Kanadatrane
| Kanadatrane | |
 Kanadatrane | |
| Utbreiing og status | |
Status i verda:  Livskraftig Utbreiinga av kanadatrane | |
| Systematikk | |
| Underrekkje: | Virveldyr Vertebrata |
| Klasse: | Fuglar Aves |
| Underklasse: | Neognathae |
| Overorden: | Neoaves |
| Orden: | Tranefuglar Gruiformes |
| Familie: | Tranefamilien Gruidae |
| Slekt: | Fugleslekta Antigone Antigone |
| Art: | Kanadatrane A. canadensis |
| Vitskapleg namn | |
| Antigone canadensis | |
Kanadatrane (Antigone canadensis) er ein særs stor fugl i tranefamilien (Gruidae). Arten høyrer til slekta Antigone, som i alt omfattar fire artar. Seks underartar er godkjente.
Ifølgje IUCN si globale raudliste er arten livskraftig.[1]
Taksonomi[endre | endre wikiteksten]
Kanadatrane var tidlegare rekna til traneslekta, Grus, men «HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World» plasserer arten i Antigone, ifølgje del Hoyo et al. (2014).[2] Nokon vel likevel framleis å plassera desse som basale artar i slekta Grus, men slekta blir då ifølgje Krajewski et al. (2010) parafyletisk.[3]
Skildring[endre | endre wikiteksten]
Kanadatraner varierer mykje i storleik. Nominatforma og underartane rowani og tabida viser ei gradvis morfologisk endring. Sistnemnde er betydeleg større og består av fem populasjonar som også viser morfologiske forskjellar, men desse er framleis lite studerte. Nominatforma blir kring 120 cm høg. Hannen veg cirka 3 750 g og hoa 3 350 g. Til samanlikning veg hannen av underarten A. c. tabida cirka 5 390 g og hoa 4 300 g. Vengespennet utgjer kring 160–210 cm.[4]
Kanadatraner har unison grå fjørdrakt som lysnar litt oppover halsen mot hovudet. Også dette er fjørkledd, med unntak av den berre raude huda i panna. Dei ulike underartane varierer meir i storleik enn farge. Dei tre nordlegaste underartane er trekkfuglar, som ofte er meir brune enn grå under trekket. Dette kjem av at fjørdrakta blir farga av sølebad.[4]
Inndeling og utbreiing[endre | endre wikiteksten]
Inndelinga følgjer HBW Alive og Archibald et al. (2016).[4] Norske namn følgjer Norsk namnekomité for fugl og Syvertsen et al. (2008).[5]
- Antigone
- A. canadensis, kanadatrane
- A. c. canadensis, nominatforma er utbreidd arktisk og subarktisk Nord-Amerika og Aust-Sibir. Ho overvintrar sørvest i USA og nord i Mexico
- A. c. rowani, utbreidd i subarktisk Canada, frå Britisk Columbia og austover til det nordlege Ontario. Overvintrar langs kysten av Texas i Mexicogolfen, det sørvestre USA og det nordlege Mexico
- A. c. tabida, fem populasjonar hekkar i Nord-Amerika, frå Vancouverøya til Dei store sjøane. Overvintrar i sør, frå California til Georgia, Florida og det nordlege Mexico
- A. c. pulla, utbreidd i søraustlege Mississippi sør i USA
- A. c. pratensis, utbreidd i Søraust-Georgia og Florida i USA
- A. c. nesiotes, utbreidd på Cuba og Pinesøya
- A. vipio, kvitnakketrane
- A. antigone, sarustrane
- A. rubicunda, brolgatrane
- A. canadensis, kanadatrane
Habitat[endre | endre wikiteksten]
Habitatet består av grunne våtmarksområde og fuktig grasland i breie elvedalar og langs innsjøar. Arten har òg tatt i bruk dyrka mark.[4]
Åtferd[endre | endre wikiteksten]
Arten hekkar på open våtmark. Dei tre nordlegaste underartane hekkar i mange ulike typar våtmark, medan dei sørlege òg hekkar på savanne, prærie og beiteland med meir.[4]
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen bygger på «Kanadatrane» frå Wikipedia på bokmål, den 27. mai 2023.
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
- ↑ BirdLife International. 2012. Antigone canadensis. The IUCN Red List of Threatened Species 2012: e.T22692078A38431571. Besøkt 2016-08-16
- ↑ del Hoyo, J., Collar, N.J., Christie, D.A., Elliott, A. and Fishpool, L.D.C. 2014. HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World. Lynx Edicions BirdLife International.
- ↑ Carey Krajewski, Justin T. Sipiorski, and Frank E. Anderson (2010) Complete Mitochondrial Genome Sequences and the Phylogeny of Cranes (Gruiformes: Gruidae). The Auk: April 2010, Vol. 127, No. 2, pp. 440-452.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Archibald, G.W. & Meine, C.D. (2016). Sandhill Crane (Antigone canadensis). In: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions, Barcelona. Besøkt 2016-08-16
- ↑ Syvertsen, P. O., Ree, V., Hansen, O. B., Syvertsen, Ø., Bergan, M., Kvam, H., Viker, M. & Axelsen, T. 2008. Virksomheten til Norsk navnekomité for fugl (NNKF) 1990-2008. Norske navn på verdens fugler. Norsk Ornitologisk Forening. www.birdlife.no (publisert 22.5.2008). Besøkt 2016-08-10
Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]
- (no) kanadatrane hos Artsdatabanken
- (en) kanadatrane – oversikt og omtale av artane i WORMS-databasen
- (en) kanadatrane i Encyclopedia of Life
- (en) kanadatrane i Global Biodiversity Information Facility
- (sv) kanadatrane hos Dyntaxa
- (en) kanadatrane hos Fauna Europaea
- (en) kanadatrane hos Fossilworks
- (en) kanadatrane hos ITIS
- (en) kanadatrane hos NCBI
- (en) Kategori:Grus canadensis – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- (en) Grus canadensis – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
