Det nederlandske austindiakompaniet
Det nederlandske austindiakompaniet (nederlandsk Vereenigde Oostindische Compagnie, forkorta VOC) var eit nederlandsk selskap stifta 20. mars 1602 da det vart tildelt monopol på koloniverksemd i Asia av Generalstatane. Det var det første multinasjonale selskapet i verda og det var det første selskapet som trykte aksjer. Det var viktig i handelen i nesten to hundreår før det gjekk konkurs og vart oppløyst i 1798. Selskapet hadde rett til å gå til krig, stifte koloniar og inngå avtalar med asiatiske herskarar.
VOC bestod av seks kammer (Kamers) i Amsterdam, Middelburg (for Zeeland), Enkhuizen, Delft, Hoorn og Rotterdam. Delegatar frå desse kammera samla seg som Heeren XVII (dei sytten herrane).
Til rådet Heeren XVII vart åtte delegatar sendt frå kammeret i Amsterdam, fire frå Zeeland, og ein frå kvart av dei mindre kammera. Amsterdam hadde derfor ei viktig røyst i rådet. Zeelandarane var særleg mistenksame i oppstarten av VOC på grunn av dominansen frå Amsterdam. Frykta var ikkje ugrunna sidan det i praksis var kammeret i Amsterdam som staka ut kursen for selskapet.
Dei seks kammera skaffa startkapitalen for det nederlandske austindiakompaniet:
| Kammer | Kapital (Gylden) |
|---|---|
| Amsterdam | 3 679 915 |
| Zeeland | 1 300 405 |
| Enkhuizen | 540 000 |
| Delft | 469 400 |
| Hoorn | 266 868 |
| Rotterdam | 173 000 |
| Totalt: | 6 424 588 |
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]
Denne historieartikkelen som har med Nederland og økonomi å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.