Sjå kjelda til Y

{{Infoboks grafem
|namn=Y
|bokstavar=Y y
|biletstorleik=120px
|bilete2=Y cursiva.gif
|biletstorleik2=120px
|billettekst2=Skriving av kursiv Y
|skrift=[[Latinsk skrift]]
|type=[[Alfabet]]
|fonem=[{{IPAlink|y}}]<br/>[{{IPAlink|ʏ}}]<br/>[{{IPAlink|ɨ}}]<br/>[{{IPAlink|j}}]<br/>[{{IPAlink|i}}]<br/>[{{IPAlink|iː}}]<br/>[{{IPAlink|ɪ}}]<br/>[{{IPAlink|ɘ}}] <br/>[{{IPAlink|ə}}]<br/>[{{IPAlink|ɯ}}]<br/>[{{IPAlink|ɛː}}]<br/>[{{IPAlink|ɥ}}]<br/>[{{IPAlink|ɣ̟}}]<br/>[{{IPA|ɛi}}]<br/>{{IPAc-en|w|aɪ}}<br/>{{IPAc-en|aɪ}}
|unicode=U+0059, U+0079
|tal=25
|fam1=<hiero>G43</hiero><hiero>T3</hiero>
|fam2=[[File:Proto-semiticW-01.svg|20px|Waw]]
|fam3=[[File:PhoenicianW-01.png|20px]]
|fam4=[[Image:Phoenician waw.svg|20px|Waw]]
|fam5=[[Image:Early Aramaic character - vav.png|20px|Waw]]
|fam6=[[Upsilon|Υ υ]]
|fam7=[[𐌖]]
|periode=54 til no
|etterkomarar={{bull}}[[U]]<br/>{{bull}}[[V]]<br/>{{bull}}[[W]]<br/>{{bull}}[[Welsh orthography|Ỿ]]<br/>{{bull}}[[¥]]<br/>{{bull}}[[Ꮙ]]<br/>{{bull}}[[Ꮍ]]<br/>{{bull}}[[Ꭹ]]
|slektningar=[[F]]<br/>[[Ѵ]]<br/>[[У]]<br/>[[Ў]]<br/>[[Ұ]]<br/>[[Ү]]<br/>[[Waw (letter)|ו<br/>و<br/>ܘ]]<br/>[[וּ]]<br/>[[וֹ]]<br/>[[ࠅ]]<br/>[[𐎆]]<br/>[[𐡅]]<br/>[[ወ]]<br/>[[વ]]<br/>[[ૂ]] [[ુ]]<br/>[[उ]]
|retning=Venstre til høgre
}}
{{Alfabetet}}

'''Y (y)''' er den 25. [[bokstav]]en i [[det latinske alfabetet]] og den 20. bokstaven i [[det greske alfabetet]] (Υ, υ). Grekarane har kanskje teke teiknet opp frå ei eldre stavingsskrift som var i bruk på [[Kypros]]. I gresk var lydverdien til bokstaven opphavleg u, seinare y. [[Etruskarane]], og frå dei [[romarane]], tok opp bokstaven som V (sjå [[U]] og [[V]]). Under [[Augustus]] vart rettskrivinga på [[latin]] endra til y. I seingresk tid vart både υ og οι uttalt i. For å vise til at lyden skulle skrivast υ, ikkje οι, sa ein at ein skulle skrive «y psilon», «berre y»; derav namnet. 

Y er i norsk ein trong, fremre, runda vokal. På [[engelsk]] er bokstaven dels teikn for i (system), dels for ai (spy) og dels for j (year). På [[fransk]] er bokstaven teikn for i og på [[tysk]] dels for y, dels for i (i opphavlege tyske ord vert ü nytta).

==Y kan tyde==

* [[kjemisk symbol]] for [[grunnstoff]]et [[yttrium]].
* symbol for [[SI-prefiks]]et [[yotta]], lik 10<sup>24</sup>.
* y er symbol for SI-prefikset [[yokto]], lik 10<sup>-24</sup>.
* den andre ukjende verdien i ei [[matematisk likning]] med to eller fleire ukjende, eller verdien for andreaksen i eit [[koordinatsystem]]
* namnet på det eine [[kjønn]]s[[kromosom]]et
* symbolet for [[tyrosin]] i ei [[polypeptid]]lenkje
* ein del av eit [[asteroide]]nummer som syner at lekamen blei oppdaga mellom den [[16. desember|16.]] og den [[31. desember]]

== Y som namn ==
*Y er ein kommune i [[Matanuska-Susitna Borough]] i [[Alaska]]
*Y (uttala «i») er ein fransk kommune i departementet [[Somme]] i [[Picardie]]. Innbyggjarane i kommunen heiter ypsilonarar, etter det franske namnet for  bokstaven y.
* vert nytta mellom faren og mora sitt etternamn i spanske familienamn, til dømes Ortega y Gasset.

==Kjelder==
{{snl|Y/bokstav|Y – bokstav}}

[[Kategori:Det latinske alfabetet]]