Sjå kjelda til Hn/Hamp

{{nynorsk|Hamp}}
{{Hn/Taksoboks |filnamn=Hampa_Cannabis_sativa_L._(närbild).jpg|
|namn = Hamp, harp
|rike = [[Plantae]]
|rekkkje l =[[Magnoliophyta]]
| klasse l=[[Magnoliopsida]]
| orden l= [[Apiales]]
| familie l=[[Cannabáceæ]]
| slekt l=[[Cannabis]]
|art= C. sativa
|vitskapleg namn=Cannabis sativa|klassifisert av=L. |klassifisert år=1753}}
[[Fil:Marijuana.jpg|mini|Dei handklovne bladi frå hampevoksteren.]]
'''Hamp''' eller '''harp''' (''Cannabis sativa'') er ein [[eittårig plante|eittårig vokster]] med gulgrøne blomar og motsette handklovne blad. 
Voksteren hev vore nytta til [[tau|tog]], [[tekstil|ty]] og anna gjenom soga, men er no like kjend som rusingsråd.

Hamp ættar frå Asia. Han er mykje dyrka i Sudaust-Europa, Italia og Japan. Tidlegare vart voksteren dyrka i [[Sverige|Sverike]], og det vart òg freista i [[Noreg]].
Voksteren er funnen på avfallsplassar og liknande yver heile Noreg, men er ikkje rekna som reproduserande.<ref>[http://data.artsdatabanken.no/ScientificName/103197 Hamp, ''Cannabis sativa'' L. ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305042001/http://data.artsdatabanken.no/ScientificName/103197 |date=2016-03-05 }}, artsdatabanken.no</ref>

Hamp er [[særbu|serbu]]. Hannvoksteren hev finare [[bastfiber|bast]] enn hovoksteren, og gjev difor betre hampetrevlar.

== Namn ==
Ordet ''hamp'' er upphavleg eit lån frå [[gresk]] ''κάννᾰβῐς'' (kánnabis), men tidleg nog til at [[Grimms lov|logi hans Grimm]] verka på det og gjorde ''k'' og ''b'' til ''h'' og ''p''. Utfallet vart ''*hanapiz'' og gav [[norrøn]]e ''*hanpr'' etter [[synkopetida|synkopetidi]]. Seinare vart det ''hampr'' som er upphavet til den nynorske formi. 

''Harp'' er truleg av same upphav, men umlaga etter ''horr'' ‘linstrå’.

== Rusingsråd ==
Hamp er ei av dei vanlegaste rusingsrådene i verdi, og er millom anna nytta som lækjeråd for ymse sjelelege lidingar. Berre [[koffein]], [[alkohol]] og [[nikotin]] er meir nytta.

Rusingsrådi finst i fleire former. Ei av dei vanlegaste er [[kvae|kvåda]]. Hampekvåda er ei seig væta voksteren skil ut i hø‎gfjellsstrok på kring 1000 meter. På [[engelsk]] er denne væta kalla ''hashish'', frå [[arabisk]] ''ḥašīš'' ‘turka urt’. Ei onnor form er bladi, blomane og skoti, ofte frå hoa. Desse vert turka og eignar seg difor best i sigarettar, medan kvåda krev jamn verming.

== Kjeldor ==
{{refstart}}
* Lid, J.: ''Norsk og svensk flora''. Oslo, 1974.
*[https://snl.no/hamp «Hamp»] (14. februar 2009). ''Store norske leksikon''. Fri artikkel henta 21. juli 2015.
{{refslutt}}

{{biologispire}}
{{Autoritetsdata}}

[[Kategori:Hn/Vokstrar til lækjeråd]]
[[Kategori:Hn/Nyttevokstrar]]

{{interwiki extra|qid=Q26726}}