Norsk raudliste, artsliste for pattedyr

Raudlista for pattedyr 2021, fordeling av 76 artar over kategoriar ██ CR - kritisk truga 3 (4%)██ EN - sterkt truga 8 (10%)██ VU - sårbar 8 (10%)██ NT - nær truga 9 (12%)██ LC - livskraftig 46 (61%)██ RE - regionalt utdøydde 2 (3%)

Som ein del av utgjevinga av norsk raudliste for artar vurderer Artsdatabanken alle artar av etablerte pattedyr i Noreg mot kriterium for risiko for å døy ut frå Noreg. I tillegg til er einskilde andre mindre vanlege artar i Noreg òg vurderte. I 2021 blei totalt 76 pattedyrartar vurderte for Fastlands-Noreg og Svalbard.

Fordeling av pattedyrartar over raudlistekategoriar

For forklaring av kategoriane med kodar, sjå IUCN si globale raudliste og Norsk raudliste for artar

Status 2021

• 19 artar er truga, eller 25 % av dei vurderte artane: 3 artar er Kritisk truga – CR, 8 artar er sterkt truga – EN, og 8 artar er sårbare – VU

• Andre raudlista kategoriar: 2 artar er regionalt utdøydde – RE, 9 artar er nær truga – NT

• 46 artar er livskraftige – LC
• ikkje vurderte: 21 artar er lista som ikkje egna - NA, til dømes fordi dei ikkje er etablerte pattedyr, døme gullsjakal og dvergmus, eller er frammande / innførte, døme: mink og austmarkmus.

Utvikling mot 2021

Gjennom tiåret frå 2010 til 2021 er det ei minking av andel livskraftige artar og ei auke av artar klassifiserte som nær truga. I 2010 var 69 % av dei vurderte pattedyrartane klassifisert som livskraftige, i 2021 61 %.

Bjørkemus, piggsvin, rein i Fastlands-Noreg og storkobbe var tidlegare livskraftige artar, men kom inn på lista over nær truga artar frå 2021. Havert og nordflaggermus var òg livskraftige artar, og kom inn som sårbare artar frå 2021. Oter gjekk motsett veg, var tidlegare klassifisert som sårbar, etter 2021 er han rekna som livskraftig.

Steinkobbe på Svalbard og trollflaggermus vart nedgradert frå kategorien sårbar til nær truga artar i 2021.

Fjellrev og grønlandskval blei nedgradert frå kritisk truga til sterkt truga, storflaggermus oppgradert frå sårbar til sterkt truga.

Kvitkval er kategorisert som sterkt truga. Tidlegare var ikkje arten vurdert.

Oversyn over truga artar per 2021 med kort grunngjeving

Kritisk truga CR

• 
  Kritisk truga CR: Børsteflaggermus, Myotis nattereri, svært få individ: estimert totalt ca. 30 individ avgrensa til Asker kommune og Lunner kommune.
• 
  Kritisk truga CR: Breiøyre, Barbastella barbastellus, svært få individ: estimert totalt ca. 30 individ ved Larvik og ved Drøbak. Arten er berre sikkert påvist ein gong gjennom dei siste 60 åra.
• 
  Kritisk truga CR: Ulv, Canis lupus, populasjonen i Noreg er estimert til ca. 45 individ. Han er vurdert som kritisk truga fordi det er få individ som reproduserer.

Sterkt truga EN

---

• 
  Sterkt truga EN: Brunbjørn, Ursus arctos, lever i grenseområde til både Russland, Finland og Sverige. Få reproduserande individ i Noreg, estimert til totalt ca. 70 per 2018 av ein total populasjon på ca. 140.
• 
  Sterkt truga EN: Fjellrev, Vulpes lagopus, vurdert til sterkt truga på grunnlag av få individ: 174 vaksne individ i Fastlands-Noreg i 2020
• 
  Sterkt truga EN: Gaupe, Lynx lynx, estimert bestand på 220 individ i Noreg per 2020 gav grunnlag for klassifisering til sterkt truga
• 
  Sterkt truga EN: Grønlandskval, Balaena mysticetus. Bestanden under overvaking lever i området frå Aust-Grønland, via Svalbard og over til Frans Josefs Land og storleiken på populasjonen var estimert til 343 individ per 2015. Grunnlaget for klassifikasjonen er få individ.
• 
  Sterkt truga EN: Kvitkval, Delphinapterus leucas. Bestanden under overvaking lever i områda rundt Svalbard og i Barentshavet sør til Finnmark. Vurderinga er ut frå liten og minkande populasjon, 549 individ per 2015.
• 
  Sterkt truga EN: Jerv, Gulo gulo, har estimat på 323 – 486 vaksne individ per 2020. Lisensjakt bidreg til å minke populasjonen, det er motvirka av innvandring frå svenske bestandar.
• 
  Sterkt truga EN: Klappmyss, Cystophora cristata, populasjonen lever i Nord-Atlanteren. Det er estimert ei minking på meir enn 50 % av bestanden over 45 år, noko som er årsaka til resulatet av vurderinga.
• 
  Sterkt truga EN: Storflaggermus, Nyctalus noctula, færre enn 2500 individ i Noreg og pågåande nedgang på meir enn 20 % over 5 år.

