Wikipedia:Utvald artikkel

Snarvegar: WP:VA WP:UA

Utvald artikkel: det beste frå vår eigen wiki
- og eit skandinavisk samarbeid

Utvald artikkel er ein bolk på hovudsida som vert oppdatert ein gong i veka med dei første avsnitta frå ein utvald artikkel i lag med eit bilete. Alle artiklar som har ei viss lengd og ein illustrasjon kan bli utvald artikkel i ei veke. Nominering av nye kandidatar og diskusjon kan leggjast til på Wikipedia:Utvald artikkel/Kandidatar.

Dersom du ønskjer å føreslå ein særskild artikkel for ei særskild veke, kan legge inn eit forslag i kandidatkalenderen. Sjå årsarkivet for artiklar og diskusjonar, der du óg finn peikarar du kan legga inn forslag eller artikkelsnuttar på.

Nynorsk Wikipedia har óg artiklar frå dei andre skandinaviske wikipediaene på framsida. Desse artikla vert kopierte over frå våre nabospråk, på grunnlag av kva artikkel som er valt ut der.

Utvald artikkel

Utvald artikkel Kandidatar Kalender

---

Arkiv: 2004 – 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019

---

I dag er det fredag, 26. april 2019 – Oppdater sida

til da | til nb | til sv

Den noverande versjonen av denne bolken på hovudsida er om Jean Binta Breeze: Jean Binta Breeze MBE (fødd i 1956 eller 1957) er ein jamaicansk-britisk diktar, songar og forteljar. Ho har også verka som teaterdirektør, koreograf, skodespelar, lærar og mentor, og som redaktør. Breeze byrja å dikta på same tid som dub-poesi, ei blanding av tala ord og reggae-rytmar, voks fram på Jamaica. Ho blir ofte omtalt som den første kvinna til å opptre innan sjangeren. Ho har sjølv skrive om vanskane med å ta del i denne mannsdominerte sjangeren, som ho oppplevde som avgrensande, og har seinare utvida eller fjerna seg frå han. Ho har brukt andre musikkformer i arbeidet sitt, som jazz, blues, mento og kaiso. Breeze har framført verka sine i Karibia, Nord-Amerika, Europa, Søraust-Asia og Afrika. Ho har opptredd på turnear, mellom anna med litteraturgruppa Renaissance One, og ved årlege tilstellingar som Black History Month, festivalar som Glastonbury og Reggae Geel, og ved markeringar, som femtiårsmarkeringa for «Windrush»-seglinga frå Jamaica til Storbritannia i 1998, og feiringa av syttiårsdagen til den amerikanske forfattaren Maya Angelou. Ho har også samarbeidd med den afroamerikanske a cappella-gruppa Sweet Honey in the Rock. Les meir … vis åleine — diskusjon — endre — dawiki — nowiki — svwiki

Bolken neste veke er om Balkan : Balkan er eit historisk og geografisk namn brukt om ein region i Søraust-Europa. Regionen har eit totalt areal på 550 000 km² og eit tilnærma innbyggjartal på 55 millionar menneske. Området har fått namnet sitt frå Balkanfjella som går gjennom sentrale områda av Bulgaria og austlege delar av Serbia. Balkan vert av og til kalla Balkanhalvøya sidan området grensar til vatn på tre sider: Svartehavet i aust, og armar av Middelhavet i sør og aust (inkludert Adriahavet, Det joniske havet, Egearhavet og Marmarahavet). I antikken og tida før, var området heim for grekarar, illyrarar, peonarar, thrakarar, makedonarar og andre antikke folkegrupper. Seinare erobra Romarriket det meste av området og spreidde den romerske kulturen og det latinske språket, men ein stor del av området var framleis påverka av Hellas. Under mellomalderen var Balkan åstad for fleire krigar mellom Dei bysantinske, bulgarske og serbiske rika. Mot slutten av 1500-talet vart Det ottomanske riket den dominerande makta i regionen. Les meir … vis åleine — diskusjon — endre — dawiki — nowiki — svwiki

Utvald bokmålsartikkel

Utvald bokmålsartikkel-arkiv: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 hent frå nb

Den noverande versjonen av denne bolken på framsida er: Konsekvenser av global oppvarming er mange og alvorlige. Både for mennesker og miljø forventes store forandringer frem mot år 2100 og etter den tid. Den pågående globale oppvarmingen er forventet å gi betydelig høyere globale gjennomsnittstemperaturer i forhold til førindustrielle verdier. Dette har, og vil få, konsekvenser som havnivåstigning, tilbaketrekning av isbreer, endring av klimasoner, vegetasjonssoner og habitater, endringer av nedbørsmønstre, sterkere eller hyppigere ekstremvær, og spredning av parasitter og tropiske sykdommer. Dette igjen gir flere menneskelige utfordringer. Les mer … vis — nowiki — dawiki — svwiki

Versjonen av denne bolken på framsida neste veke er: Terem var egne avdelinger der adelskvinner levde isolert i russiske herskapshus og slott. Det er uvisst hvor og når praksisen oppstod, men terem var i bruk frem til 1718, da Peter den store forbød dem. Direkte oversatt betyr ordet «tårn», og kvinneboligene, som også ble omtalt som «høye terem», befant seg ofte i tårn eller høyloftede toppetasjer. Terem brukes også som begrep, når historikere omtaler segregering av russiske adelskvinner. Dette fenomenet nådde sitt høydepunkt mot slutten av 1600-tallet. Restriksjonene for kongelige og adelige kvinner gjaldt ikke bare at de var isolert i egne leiligheter. De hadde heller ikke anledning til å omgås menn utenom sin nære familie, og hvis de forlot teremet var de kledd i høyhalsede, langermede, vide klær, og var ofte tilslørt. Les mer … vis — nowiki — dawiki — svwiki

