Bingley Five Rise Locks
| Bingley Five Rise Locks | |||
 | |||
| Stad | Bingley | ||
|---|---|---|---|
 Bingley Five Rise Locks 53°51′21″N 1°50′16″W / 53.8558°N 1.8379°W | |||
Bingley Five-Rise Locks er ei trappesluse på Leeds og Liverpool-kanalen i nærleiken av Bingley i West Yorkshire i England. Ein båt som går gjennom desse slusene stig opp eller ned i fem nivå.
Skildring[endre | endre wikiteksten]
Slusesystemet består av fem låsar som er knytte saman utan basseng imellom; den nedre porten i kvart kammer dannar den øvre porten i kammeret nedanfor. Det er derfor fem kammer og seks portar. Sidan Leeds-Liverpool-kanalen er ein brei kanal, er kammera litt meir enn 4,3 meter breie, og kvar gate består av to halvportar, med «hengsler» frå motsette sider av kanalen. Kvar halvport er litt meir enn 2,1 meter brei, slik at dei to halvdelane blir stengde i ei V-form (som peiker «oppstraums»). Vasstrykket på den øvre sida av porten held han stramt stengt til vassnivået på begge sider er likt, då kan ein opna porten og flytta båten til neste kammer.
Slusene er det brattaste slike systemet i Storbritannia, med ein gradient på ca. 1:5 (ei stiging på 59 fot 2 tommar (18,03 m) fot 2 in (18,03 over ein avstand på 320 fot (98 m) fot (98 ). Midt- og botnportane er dei høgaste i landet. På grunn av komplikasjonane med å arbeida med ei trappesluse og fordi så mange båtførarar (både fyrstegongsleigarar og nye eigarar) er uerfarne, er det tilsett ein fulltids slusevakt, og slusene blir låst når han ikkje er til stades. Barry Whitelock var slusevakt i nesten 30 år, og blei nært knytt til slusene. Barry blei tildelt ein MBE i nyttårslista 2007 for "tenester til indre vassvegar i nord", og gjekk av med pensjon i 2017 som landets lengst-tenande slusevakt.[1][2] Slusene har òg ein veg på sida for vatnet til å renna ned når slusene ikkje blir opna. Når ein båt som skal ned slusene går inn i kvart slusekammer, stiger vassnivået litt og det ekstra vatnet renn ut gjennom ein overfløymingskanal på sida som går inn i hovudrenna.[3]
Strukturen er verna som Grade I.[4]
Historie[endre | endre wikiteksten]
Dei fem slusene opna den 21. mars 1774,[5] og var eit stort framsteg innan ingeniørvitskap i samtida. Då slusene og dermed også kanalen frå Gargrave til Thackley[6] blei opna i 1774, kom eit publikum på 30 000 folk til for å feira. Den fyrste båten som brukte slusene brukte berre 28 minutt på det. Den fyrste reisa blei skildra i avisa Leeds Intelligencer.[7] Den mindre Bingley Three Rise Lock opna på same tid berre nokre hundre meter nedstraums.
Slusene er eit trekkplaster for vitjande, og det er vanleg med mange tilskodarar til båtar som nyttar dei.
Vedlikehald[endre | endre wikiteksten]
Slusene treng jamleg vedlikehald, og blir ofte tekne ut av bruk om vinteren så British Waterways kan jobba med dei. Slusene blei restaurerte i 2004 og igjen 2006, då ein erstatta sluseportane og spakene.
I januar 2012 blei slusene drenerte for å gje høve til å installera nye sluseportar. Dei nye portane er laga av engelsk grøn eik og veg over 5 tonn.[8]
Sjå også[endre | endre wikiteksten]
- Foxton Locks ved Market Harborough i Leicestershire
- Watford Locks i Northamptonshire
- Caen Hill Locks ved Devizes i Wiltshire
- Fourteen Locks ved Newport i South Wales
- Tardebigge Locks ved Bromsgrove i Worcestershire
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- ↑ «No. 58196». The London Gazette (Supplement): 24. 30. desember 2006. «Barry Whitelock. For services to Inland Waterways in the North.»
- ↑ «Five Rise lock keeper». Canal & River Trust. Henta 3. april 2018. «Barry Whitelock became a lock keeper at Five Rise Locks in 1978 and retired in 2017, making him the country’s longest-serving lock keeper.»
- ↑ «'Dream job' lock-keeper gets MBE». Yorkshire Post (Europe Intelligence Wire). 30 December 2006. Henta 25 September 2012.
- ↑ Historic England. «Grade I (1314303)». National Heritage List for England. Henta 31 July 2010.
- ↑ Leeds Intelligencer
- ↑ The Leeds & Liverpool Canal (Clarke)
- ↑ «Around Bingley - Five Rise Locks and the Canal». Bingley.org.uk. Arkivert frå originalen 5 March 2014. Henta 25 September 2012.
- ↑ «Rare glimpse of drained 18th Century Bingley Five Rise Locks». BBC News Online. 30 January 2012. Henta 30 January 2012.
- Denne artikkelen bygger på «Bingley Five Rise Locks» frå Wikipedia på engelsk, den 6. april 2024.
