Tifinagh

Tifinagh (Neo-Tifinagh: , uttala: tifinar) er eit alfabet nytta for somme tamazightisk språk, i fyrste rekkje tuareg. Tifinagh var opphavleg eit abjadalfabet (konsonantalfabet).

Etter som tida har gått har tifinagh vorte modifisert og det finst i dag fleire variantar.

Unicode[endre | endre wikiteksten]

Frå og med Unicode versjon 4.10 er tifinagh innkludert U+2D30 à U+2D7F. Unicode innkluderer berre 55 bokstavar, som vist i Tabell 1, sjølv det finst mange fleire. Tabell 3 samanliknar tifinaghglyphane med latine og arabiske translittereringar og Tabell 4 syner moglege ligaturar. Tabell 2 gjev eit oversyn over fargekodane nytta i Tabell 3 og 4.

**Tabell 1: Unicode-representasjon av tifinagh-bokstavane (glyphar) (skrivne frå venstre mot høgre)**
Code	+0	+1	+2	+3	+4	+5	+6	+7	+8	+9	+A	+B	+C	+D	+E	+F
U+2D30
U+2D40
U+2D50
U+2D60
U+2D70

**Tabell 2: Fargekode**
Farge	Representasjon
	Hovudbtifinaghbokstavar i fylge IRCAM
	Utvida tifinagh (IRCAM)
	Andre tifinaghbokstavar
	Moderne touaregbokstavar
	Bokstavar som ikkje bør nyttast

Tabell 3: Enkle og modifiserte bokstavar

Kode	Glyphe	Unicode	Translitterering		Namn
Kode	Glyphe	Unicode	Latin	Arab.	Namn
U+2D30		tifinagh ⴰ	a	ا	ya
U+2D31		tifinagh ⴱ	b	ب	yab
U+2D32		tifinagh ⴲ	bh	ٻ	yabh
U+2D33		tifinagh ⴳ	g	گ	yag
U+2D34		tifinagh ⴴ	gh	ڲ	yagh
U+2D35		tifinagh ⴵ	dj	ج	yaj selon l'Académie berbère
U+2D36		tifinagh ⴶ	dj	ج	yaj
U+2D37		tifinagh ⴷ	d	د	yad
U+2D38		tifinagh ⴸ	ḍ	ض	yadh
U+2D39		tifinagh ⴹ	ḍ	ض	yadd
U+2D3A		tifinagh ⴺ	ḍ	ض	yaddh
U+2D3B		tifinagh ⴻ	e	ه	yey
U+2D3C		tifinagh ⴼ	f	ف	yaf
U+2D3D		tifinagh ⴽ	k	ک	yak
U+2D3E		tifinagh ⴾ	k	ک	yak touareg
U+2D3F		tifinagh ⴿ	kh	خ	yakhh
U+2D40		tifinagh ⵀ	h b	ھ ب	yah = yab Touareg
U+2D41		tifinagh ⵁ	h	ھ	yah selon l'Académie berbère
U+2D42		tifinagh ⵂ	h	ھ	yah touareg
U+2D43		tifinagh ⵃ	ḥ	ح	yahh
U+2D44		tifinagh ⵄ	æ (ɛ)	ع	yaʿ
U+2D45		tifinagh ⵅ	kh	خ	yakh
U+2D46		tifinagh ⵆ	kh	خ	yakh touareg
U+2D47		tifinagh ⵇ	q	ق	yaq
U+2D48		tifinagh ⵈ	q	ق	yaq touareg
U+2D49		tifinagh ⵉ	i	ي	yi
U+2D4A		tifinagh ⵊ	j	ج	yazh
U+2D4B		tifinagh ⵋ	j	ج	yazh de l'Ahaggar
U+2D4C		tifinagh ⵌ	j	ج	yazh touareg

Kode	Glyphe	Unicode	Translitterering		Namn
Kode	Glyphe	Unicode	Latin	Arab.	Namn
U+2D4D		tifinagh ⵍ	l	ل	yal
U+2D4E		tifinagh ⵎ	m	م	yam
U+2D4F		tifinagh ⵏ	n	ن	yan
U+2D50		tifinagh ⵐ	ny	ني	yagn touareg
U+2D51		tifinagh ⵑ	ng	ڭ	yang touareg
U+2D52		tifinagh ⵒ	p	پ	yap
U+2D53		tifinagh ⵓ	u w	و ۉ	yu = yaw Touareg
U+2D54		tifinagh ⵔ	r	ر	yar
U+2D55		tifinagh ⵕ	ṛ	ڕ	yarr
U+2D56		tifinagh ⵖ	gh (ɣ)	غ	yagh
U+2D57		tifinagh ⵗ	gh (ɣ)	غ	yagh touareg
U+2D58		tifinagh ⵘ	gh (ɣ) dj	غ ج	Ayer yagh = yaj de l'Adrar
U+2D59		tifinagh ⵙ	s	س	yas
U+2D5A		tifinagh ⵚ	ṣ	ص	yass
U+2D5B		tifinagh ⵛ	sh (ʃ)	ش	yash
U+2D5C		tifinagh ⵜ	t	ت	yat
U+2D5D		tifinagh ⵝ	ṭ	ط	yath
U+2D5E		tifinagh ⵞ	ch (tʃ)	تش	yach
U+2D5F		tifinagh ⵟ	ṭ	ط	yatt
U+2D60		tifinagh ⵠ	v	ۋ	yav
U+2D61		tifinagh ⵡ	w	ۉ	yaw
U+2D62		tifinagh ⵢ	y	ي	yay
U+2D63		tifinagh ⵣ	z	ز	yaz
U+2D64		tifinagh ⵤ	z	ز	Tawellemet yaz = yaz harpon
U+2D65		tifinagh ⵥ	ẓ	دز	yazz
U+2D6F		tifinagh ⵯ	+^w	ۥ+	merke for labio-vélarisation = Tamatart = <super> 2D61