Llívia
| Llívia | |||
| kommune | |||
 | |||
|
|||
| Land |  Spania
| ||
|---|---|---|---|
| Areal | 12,90 km² | ||
| Folketal | 1 560 (2024) | ||
 Llívia 42°27′50″N 1°58′45″E / 42.463929°N 1.979071°E | |||
 Llívia innan provinsen Girona.
| |||
| Wikimedia Commons: Llívia | |||
Llívia er ein spansk eksklave som ligg inne i Frankrike. Området ligg aust i Pyreneane like nord for den spansk-franske grensa. Det tilhøyrer den spanske provinsen Girona i regionen Catalonia, men ligg geografisk innanfor det franske departementet Pyrénées-Orientales.
Det vesle bysamfunnet ligg 153 km nord for provinshovudstaden Girona i ein verna dal mellom to aust-vestgåande åsryggar. Innbyggjarane lever av jordbruk og turisme med aukande vekt på turisme, og den statsrettslege særstillinga som spansk eksklave/fransk enklave er i dag utan stor tyding etter inngåinga av Schengenavtalen.
Den spesielle statusen til området kjem ei føresegn av i Pyreneene-traktaten frå 1659 etter Den fransk-spanske krigen (1635–1659), som slo fast at Spania skulle avstå 33 landsbyar i dette området til Frankrike. Ein hadde oversett at Llivia hadde fått bystatus av keisar Karl V av det tysk-romerske riket, slik at han ikkje fall inn under ordlyden til traktaten og blei verande under spansk styre.
Byen Llivia har eit areal på 12,84 km², og i 2005 hadde han om lag 1 252 innbyggjarar. Det lokale språket er katalansk, men innbyggjarane snakkar også både fransk og spansk (kastiljansk). I sommartida kjem det ein god del fleire folk til området, for mange innbyggjarar i og rundt Barcelona har feriebustader her oppe i den tørre, kjølige lufta. Dessutan er byen ein populær startstad for turistar som bruker han som base for vandreturar i Pyreneene.
Historie
[endre | endre wikiteksten]
Llívia var staden for ein iberisk oppidum som styrte regionen, og blei kalla Julia Libica av romarane. Han var den gamle hovudstaden Cerdanya i antikken før han blei erstatta av Hix (kommunen Bourg-Madame i Frankrike) i mellomalderen. Under tida til vestgotarane blei citadellet her, castrum Libiæ, halde av den opprørske Paulus av Narbonne mot kong Wamba i 672.
I 1659 gav Pyrenearfreden comarquane Roussillon, Conflent, Capcir, Vallespir og nordlege Cerdanya («Cerdagne») til den franske krona. Llívia blei ikkje ein del av det franske kongedømmet då avtalen innebar at berre landsbyar skulle gå til Frankrike, og Llívia var rekna som by og ikkje ein landsby på grunn av statusen hans som den gamle hovudstaden til Cerdanya.[1]
I 1939, då den spanske borgarkrigen var over, var det snakk om at Llívia kunne fungera som det einaste friområdet som var att for den overvunne republikanske regjeringa, men desse planane blei aldri sette ut i livet.[2]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Capdevila i Subirana, Joan (2009): Historia del deslinde de la frontera Hispano-Francesa. Del tratado de los Pirineos (1659) a los tratados de Bayona (1856–1868), red. Ministerio de Fomento, Centro Nacional de Información Geográfica, Madrid, s. 146–149. ISBN 978-84-416-1480-2 (på spansk)
- ↑ Robinson, G. W. S. (1959): «Exclaves»[daud lenkje]. Annals of the Association of American Geographers 49 (3), 283–295 doi:10.1111/j.1467-8306.1959.tb01614.x
- Denne artikkelen bygger på «Llívia» frå Wikipedia på bokmål, den 22. februar 2025.
