Hopp til innhald

Parforsejaktlandskapet på Nord-Sjælland

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Parforsejaktlandskapet på Nord-Sjælland

Jægersborg Dyrehave sett mot Eremitageslottet. I framgrunnen ein hjorteflokk.
Foto: .bastian
LandDanmark
Innskriven ved UNESCOs 39. sesjon i 2015.
Referansenr. 1469.
Kriterium:II, IV
Sjå ògVerdsarvstader i Norden
BakgrunnsstoffParforsejaktlandskapet på Nord-Sjælland ved unesco.org

Parforsejaktlandskapet på Nord-Sjælland omfattar jaktområda Store Dyrehave og Gribskov, og jaktområdet som ligg i Jægersborg Hegn/Jægersborg DyrehaveSjælland i Danmark. Landskapet vart i 2015 teke inn på UNESCO si verdsarvsliste.[1]

Parforsejakt på Nord-Sjælland cirka 1750, akvarell av Johan Jacob Bruun

Parforsejakta vart innført til Danmark av Kristian V på slutten av 1600-talet. Inspirasjonen hadde han fått etter ei reise til Frankrike der han hadde vitja Ludvig XIV av Frankrike og delteke i hans parforsejakter.[2] Dette var ei jaktform der jegerar til hest og med hundar forfylgde ein kronhjort til han var utmatta og ikkje lenger i stand til å laupe. Deretter heldt hundane hjorten fast og jaktdeltakaren med høgast byrd drap byttet med eit sverd eller spyd.[2]

Utsnitt av eit gamalt kart - «Det Gram-Langenske skovkort» - som tilhøyrer Rigsarkivet. Kartet viser dei stjerneforma vegane i Gribskov.

Kristian V gjorde fleire av skogsområda på Nord-Sjælland om til parforsejaktlandskap etter fransk mønster. I områda som vart nytta til parforsejakt er vegane lagde i stjerneform, slik at jegerane kunne stå i vegkryssa og enkelt sjå hundane som jakta på viltet. Det er restar etter slike anlegg i Hareskoven ved Farum, i Geels Skov ved Holte, i Store Dyrehave ved Hillerød og i den sørlege delen av Gribskov.[2]

Det best bevarte anlegget er Eremitagesletta i Jægersborg Dyrehave der Eremitageslottet ligg i det sentrale vegkrysset. Den siste parforejakta på Eremitagesletta fann stad i 1770.

Området har eit totalt areal på 4 543 hektar[1] og omfattar: Gribskov med Fredensborg slott, Store Dyrehave med Frederiksborg slott, Geels Skov, Hareskoven, Jægersborg Hegn og Jægersborg Dyrehave med Eremitageslottet.

  1. 1,0 1,1 «The par force hunting landscape in North Zealand» (på engelsk). UNESCO. Henta 18. mars 2017. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Jette Baagøe. «Berømte jagtsystemer / Parforcejagtsystemet og Eremitagen» (PDF). Verdensarv i Danmark og Grønland (på dansk). Kulturarvstyrelsen. s. 40–43. Henta 18. mars 2017.