Bertha Torgersen
| Bertha Torgersen | |
| Statsborgarskap | Noreg |
| Fødd | 7. april 1864 |
| Død | |
| Yrke | reiar |
Bertha Torgersen (7. april 1864–25. mars 1954)[1] var ein norsk skipsreiar. Saman med Hanna Brummenæs skipa ho reiarlaget Brummenæs & Torgersen i 1909, og dei blei med dette dei fyrste kvinnelege skipsreiarane i Noreg.
Liv og virke
[endre | endre wikiteksten]Brummenæs og Torgersen traff kvarandre på Visnes på Karmøy, då dei jobba i butikk i gruvesamfunnet der. Dei dreiv ei stund sin eigen butikk, men avslutta denne verksemda. Rundt 1900 flytta dei saman i Haugesund og byrja å interessere seg for skipsfart. Dei investerte i skipsaksjar, og la seg opp nok pengar til å kjøpe ein sildedampar i 1909. Båten heitte «D/S Gouval» og blei kjøpt kontant på tvangsauksjon.[2] [3]
Brummenæs og Torgersen kjøpte fire skip til på mellom 1350 dvt og 3200 dvt, som hadde som fellesnemnar at dei stort sett alle var i dårleg stand og trege. Tre av skipa var bygget på 1800-talet og det siste i 1904.[3] Skipa blei brukte til trampfart, det vil seia at dei frakta last ein stad ho var ønska, og så tok med ny last på tilbakevegen.[2] Tilstanden til skipa gjorde at alle blei mista under første verdskrigen, bortsett frå «Gouval», som sank før krigen.[2]
Etter krigen stod det dårleg til med skipsbransjen i byen. Brummenæs og Torgersen hadde betalt svært lite for sine fem skip og dreiv reiarlaget svært rimeleg, så dei gjekk med eit enormt overskot då krigsskadeerstatningane blei utbetalt.[2]
Mellom 1921 og 1927 kjøpte Brummenæs og Torgersen fem gamle skip, og i 1929 kjøpte dei sitt einaste motorskip. Dette var «Equatore» som var i svært dårleg stand, og til slutt blei kornlager på land. Dette gjorde skipet til eit av to skip dei eigde som ikkje sank.[2][3]
Før andre verdskrig kjøpte dei fleire gamle dampskip. I løpet av krigen blei alle skipa deira senka eller gjekk på grunn.[2][3]
Torgersen blei, saman med Brummenæs, kalla for «mannedamene». Dei kledde seg i herreklede og opererte i ein mannsdominert bransje.
Det var Torgersen som hadde det økonomiske ansvaret i drifta. Da ho døydde var det rundt 6 millionar kroner igjen i buet, og ein fann at det framleis var pengar igjen etter krigsskadeerstatningane etter første verdskrigen.
Torgersen døydde i 1954 og er gravlagd saman med Hanna Brummenæs.[4]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Mannedamene. Arkivert 2017-03-12 ved Wayback Machine. Lest 10. mars 2017
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 De gjerrige skipsrederne - NRK. Lest 10. mars 2017
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Brummenæs & Torgersen - Europas første kvinnelige skipsredere. - Skipshistorie.net. Lest 10. mars 2017
- ↑ Bentzrud, Inger (2. august 2021). «Dristige damer i dress». dagbladet.no (på norsk). Henta 6. august 2021.
- Denne artikkelen bygger på «Bertha Torgersen» frå Wikipedia på bokmål, den 27. mars 2023.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Hanna Brummenæs og Bertha Torgersen hos Skeivt Arkiv.
- Brummenæs og Torgersen hos Kvinnehistorie.