Stiftsstad
Ein stiftsstad er ein by som er sete for ein biskop. Staden har ei domkyrkje med domkapittel og domkyrkjeforsamling og utgjer dermed hovudsete for eit kyrkjeleg stift. Jamfør omgrepa residensstad og hovudstad. Omgrepet vart innført etter reformasjonen.
Folkekyrkjene i dei nordiske landa[endre | endre wikiteksten]
Danmark[endre | endre wikiteksten]
Den danske folkekyrkja har stiftsstader i København, Helsingør, Roskilde, Odense, Maribo, Ribe, Haderslev, Viborg, Ålborg, Århus og i Nuuk (Godthåb) på Grønland.
Finland[endre | endre wikiteksten]
Den evangelisk-lutherske kyrkja i Finland har stiftsstadene Åbo, Tammerfors, Uleåborg, S:t Michel, Borgå, Kuopio, Lapua, Helsingfors og Esbo.
Den finske ortodokse kyrkja har stiftsstadene Joensuu, Helsingfors og Uleåborg
Island[endre | endre wikiteksten]
Den islandske kyrkja utgjer eit einaste stift med Reykjavik som stiftsstad.
Noreg[endre | endre wikiteksten]
Den norske kyrkja hadde stiftsstader fram til 1. januar 1919 då omgrepet bispedømme erstatta stift. Fram til 1919 var Trondheim, Bergen, Oslo, Hamar, Kristiansand, Stavanger (fram til 1682 då Kristiansand overtok) og Tromsø (formelt frå 1844). I ein kort periode var Alstahaug (1804−1828) sete for biskopen, men var formelt sett ikkje eige stift og dermed heller ikkje stiftstad.[1]
I dag er desse stadene bispesete med domkyrkje: Trondheim, Bergen, Oslo, Bodø, Fredrikstad, Hamar, Kristiansand, Molde, Stavanger, Tromsø og Tønsberg.
Sverige[endre | endre wikiteksten]
Den svenske kyrkja har som stiftsstader Uppsala, Linköping, Skara, Strängnäs, Västerås, Växjö, Lund, Göteborg, Karlstad, Härnösand, Luleå, Visby og Stockholm.