Hopp til innhald

Sodalitt

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Sodalitt

Sodalitt
Generelt
KategoriTektosilikat utan zeolittisk H2O
Kjemisk formelNa8(Al6Si6O24)Cl2
Strunz-klassifisering09.FB.10
KrystallsymmetriIsometrisk hekstetraedrisk
H-M-symbol: 43m
Romgruppe: P43n
Einingscellea = 8.876(6) Å; Z = 1
Identifikasjon
FargeRik kongeblå, grøn, gul, fiolett, kvite årer er vanleg
KrystallformMassiv; sjeldan som dodekaeder
KrystallsystemKubisk
TvillingVanleg på {111} dannar pseudoheksagonale prisme
KløyvDårleg på {110}
BrotMuslig til ujamn
FastleikSprø
Mohs hardleiksskala5.5-6
GlansMatt glasaktig til feittete
StrekfargeKvit
TransparensGjennomsiktig til gjennomskineleg
Spesifikk vekt2.27-2.33
Optiske eigenskapar
Optiske eigenskaparIsotrop
Brytingsindeksn = 1.483 - 1.487
Ultrafiolett fluorescensLys raudoransje katodeluminescens og fluorescens under langbølgja og kortbølgja UV-stråling, med gulaktig fosforescens; kan vere fotokrom i magenta
SmeltbarheitLett til eit fargelaust glas; Natrium gulflamme
OppløyselegheitOppløyseleg i saltsyre og salpetersyre
Andre eigenskaparLukt av H2S etter brot
Kjelder[1][2][3][4]

Sodalitt er eit kubisk mineral som tilhøyrer feltspatoida. Det finst i nefelinsyenittar og fonolittar. Fargen er oftast blå eller grå. Viser i mange tilfelle ein sterk oransje fluorescens. Ein varietet som er raudleg på friskt brot, men som raskt mistar fargen ved lyspåverknad, blir kalla hackmanitt. Sodalitt er i Noreg mellom anna kjent frå nefelinsyenittpegmatittar ved Langesundsfjorden og på Seiland i Finnmark.

Sodalitt er eit klorhaldig silikat av natrium og aluminium. Til sodalittgruppa høyrer tre andre kubiske mineral som inneheld sulfat eller svovel i staden for klor.

Mineralet vart oppdaga i 1811 i Ilimaussaq intrusjonskompleks i Grønland, men vart ikkje viktig som ornamentstein før 1891, då store mengder vart oppdaga i Ontario i Canada.

Sodalittgruppa

[endre | endre wikiteksten]
  • sodalitt Na8Al6Si6O24Cl2
  • nosean Na8Al6Si6O24(SO4)·H2O
  • lasuritt (Na,Ca)8(Al,Sei)12(O,S)24(SO4)
  • hauyn (Na,Ca)4-8Al6Si6(O,S)24(SO4,Cl)1–2
  1. Mindat with locations
  2. Webmineral data
  3. Handbook of Mineralogi
  4. Hurlbut, Cornelius S.; Klein, Cornelis, 1985, Manual of Mineralogi, 20th ed., ISBN 0-471-80580-7

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]