Utvald dansk artikkel

Utvald dansk artikkel-arkiv: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012

hent frå da

Den noverande versjonen av denne bolken på framsida er: Armenien er et bjergrigt land i Kaukasus i det østligste Europa. Armenien deltager aktivt i SNG-samarbejdet og er medlem bl.a. af Europarådet, WTO og OSCE. Landet har i århundreder været korsvejen mellem øst og vest. Allerede fra omkring 570 f.Kr. fandtes et satrapi med navnet Armenien. Det blev senere afløst af et kongerige, der nåede sit højdepunkt under Tigranes den Store efter år 100 f.Kr., og senere blev riget det første, der gjorde kristendom til officiel religion år 301. Riget kom senere under osmannisk og persisk og russisk herredømme. Under første verdenskrig blev armenere i det traditionelle landområde udsat for folkedrab, og landet var efterfølgende med til at etablere Sovjetunionen. Den nuværende stat opstod ved Sovjetunionens opløsning i 1991. Nationen er en republik med repræsentativt demokrati. Præsident Armen Sarkissian blev valgt i 2018. Landet har et indbyggertal på 2.924.816 (2016). Hovedstaden Jerevan er landet største by med over 1 million indbyggere. Læs mere vis — dawiki — nowiki — svwiki

Versjonen av denne bolken på framsida neste veke er: Grønlandsk (grønlandsk: kalaallisut) er et sprog i den eskimoiske gren af den eskimoisk-aleutiske sprogfamilie. Grønlandsk tales af ca. 45.000 mennesker i Grønland og Danmark og er det eneste af de eskimoiske sprog, der ikke er et minoritetssprog i sit primære udbredelsesområde. Det skyldes, at grønlænderne i Grønland er en majoritetsgruppe, idet der frem til 1940 kun befandt sig nogle få hundrede dansksprogede i landet; i dag er ca. 7.000 af den samlede befolkning på 56.452 dansksprogede. Grønlandsk er et polysyntetisk sprog, der kan føje betydningsbærende orddele til en rod, så der dannes ét ord, i modsætning til analytiske sprog, der udtrykker en tanke med særskilte ord for dens enkelte komponenter. Som eksempel kan nævnes ordet "umiaq" (konebåd), der kan tilføjes et led til "umiarsuaq" (skib: konebåd + stor) og videre til "umiarsualivik" (havn: skib + sted) frem til "umiarsualivimmiikkusunngilaq" (Han vil ikke være på havnen: havn + på + han er + ikke + vil være). Læs mere vis — dawiki — nowiki — svwiki

Utvald svensk artikkel

Utvald svensk artikkel-arkiv: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 Utvald svensk artikkel velges ut mellom dei artiklane som er utvalde på svensk wikipedia denne veka: her.

Den noverande versjonen av denne bolken på framsida er: Nero (37–68) var den femte romerske kejsaren från 54 fram till sin död. Nero kom att adopteras av kejsar Claudius för att bli tronarvinge. Som Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus tillträdde han tronen den 13 oktober 54. Neros första tid vid makten, då han stod under inflytande av rådgivare som filosofen Seneca, präglades av politisk stabilitet och välstånd. Han fokuserade i stor utsträckning på diplomati och handel, och på att öka imperiets kulturella kapital genom att uppföra teatrar och gynna idrottstävlingar. Nero påbörjade också många kostsamma projekt, däribland byggandet av en kanal och ett palats, vilka förblev ofullbordade. Dessa projekt tärde hårt på statens ekonomi och ökade skattebördan på provinserna. Under Neros tid som kejsare förde Rom ett framgångsrikt krig mot Partherriket (58–63) där så småningom en fred framförhandlades, kvästes den brittiska revolten (60–61) och förbättrades Roms relationer med Grekland. Det judiska kriget (66–70) inleddes under hans styre. Läs mer … vis — svwiki — dawiki — nowiki

Versjonen av denne bolken på framsida neste veke er: Världsarven utgörs av de kultur- och naturmiljöer i världen som anses vara ojämförligt mest enastående och av stor betydelse för hela mänskligheten. Vad som är och hur ett objekt kan bli ett världsarv bestäms i världsarvskonventionen (Konventionen om skydd för världens kultur- och naturarv). Konventionen antogs 1972 av Unescos generalförsamlings i Paris. FN-organisationen Unesco upprätthåller en lista över världsarv och det står medlemsländer fritt att nominera objekt till listan. Medlemslandet är därefter i enlighet med konventionen förpliktigat, åtminstone moraliskt, att sörja för att världsarvet bevaras åt eftervärlden. När en miljö eller ett fenomen antagits som världsarv skall det vara en angelägenhet för hela mänskligheten, enligt Unesco. I maj 2018 fanns 1073 världsarv i 167 anslutna länder; av dessa är 832 kulturarv, 206 naturarv och 35 en kombination av de båda typerna. Varje år har tillkommit i snitt 27 världsarv. Italien har med sina 53 fler världsarv än något annat land. Läs mer … vis — svwiki — dawiki — nowiki

Veke 19

Utvald nynorskartikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald bokmålsartikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald dansk artikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki
Utvald svensk artikkel	nnwiki	nowiki	dawiki	svwiki