Sjå kjelda til Jan Pieterszoon Sweelinck

{{Infoboks musikkartist|
 |namn=Jan Pieterszoon Sweelinck
 |bakgrunn = klassisk
 |bilete= Jan Pieterszoon Sweelinck.png
 |bilettekst=
 |verkeleg namn=
 |alias= 
 |fødd=Mai [[1562]]
 |fødestad = [[Deventer]] i [[Nederland]]
 |død={{dødsdato og alder|1621|10|16|1562|5|1}}
 |dødsstad = [[Amsterdam]]
 |aktive år=
 |instrument=[[Orgel]]
 |sjanger=[[Renessansemusikk]]
 |yrke=[[Komponist]] og [[organist]]
}}
'''Jan Pieterszoon''' (''òg'' Pieters, Pietersz) '''Sweelinck''' (fødd i mai [[1562]] i [[Deventer]], død [[16. oktober]] [[1621]] i [[Amsterdam]]) var ein nederlandsk [[organist]] og [[komponist]]. Han var den eldste sonen til organisten Peter Swybbertszoon og Elske Jansdochter Sweeling.

Som organist i Oude Kerk i Amsterdam utøvde han stor innverknad på [[den nordtyske orgelskulen]] på 1600-talet som kulminerte med [[Johann Sebastian Bach]]. Han var omgjengeleg og respektert og særs etterspurt som lærar. Av dei mest kjende elevane av «den tyske organistmakaren» var [[Jacob Praetorius den yngre]], [[Heinrich Scheidemann]] og [[Samuel Scheidt]].
[[Fil:Okerk2.jpg|mini|venstre|Oude Kerk i Amsterdam der Sweelinck arbeidde nesten heile livet.]]
Han var den siste meisteren innan den nederlandske [[polyfoni]]en, ein overgangsfigur mellom [[renessansemusikk|renessansen]] og [[barokkmusikk|barokken]]. Han var vidt kjent for sine improvisasjonar på orgel og [[cembalo]] og det kom folk langvegsfrå for å høyre ''Orpheus frå Amsterdam''.

Sweelinck komponerte meir enn 70 orgelverk (mellom anna [[toccata]]er, [[fantasi i musikk|fantasiar]] og [[ricercar]]ar) og over 250 stykke med vokalmusikk. Av vokalverka hans finn ein mellom anna om lag 150 [[Davidssalme|Davidssalmar]] og 37 femstemmige ''Cantiones sacrae''. 
Han blanda element frå den engelske [[virginal]]tradisjonen med den italienske orgelstilen og han utvikla forløparen til [[fuge|orgelfugen]].

== Kjelder ==
<div class="references-small">
* ''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Jan Pieterszoon Sweelinck|Jan Pieterszoon Sweelinck]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}},  den 6. april 2010.''  
 </div>
== Bakgrunnsstoff ==
{{Commons}}
* {{PND|118799517}}

=== Notar ===
{{WIMA|Sweelinck}}
{{ChoralWiki}}
* {{IMSLP|id=Sweelinck%2C_Jan_Pieterszoon|cname=Sweelinck}}
{{Autoritetsdata}}
{{SORTERINGSNYKEL:Sweelinck, Jan}}
[[Kategori:Renessansekomponistar]]
[[Kategori:Barokkomponistar]]
[[Kategori:Nederlandske komponistar]]
[[Kategori:Nederlandske organistar]]
[[Kategori:Fødde i 1562]]
[[Kategori:Døde i 1621]]