Helene Weber
| Helene Weber | |||
 | |||
| Fødd | 17. mars 1881 Elberfeld | ||
|---|---|---|---|
| Død | 25. juli 1962 (81 år) | ||
| Statsborgar av | Tyskland | ||
| Parti | Christlich Demokratische Union | ||
| Yrke | politikar | ||
| Utdanna ved | Universitetet i Bonn | ||
| Alle verv |
| ||
Helene Weber (17. mars 1881–25. juli 1962) var ein tysk politikar for Zentrum, og seinare CDU. Ho deltok i utforminga av både Weimarforfatninga frå 1919 og den tyske grunnlova av 1949 (Grundgesetz). Weber var blant dei fyrste kvinnelege karrierepolitikarane under Weimarrepublikken og Forbundsrepublikken Tyskland (Vest-Tyskland).
Biografi[endre | endre wikiteksten]
Weber vart fødd som det andre av seks barn i familien til folkeskulelæraren Wilhelm Weber og Agnes Christiane van Gent.[1]
Etter utdanninga som lærar var Weber aktiv i katolske kvinneforbund og velgjerdsorganisasjonar. Ho arbeidde for kvinnedeltaking i alle samfunnsområde. I 1919 vart ho konsulent og frå 1920 til 1933 fekk ho eige embete (Ministerialrätin) i sosialdepartementet i Preussen. Weber vart dimed den andre kvinna, etter Gertrud Bäumer, som fekk eit høgt embete i den prøyssiske forvaltninga. I 1933 vart ho oppsagd av politiske grunnar.[2]
Weber var medlem av det prøyssiske parlamentet frå 1921 til 1924 og av den tyske riksdagen frå 1924 til 1933. Ho tala mot Hitlers fullmaktslov i 1933, men vart ved den avgjerande avrøystinga pressa til å røyste med fraksjonen. Ho mista plassen sin i riksdagen og arbeidde seinare i ulike religiøse velgjerdsorganisasjonar.[3]
Weber var overtydd om den samfunnsmessige solidariteten. Dette medførte at ho gjekk inn for å oppheve arbeidsforholdet til tyske kvinner i statsforvaltinga etter at dei hadde gifta seg. Ho støtta også sparepolitikken til rikskanslar Brüning, som førte til fattigdom og elende for mange menneske.[3]
Etter andre verdskrigen var Weber medlem av rådet for den britiske okkupasjonssona. I 1948 deltok ho i utforminga av den nye tyske grunnlova, blant anna som medlem av Det parlamentariske rådet. I arbeidet med grunnlova gjekk ho mot ei «skjematisk» likestilling mellom kvinner og menn, og i tillegg ville ho bevare «eigenverdien» (Eigenwert) til kvinner. Samstundes gjekk ho inn for å slå fast retten til lik løn for likt arbeid.[1] Frå 1949 til 1962 var ho medlem av Forbundsdagen.[2]
Weber vart rekna som den mest innverknadsrike kvinna i Unionen (CDU/CSU). Weber var medlem av Vestunionens forsamling og frå 1950 til 1958 medlem av styret i Ligaen for katolske kvinneforbund. Frå 1952 var ho leiar av rådet for den tyske helsetenesta for mødrer (Deutsche Müttergenesungswerk).[4]
Då Konrad Adenauer i 1961 innsette Elisabeth Schwarzhaupt som den fyrste kvinnelege statsråden, var det etter sterkt påtrykk frå Weber.[3]
Ettermæle[endre | endre wikiteksten]
Weber vert rekna av Arbeitsgemeinschaft Orte der Demokratiegeschichte å vere blant dei viktigaste personane som i løpet av dei siste 200 åra har bidrege til danninga av demokratiet i Tyskland.[5]
Bildegalleri[endre | endre wikiteksten]
-
Kvinner og menn er likeverdige (Sitat frå Tysklands grunnlov), på ti språk (her tysk) på eit minnesmerke over Weber i Wuppertal. -
Weber i samtale med tidlegare forbundspresident Theodor Heuss. -
Marie Juchacz, Marie-Elisabeth Lüders og Helene Weber på frimerke utgjevne til femtiårsjubileet for røysterett for kvinner.
_GG_%27M%C3%A4nner_und_Frauen_sind_gleichberechtigt%27_in_zehn_Sprachen,_Info-Tafel.jpg)
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- ↑ 1,0 1,1 Haunhorst, Regina/Trösch, Sven (2016). «Helene Weber 1881 - 1962». LeMO-Biografien, Lebendiges Museum Online, Stiftung Haus der Geschichte der Bundesrepublik Deutschland. Henta 8. mars 2023.
- ↑ 2,0 2,1 «Landtag NRW: Abgeordnetendetail». www.landtag.nrw.de. Henta 8. mars 2023.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Helene Weber». demokratie-geschichte.de (på engelsk). Henta 8. mars 2023.
- ↑ Lange, Prof Dr Erhard H. M. «Helene Weber (CDU)». bpb.de (på tysk). Henta 8. mars 2023.
- ↑ «100 Köpfe der Demokratie». demokratie-geschichte.de. Henta 23. juli 2021.
- Denne artikkelen bygger på «Helene Weber» frå Wikipedia på bokmål, den 11. mars 2023.
