Wikipedia:Utvald artikkel

Snarvegar: WP:VA WP:UA

Utvald artikkel: det beste frå vår eigen wiki
- og eit skandinavisk samarbeid

Utvald artikkel er ein bolk på hovudsida som vert oppdatert ein gong i veka med dei første avsnitta frå ein utvald artikkel i lag med eit bilete. Alle artiklar som har ei viss lengd og ein illustrasjon kan verta utvald artikkel i ei veke. Nominering av nye kandidatar og diskusjon kan leggjast til på Wikipedia:Utvald artikkel/Kandidatar.

Dersom du ønskjer å føreslå ein særskild artikkel for ei særskild veke, kan du leggja inn eit forslag i kandidatkalenderen. Sjå årsarkivet for artiklar og diskusjonar, der du òg finn peikarar du kan leggja inn forslag eller artikkelsnuttar på.

Nynorsk Wikipedia har òg artiklar frå dei andre skandinaviske wikipediaene på framsida. Desse artiklane vert kopierte over frå våre nabospråk, på grunnlag av kva artikkel som er vald ut der.

Utvald artikkel

Utvald artikkel Kandidatar Kalender

---

Arkiv: Utvalde artiklar: 2004 – 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019 – 2020 – 2021 – 2022 – 2023 – 2024 – 2025

Diskusjonar: 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019 – 2020 – 2021 – 2022 – 2023 – 2024 – 2025

---

I dag er det laurdag, 15. mars 2025 – Oppdater sida

til da | til nb | til sv

Den noverande versjonen av denne bolken på hovudsida er om Langsnuta flaggermus: Langsnuta flaggermus (Platalina genovensiu) er ein art i bladnasefamilien Phyllostomidae. Arten finst berre i nordlege delar av Chile og i Peru. Han lever for det meste av nektar og frukt frå kaktus. Arten er sjeldan, men har ei vid utbreiing med minst 25 kjende populasjonar. Han er oppført som nær trua på grunn av habitatsdegradering som fører til tap av den viktigaste matkjelda hans. Langsnuta flaggermus har vanlege mål på rundt 81 mm i total lengd, vengespenn på 341 mm, og vekt mellom 19,5 og 19,9 gram. Ho er den største flaggermusa i underfamilien Lonchophyllinae. Denne storleiken kan vere ei tilpassing til nattlege temperaturar som nærmar seg 0°C. Arten er kjend for det svært lange snutepartiet, som kan indikere auka spesialisering. Les meir … vis åleine — diskusjon — endre — dawiki — nowiki — svwiki

Bolken neste veke er om Jean-François Champollion: Jean-François Champollion (1790–1832) var ein fransk egyptolog som er kjend for å ha dechiffrert dei egyptiske hieroglyfane. I 1808 oppdaga han prinsippet som låg til grunn for ligaturane (grupperinga) til teikna. Basert på likskapen med ein av dei koptiske dialektane, hevda han at dei egyptiske hieroglyfane ikkje uttrykte vokalar. I 1810 la han fram påstanden om at dei egyptiske hieroglyfane vart nytta både som ideogram (som uttrykkjer ein ide) og som fonogram (som uttrykkjer eit fonem). I 1812 la han fram ein teori om kronologien i skrifta, som gjekk ut på at kursiv hieratisk skrift var ein forenkla versjon av hieroglyfane. I 1821 klarte han å dechiffrera dei fyrste kongelege inskripsjonane på Rosettasteinen, mellom andre dei til Ptolemaios V. Noko seinare klarte han, ved hjelp av inskpripsjonar på ein obelisk og ein tospråkleg papytus, å tyda inskripsjonane til Kleopatra. Les meir … vis åleine — diskusjon — endre — dawiki — nowiki — svwiki

Utvald bokmålsartikkel

Utvald bokmålsartikkel-arkiv: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019 – 2020 – 2021 – 2022

hent frå nb

Den noverande versjonen av denne bolken på framsida er: Uranus’ klima er sterkt påvirket av både mangelen på indre varme (som begrenser aktiviteten i atmosfæren), og av den ekstreme aksehelningen, som gir store årstidsvariasjoner. Atmosfæren er betydelig roligere enn atmosfærene til gasskjempene Jupiter, Saturn og Neptun, som planeten ellers sammenlignes med. Man vet lite om årstidsvariasjonene på Uranus, fordi et Uranus-år tilsvarer 84 jordår. En rekke vitenskapelige oppdagelser er likevel gjort. Det er mulig at et massivt nedslag har forårsaket både aksehelningen og tapet av indre varme. Det er også mulig at en barriere i atmosfærens øvre lag forhindrer varmen i å nå til overflaten. Da romsonden Voyager 2 fløy forbi Uranus i 1986 observerte den bare ti skyformasjoner over hele planeten. ► Les mer her vis — nowiki — dawiki — svwiki

Versjonen av denne bolken på framsida neste veke er: Helleristningene på Strand i Osen kommune i Trøndelag er en gruppe på åtte helleristningsfigurer. Dette er veideristninger fra steinalderen, og den største figuren er en naturalistisk utformet grindhval som er 2,9 meter lang. Dessuten finnes to mindre dyrebilder og tre geometriske figurer. Ristningsberget ble oppdaget under arbeidet med en vei i 1925. ► Les mer her. vis — nowiki — dawiki — svwiki

