Orchis simia

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Orchis simia

Status i verda: LC Livskraftig

Systematikk
Rike: Planteriket
Klasse: Einfrøblada
Orden: Aspargesordenen
Familie: Orkidéfamilien
Slekt: Orchis
Art: O. simia
Vitskapleg namn
Orchis simia
Lam.
Økologi
Habitat: kalkrik grasmark
Utbreiing: Europa, vestlege Asia, nordvestlege Afrika

Orchis simia er ei plante i vårmarihandslekta Orchis i orkidéfamilien (marihandfamilien) Orchidaceae. Arten veks ikkje i Noreg.

Utbreiing[endre | endre wikiteksten]

Arten finst i Europa sør for Danmark, heilt vest i Asia og nordvest i Afrika.[1]

Orchis simia (engelsk namn monkey orchid) veks heilt søraust i Storbritannia, og er verna gjennom den britiske Handlingsplan for biodiversitet.[2] I den britiske raudlista har arten status som sårbar (VU),[3] det same som lokalt i England.[4]

I Benelux veks arten (nederlandsk namn aapjesorchis, fransk namn orchis singe) i Nederland mest i sanddyner på kysten og i Limburg. I Belgia er han svært sjeldan og kan være utgått i Flandern, og han er svært sjeldan i Vallonia.[5][6] I den nederlandske raudlista er arten rekna som nær truga (NT, gevoelig).[7] I Belgia er han rekna som kritisk truga både i Flandern (CR, ernstig bedreigd) og i Vallonia (CR, menacé d'extinction).[8][9] I Luxembourg er han rekna som regionalt utdøydd (RE).[10]

Hybridar[endre | endre wikiteksten]

I England har Orchis simia danna hybridar med johannesnøklar (Orchis militaris × simia, òg kalla Orchis ×beyrichii).[11] Hybriden har vore påvist i Oxfordshire, men foreldreartane finst ikkje lenger i same område. Det har òg vore registrert hybridar med Orchis anthropophora (Orchis anthropophora × simia, òg kalla Orchis ×bergonii)[12] i Kent, og det er rapportert om hybridar med purpurnøklar (Orchis purpurea × simia eller Orchis ×angusticruris).[13][14]

Referansar[endre | endre wikiteksten]

  1. «PoWO: Orchis simia». Plants of the World Online. Henta 11. mars 2022. 
  2. «UK Biodiversity Action Plan» (PDF). Joint Nature Conservation Committee. 2007. Henta 9. mars 2022. 
  3. «GB Red List for vascular plants (revised Feb 2021)». Botanical Society of Britain & Ireland. 2021. Henta 9. mars 2022. 
  4. «A Vascular Plant Red List for England» (PDF). Botanical Society of Britain & Ireland. 2014. Henta 9. mars 2022. 
  5. «Verspreidingsatlas Vaatplanten: Orchis simia». FLORON. Henta 22. januar 2024. 
  6. «Verspreidingskaart: Aapjesorchis – Orchis simia». Waarnemingen.be. Henta 22. januar 2024. 
  7. «Rode Lijst Vaatplanten 2012» (PDF). FLORON. Henta 15. januar 2024. 
  8. «Rode Lijsten». Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Henta 15. januar 2024. 
  9. «Liste des espèces wallonnes». Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Henta 15. januar 2024. 
  10. «Red List of the vascular plants of Luxembourg». Musée national d’histoire naturelle Luxembourg. Henta 15. januar 2024. 
  11. «PoWO: Orchis × beyrichii». Plants of the World Online. Henta 28. januar 2023. 
  12. «PoWO: Orchis × bergonii». Plants of the World Online. Henta 28. januar 2023. 
  13. «PoWO: Orchis × angusticruris». Plants of the World Online. Henta 28. januar 2023. 
  14. Anne and Simon Harrap (2009). Orchids of Britain and Ireland (2. utg.). London: A & C Black. ISBN 978-1-408-10571-9. 

Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]