Kjempeslekta
| Kjempeslekta | |
| |
| Systematikk | |
| Rike: | Planteriket Plantae |
| Infrarike: | Streptophyta |
| Overrekkje: | Landplantar Embryophyta |
| Rekkje: | Karplantar Tracheophyta |
| Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
| Orden: | Leppeblomordenen Lamiales |
| Familie: | Kjempefamilien Plantaginaceae |
| Slekt: | Kjempeslekta Plantago L., 1753 |
Kjempeslekta (Plantago) er ei slekt i maskeblomfamilien. Slekta omfattar 265 artar.
Medlemane har tette grågrøne aks med små tokjønna blomstrar. Dei har røyrforma krone med fire kvite eller lysbrune utbrette flikar.
Dei veks for det meste som urter med blada i rosett, og sjeldnare som buskar. Kjemper har små, lite prangande blomar som sit i tette aks eller hovud.[1]
Bruk[endre | endre wikiteksten]
Stenglane av kjempe er blitt brukt til ein lek der ein kjemper om å slå akset av stengelen til den andre deltakaren. Leiken har gjeve opphav til plantenamnet.[1]
Groblad er blitt brukt i folkemedisin som omslag på sår. Planten er også blitt brukt mot bronkitt, luftvegskatarr og blærelidingar.[2]
Artar[endre | endre wikiteksten]
Kjempeartar i Noreg[endre | endre wikiteksten]
4 artar i kjempeslekta er opphavleg viltveksande i Noreg: groblad, dunkjempe, smalkjempe og strandkjempe. Nokre få andre artar er innført med ballast eller som ugras, og er funne tilfeldig nokre få stader.[1]
- Groblad (P. major)
- Dunkjempe (P. media)
- Smalkjempe (P. lanceolata)
- Strandkjempe (P. maritima)
- Flikkjempe (P. coronopus) - innført art
- Greinkjempe (P. arenaria) - innført art
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Kjempe». Store norske leksikon. 29. desember 2015. Henta 19. august 2018.
- ↑ «Plantago» i Store norske leksikon, snl.no.
- Johannes Lid: Norsk-svensk-finsk flora. Det Norske Samlaget, 1985.
- Svensk Wikipedia.