (en) grannbrudespore hos NCBI
- (en) grannbrudespore hos The International Plant Names Index
- (en) grannbrudespore hos Tropicos
- (en) Kategori:Gymnadenia borealis – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- (en) Gymnadenia borealis – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- Gymnadenia borealis – detaljert informasjon på Wikispecies