Maren Splids

Maren Splids
Statsborgarskap	Danmark
Fødd	1600-åra Grimstrup
Død	10. november 1641 Ribe
Straff	dødsstraff

Huset til Maren Splids i Sønderportsgade i Ribe.

Minneplate på Maren til Splid hus i Ribe.

Maren Thomasdatter Splids (kring 1600–10. november 1641)) var ei dansk kvinne som blei brend på bålet for trolldom. Ho er seinare blitt kjend som eit av dei best kjende offera for hekseforfølgingar i dansk historie.

Bakgrunn

Maren kom frå i Grimstrup i noverande Esbjerg kommune, der ein reknar med at ho vart fødd kring 1600. Ho gifta seg med Laurids Splid, som skal ha vore frå Holsten og som seinast 1628 var skreddarmeister i Ribe. Paret dreiv også vertshus ved Torvet i Ribe, og tilhøyrde det borgarskapet i byen.

Huset deira, Laurids Splids hus, finst framleis og og er i dag freda.

Hekseanklage

Då Didrik, ein annan skredder frå Ribe, vart svært sjuk vart Maren Splids anklaga for å ha forheksa han. Dei hadde hatt ein krangel 13 år tidlegare.

Prosessen mot Maren Splids tok til i Ribe Byrett i mars 1637. Ho vart funnen skuldig og brend mellom Galgebakkerne nord for byen den 10. november 1641 .

Under tortur hadde Maren oppgjeve 6 andre kvinner ho skulle ha vore i «heksekompagni» med. Då desse så vart forhøyrde, angav dei fleire kvinner. I enden vart berre Maren Splids og ei Anne Thomasdatter brende som hekser. 13 andre vart frikjende, men minst fem av dei hadde då sete i fengsel i 5-45 veker. Etterpå byrja heksesakene å ebba ut, og både byrådet og borgarmeisteren gjorde ein stor innsats for å stoppa «heksegalskaben» og redda kvinnene.

Sjå òg

• Christenze Kruckow
• Hekseforfølgingane

Referansar

• Denne artikkelen bygger på «Maren Splids» frå Wikipedia på dansk, den 26. september 2018.

Litteratur

• Historisk Efterretning om de i Ribe Bye for Hexerie forfulgte of brændte Mennesker, XI. Capitel, af David Grønlund (1780/1973)
• Marens Splids - En heks fra Ribe, af G. Holm. Munksgaard (1981)
• Maren - og de andre Satans hekse!, af P. Rieffestahl. Åløkke (1991)
• Danske domme i trolddomssager i øverste instans, af J. C. Jacobsen (1966)
• Djævletro og folkemagi: Trolddomsforfølgelse i 1500- og 1600-tallets Vestjylland, af Kim Tørnsø (1986)
• Mysteriet om Heksen, af Flemming Christian Nielsen (1989)