Sårbar VU

---

• 
  Sårbar VU: Blåkval, Balaenoptera musculus. Nordaust-Atlanteren hadde ein estimert og aukande populasjon på ca. 1000 individ per 2009, men berre delvis innanfor det norske forvaltingsområdet. Klassifiseringa kjem av lågt tal på reproduserande individ.
• 
  Sårbar VU: Havert, Halichoerus grypus, har ein pågåande reduksjon i storleiken av populasjonen på meir enn 30 % over 45 år. Storleiken på populasjonen var rekna til 2300 individ i 2017.
• 
  Sårbar VU: Kvalross, Odobenus rosmarus. Populasjonen i det norske forvaltingsområdet er under 1000 individ, og er klassifisert som sårbar etter kriteriet få individ.
• 
  Sårbar VU: Ilder, Mustela putorius, har ein svak bestand i Noreg på under 250 individ, men har ein nærliggande livskraftig populasjon i Sverige slik at arten blei vurdert som sårbar i staden for sterkt truga.
• 
  Sårbar VU: Isbjørn, Ursus maritimus. Isbjørnbestanden ved og på Svalbard er estimert til under 1000 reproduserande individ og har ein venta reduksjon på meir enn 30 % over 36 år.
• 
  Sårbar VU: Narkval, Monodon monoceros, blir berre sjeldan observert ved Svalbard. Arten er trudd å vere utsett for effektar av klimaendringane. Klassifiseringa som sårbar kjem av estimert få individ, færre enn 1000. Bestanden har ein venteleg reduksjon på meir enn 30 % over 66 år.
• 
  Sårbar VU: Nordflaggermus, Eptesicus nilssonii, har ein forventa nedgang på meir enn 30 % over 20 år.
• 
  Sårbar VU: Ringsel, Pusa hispida, lever ved Svalbard og har som isbjørn aukande problem med redusert sjøis. Bestanden er trudd å minke med meir enn 30 % over 3 generasjonar, 33 år.

Regionalt utdøydde i Noreg

---

• 
  Regionalt utdøydd RE: Nordkaper, Eubalaena glacialis, sist observert i norske farvatn i 1999.
• 
  Regionalt utdøydd RE: Svartrotte, Rattus rattus, har ingen funn i Noreg siste hundre åra.

Oversyn over nær truga pattedyrartar i Noreg, 2021

• 
  Nær truga NT: Storkobbe, Erignathus barbatus, er ført på lista på grunn av framtidig reduksjon av populasjonen på meir enn 15 % over 36 år. Det finst ikke estimat for dagens populasjon i norske område.
• 
  Nær truga NT: Piggsvin, Erinaceus europaeus, har estimert framtidig reduksjon av populasjonen på meir enn 15 % over 10 år. Bestanden i Noreg er trudd å overstige 2000 reproduserande individ.
• 
  Nær truga NT: Hare, Lepus timidus, har estimert framtidig reduksjon av populasjonen på meir enn 15 % over 10 år.
• 
  Nær truga NT: Steinkobbe, Phoca vitulina, har ein estimert populasjon på langt under 2000 kjønnsmodne individ, og det er grunngjevinga for kategorien NT (Svalbard).
• 
  Nær truga NT: Trollflaggermus, Pipistrellus nathusii, er vurdert som sårbar etter kriteriet under 1000 individ, men får kategorien NT på grunn av nærliggande populasjonar i nabolanda.
• 
  Nær truga NT: Rein, Rangifer tarandus. Det finst ca. 25 000 villrein vinterstid. Det er trudd gå føre seg ein reduksjon på meir enn 15 % over 24 år (Fastlands-Noreg).
• 
  Nær truga NT: Bjørkemus, Sicista betulina, er på lista over nær truga arter fordi arten lever på eit særs avgrensa areal i Noreg.
• 
  Nær truga NT: Taigaspissmus, Sorex isodon, lever på eit særs avgrensa areal i Noreg, mindre enn 500 km².
• 
  Nær truga NT: Skimmelflaggermus, Vespertilio murinus. Denne flaggermusarten har ein estimert populasjon i Noreg på mellom 1000 og 2000 reproduserande individ, noko som tilseier kategori NT.

Bakgrunnsstoff

• Artsdatabanken, 24. november 2021, Norsk rødliste for arter 2021 Verktøy for søk og utval på ulike typar kriterium, oppslag, grafiske framsyningar av statistikk, og nedlasting av liste over alle artar i alle artsgrupper med vurdering