Kunstfiber
(Omdirigert frå Syntetisk fiber)
Kunstfiber er syntetiske tekstilfiber framstilte av olje eller cellulose. Fiber framstilt av mineral eller metall vert òg oftast klassifiserte som kunstfiber.
Kunstfiber vert delte inn i fire hovudgrupper:
- Regenererte fiber; naturleg forekommande polymer som vert oppløyste og sett saman til nye fiber utan at den kjemiske samansetninga vert endra. Hit høyrer t.d. viskose, modal, kupro og lyocell.
- Derivatfiber framstilt av naturleg forekommande polymer som under framstillingsprosessen gjennomgår ein kjemisk reaksjon slik at den kjemiske samansetninga av polymerane vert endra. Hit høyrer acetat og triacetat.
- Syntetiske fiber framstilt av enkle kjemiske sambindingar som reagerer med kvarandre og dannar lange trådforma makromolekyl. Hit høyrer t.d. polyamid, polyester og akryl.
- Mineralfiber og metallfiber framstilt av uorganiske stoff, som ulike metall eller mineral. Hit høyrer t.d. steinull og glassfiber.
Historie
[endre | endre wikiteksten]Dei første tekstile kunstfibera vart framstilte på 1800-talet.
- 1889 vart nitratsilke vist fram på verdsutstillinga i Paris.
- 1892 vart viskose funne opp i England.
- 1897 vart koparsilke framstilt i Tyskland.
- 1914 framstilte tuske og italienske fabrikkar kortfibrig rayon under handelsnamnet cellwolle
- 1924 starta framstillinga av acetatfibrer i England.
- 1938 vart nylon lansert i USA og perlon i Tyskland.
- 1941 vart terylen framstilt i England og dacron i USA.
- 1948 vart akrylfiber framstilt i USA.
Sjå òg
[endre | endre wikiteksten]Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- «kunstfiber» i Store norske leksikon, snl.no.
- Denne artikkelen bygger på «Konstfiber» frå Wikipedia på svensk, den 30. januar 2010.