Utvald dansk artikkel

Utvald dansk artikkel-arkiv: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019 – 2020 – 2021 – 2022

hent frå da

Den noverande versjonen av denne bolken på framsida er: Berliner Fernsehturm er et tv-tårn fra 1969 på Alexanderplatz i Mitte i Berlin, Tyskland. Berlins Fjernsynstårn står som et vartegn for byen og bruges ofte som symbol på byen i åbningsscener i film, i lighed med Brandenburger Tor, Siegessäule og Rigsdagsbygningen. Dets højde er 368 meter, hvilket gør det til den fjerdehøjeste fritstående konstruktion i Europa. Midt på Fernsehturm findes en udsigtsplatform (203 m højde) samt en roterende restaurant (207 m). I klart vejr kan man se 42 km væk. Omkring en million mennesker besøger tårnet årligt. Fra å ha været et nationalt propagandasymbol for DDR udviklede fjernsynstårnet sig efter den tyske genforening til et fælles symbol for hele det genforenede Berlin. I 1979 fik Berlins Fjernsynstårn status af fredet bygningsværk i det daværende DDR, en status som blev bibeholdt efter den tyske genforening. Læs mere vis — dawiki — nowiki — svwiki

Versjonen av denne bolken på framsida neste veke er: Et kobberstik er et dybtryk taget af en ridset kobberplade; og i videre betydning kunstblade, som fremkommer ved aftryk på papir af en kobberplade. Ved denne teknik arbejdes altså tegningens linjer ned i kobberpladen, mens man i træsnittet uddyber mellemrummet mellem tegningens linjer, så at disse bliver stående i ophøjet relief over træstokkens grund. Kobberstik egner sig ikke som træsnit til illustrationsmiddel, idet det ikke lader sig gengive ved bogtrykkerpressen. Det har imidlertid haft overordentlig kunstnerisk betydning, dels som selvstændig kunstart, dels ved reproduktion af andre kunstværker, og i århundredernes løb udvikledes der en egen fint gennemarbejdet teknik. De i pladen indgraverede linjer kan udvides såvel i bredde som i dybde, hvilket gør det muligt at opnå en rig afveksling af overgange fra de dybeste skyggepartier til det højeste lys. I Danmark er en af de betydeligste kobberstikkere J.F. Clemens (1749-1831). Læs mere vis — dawiki — nowiki — svwiki

Utvald svensk artikkel

Utvald svensk artikkel-arkiv: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019 – 2020 – 2021 – 2022

Utvald svensk artikkel er vald ut mellom dei artiklane som er utvalde på svensk wikipedia denne veka: her.

Den noverande versjonen av denne bolken på framsida er: Sameblod (Saemien virre) är en svensk-samisk dramafilm fra 2017, skriven och regisserad av Amanda Kernell. Filmen handlar om Elle-Marja, en ung sydsamisk flicka som år 1933 bor vid Norra Storfjället i svenska Lappland. Elle-Marja och hennes syster Njenna skickas till den obligatoriska nomadskolan, där de försöker anpassa sig till den svenska kulturen. Elle-Marja står inför en inre konflikt när hon, efter att ha utsatts för fördomar och en rasbiologisk undersökning, beslutar sig för att rymma från nomadskolan och förneka sin samiska kultur. De två systrarna i filmen skildras av de även i verkligheten biologiska systrarna Lene Cecilia Sparrok och Mia Erika Sparrok. Filmen är Kernells långfilmsdebut och även den första långfilmen på sydsamiska, ett starkt hotat språk. Läs mer … vis — svwiki — dawiki — nowiki

Versjonen av denne bolken på framsida neste veke er: Amanda Kerfstedt (1835–1920) var en svensk författare, dramatiker och översättare. Kerfstedt skrev romaner, noveller och dramatik, men också barn- och ungdomslitteratur, recensioner och artiklar. Hon debuterade 1865 under pseudonymen "...y" med barnböckerna Tiggargossen eller Qvastgubbens dukater och Signild och hennes vänner. Under 1870-talet började hon använda sitt riktiga namn och skrev då främst noveller. År 1881 publicerades novellen Synd, som blev ett tidigt inlägg i 1880-talets sedlighetsdebatt. Till hennes mer kända böcker hör Små och stora (1882), Bland fält och ängar (1895) och Bränningar (1899). År 1901 gavs romanen Reflexer ut, troligtvis Sveriges första roman om en transvestit. Hon tillhörde samtidens mer populära författare. Åren 1888–1891 var hon redaktör för tidskriften Dagny. Hon var kritisk till samtidens dubbelmoral som ställde olika krav på mäns och kvinnors beteende före och under äktenskapet. Hon var även engagerad i Fredrika-Bremer-Förbundets bokkommitté och kom därigenom att spela en roll i sekelskiftsdebatten kring barnlitteratur. Läs mer … vis — svwiki — dawiki — nowiki

Veke 13

Utvald nynorskartikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald bokmålsartikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald dansk artikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald svensk artikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki

Veke 14

Utvald nynorskartikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald bokmålsartikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald dansk artikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald svensk artikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki