Meitemakk
| Meitemakk | |
.jpg)
| |
| Systematikk | |
| Rike: | Dyr Animalia |
| Rekkje: | Leddmakkar Annelida |
| Klasse: | Clitellata |
| Underklasse: | Fåbørstemakkar Oligochaeta |
| Orden: | Haplotaxida |
| Underorden: | Meitemakk Lumbricina |
| Overfamilie: | Lumbricoidea |
| Familie: | Meitemakk Lumbricidae Claus, 1876 |
Meitemakk og beitemakk (eller -mark) er leddmakkar som lever i jorda. Dei høyrer til familien Lumbricidae og det er over 6000 ulike artar. Meitemakkar grev seg gjennom jorda, noko som drenerer og lufter henne, og er viktig for jordkvaliteten.
Skildring
[endre | endre wikiteksten]
pro, pre - munnen, hovudenden
mg - hannlege kjønnsorgan
cli - belte
se - børsterekker
sg - segment
peri - haleenden
Meitemakkar har ikkje auge, men lysømfintlege celler (fotoreseptorar) i huda, særleg på fremre delen av kroppen. Han pustar med huda.
Levevis
[endre | endre wikiteksten]Meitemakken lever av organisk materiale, som rotnande planterester. Dei dreg med seg dødt lauv ned under bakken, og er dermed med på å tilføra jorda ekstra næringsstoff. Makkane grev og lager gangar som gjer at det kjem luft ned i jorda, noko som er nyttig for plantane som veks der. Meitemakkar trivst best i feit, fin matjord, men dei finst nesten overalt, også i ganske sandhaldig eller sur skogsjord.
Norske arter
[endre | endre wikiteksten]Det er 11 artar av meitemakk i Noreg. Den lengste kan bli 30 cm.
- Stubbemeitemakk (Dendrobaena rubidus)
- Mosemeitemakk (Dendrobaena octaedra)
- Grøn meitemakk (Allolodophora clorotica)
- Skogmeitemakk (Lumbricus rubellus)
- Stor meitemakk (Lumbricus terrestis) - den største norske arten, kan bli omtrent 30 cm lang.
- Blå meitemakk (Octolasion cyaneum)
- Rose meitemakk (Aporrectodea rosea)
- Lang meitemakk (Aporrectodea longa)
- Grå meitemakk (Aporrectodea caliginosa)
- Kompostmeitemakk (Eisenia foetida)
- Bekkemeitemakk (Eiseniella tetraedra)
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Meitemarker» frå Wikipedia på bokmål, den 15. februar 2009.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- (no) meitemakk hos Artsdatabanken
- (en) meitemakk – oversikt og omtale av artane i WORMS-databasen
- (en) meitemakk i Encyclopedia of Life
- (en) meitemakk i Global Biodiversity Information Facility
- (sv) meitemakk hos Dyntaxa
- (en) meitemakk hos Fauna Europaea
- (en) meitemakk hos ITIS
- (en) meitemakk hos NCBI
- (en) Kategori:Lumbricidae – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- Lumbricidae – detaljert informasjon på Wikispecies
