Weta
Weta (maori wētā)[1] er eit samlenamn for rundt 70 insektartar i dei biologiske familiane Anostostomatidae og Rhaphidophoridae som er endemiske på New Zealand.[2] Dei liknar store grashopper, og nokre av artane høyrer til dei tyngste insekta i verda. Wetaer er vanlegvis nattaktive. Dei fleste mindre artane er kjøt- og åtseletarar, medan dei store er planteetarar.[3] Wetaer blir ofte etne av innførte artar på New Zealand, og nokre av artane er sterkt truga.
Kjempeweta (wētā punga på maori)[1] kan ha ei kroppslengd på opptil 100 mm, der ein ser bort frå dei lange føtene og antennene deira, og vega rundt 20–30 g. Ein kjempeweta i fangenskap av arten Deinacrida heteracantha, som var full av egg, blei det tyngste dokumenterte insektet i verda med ei vekt på 70 g.[4] Den største arten av kjempeweta er Deinacrida heteracantha (engelsk Little Barrier Island wētā).
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- ↑ 1,0 1,1 «Wētā». Te Aka Māori Dictionary. Henta 10. februar 2020.
- ↑ Phoenix Group Evolutionary Ecology and Genetics (31. januar 2020). «WētāGeta». Massey University. Henta 10. februar 2020.
- ↑ Trewick, Steve; Morgan-Richards, Mary (2014). NZ wild life : introducing the weird and wonderful character of natural New Zealand. Auckland, New Zealand: Penguin. ISBN 9780143568896. OCLC 881301862.
- ↑ «Book of Insect Records». Arkivert frå originalen 3 July 2006. Henta 20. mai 2006.
- Denne artikkelen bygger på «Wētā» frå Wikipedia på engelsk, den 31. januar 2021.
Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]
- Wētā ved New Zealand Department of Conservation
- Wētā i Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand
- Wētā Geta, ein guide til rettvenger frå New Zealand
- Litteratur
- Wallis, G. P.; Morgan-Richards, M.; Trewick, S.A. (2000). «Phylogeographical pattern correlates with Pliocene mountain building in the alpine scree weta (Orthoptera, Anostostomatidae)». Molecular Ecology 9 (6): 657–666. PMID 10849282. doi:10.1046/j.1365-294x.2000.00905.x.
- Sherley, Greg H (1998). «Threatened Weta Recovery Plan» (PDF). Department of Conservation. Henta 7. november 2007.
- Bleakley, Craig; Stringer, Ian; Robertson, Alastair; Hedderley, Duncan (2006). Design and use of artificial refuges for monitoring adult tree weta, Hemideina crassidens and H. thoracica. Wellington, N.Z.: Science & Technical Pub., Dept. of Conservation. ISBN 9780478140620.
- Salmon, John T. (1956). «A Key to the Tree and Ground Wetas of New Zealand». Tuatara 6 (1): 19–23.
- Ramløv, H. (2000) Aspects of cold tolerance in ectothermic animals. Journal of Human Reproduction. 15 (Suppl. 5): 26–46.