Parforsejaktlandskapet på Nord-Sjælland
 Jægersborg Dyrehave sett mot Eremitageslottet. I framgrunnen ein hjorteflokk. Foto: .bastian | |||
| Land | Danmark | ||
|---|---|---|---|
 | Innskriven ved UNESCOs 39. sesjon i 2015. Referansenr. 1469. | ||
| Kriterium: | II, IV | ||
| Sjå òg | Verdsarvstader i Norden | ||
| Bakgrunnsstoff | Parforsejaktlandskapet på Nord-Sjælland ved unesco.org | ||
Parforsejaktlandskapet på Nord-Sjælland omfattar jaktområda Store Dyrehave og Gribskov, og jaktområdet som ligg i Jægersborg Hegn/Jægersborg Dyrehave på Sjælland i Danmark. Landskapet vart i 2015 teke inn på UNESCO si verdsarvsliste.[1]
Bakgrunn[endre | endre wikiteksten]
Parforsejakta vart innført til Danmark av Kristian V på slutten av 1600-talet. Inspirasjonen hadde han fått etter ei reise til Frankrike der han hadde vitja Ludvig XIV av Frankrike og delteke i hans parforsejakter.[2] Dette var ei jaktform der jegerar til hest og med hundar forfylgde ein kronhjort til han var utmatta og ikkje lenger i stand til å laupe. Deretter heldt hundane hjorten fast og jaktdeltakaren med høgast byrd drap byttet med eit sverd eller spyd.[2]
Kristian V gjorde fleire av skogsområda på Nord-Sjælland om til parforsejaktlandskap etter fransk mønster. I områda som vart nytta til parforsejakt er vegane lagde i stjerneform, slik at jegerane kunne stå i vegkryssa og enkelt sjå hundane som jakta på viltet. Det er restar etter slike anlegg i Hareskoven ved Farum, i Geels Skov ved Holte, i Store Dyrehave ved Hillerød og i den sørlege delen av Gribskov.[2]
Det best bevarte anlegget er Eremitagesletta i Jægersborg Dyrehave der Eremitageslottet ligg i det sentrale vegkrysset. Den siste parforejakta på Eremitagesletta fann stad i 1770.
Området har eit totalt areal på 4 543 hektar[1] og omfattar: Gribskov med Fredensborg slott, Store Dyrehave med Frederiksborg slott, Geels Skov, Hareskoven, Jægersborg Hegn og Jægersborg Dyrehave med Eremitageslottet.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- ↑ 1,0 1,1 «The par force hunting landscape in North Zealand» (på engelsk). UNESCO. Henta 18. mars 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Jette Baagøe. «Berømte jagtsystemer / Parforcejagtsystemet og Eremitagen» (PDF). Verdensarv i Danmark og Grønland (på dansk). Kulturarvstyrelsen. s. 40–43. Henta 18. mars 2017.
- Denne artikkelen bygger på «Parforsejaktlandskapet på Nord-Sjælland» frå Wikipedia på bokmål, den 18. mars 2017, revisjon 14878527 .
Jellingmonumenta: Gravhaugar, runesteinar og kyrkje (1994) · Kronborg slott (1995) · Ilulissatfjorden (Grønland) (2004) · Roskilde domkyrkje (2005) · Stevns Klint (2014) · Den danske delen av Vadehavet (2014) · Parforsejaktlandskapet på Nord-Sjælland med Eremitageslottet (2015) · Christiansfeld (2015) · |  | |
Årstalla angjev når staden vart teken opp på verdsarvlista | ||