Dimitrij Bortnjanskij
| Dimitrij Bortnjanskij | |
.jpg) | |
| Fødd | 28. oktober 1751 |
|---|---|
| Fødestad | Hlukhiv |
| Død | 10. oktober 1825 (73 år) |
| Dødsstad | St. Petersburg |
| Alias | Russisk Дмитрий Степанович Бортнянский, ukrainsk Дмитро Степанович Бортнянський, Dmytro Stepanowytsch Bortnjanskyj |
| Opphav | Det russiske imperiet |
| Sjanger | opera, klassisk musikk |
| Instrument | piano, cembalo |
| Verka som | komponist, dirigent, sopranist |
Dimitri Stepanovitsj Bortnjanskij (28. oktober 1751–10. oktober 1825) var ein ukrainsk komponist som hovudsakleg var verksam i Russland. Han fekk stor påverknad på utviklinga den tyske kyrkjemusikken på 1800-talet.
Liv og virke[endre | endre wikiteksten]
Bortnjanskij blei fødd i Gluchov i Guvernementet Tsjernigov. Som sjuåring flytte han til St. Petersburg for å synge i hoffkapellkoret. Han var elev av Baldassare Galuppi som var leiar av hoffkoret til tsaren frå 1765 til 1768. I 1769 reiste Bortnjanskij med Galuppi til Italia. Her hausta han stor fagnad for operaene Creonte (Venezia, 1776); Quinto Fabio (Modena, 1778) og Alcide (Venezia, 1778).
Bortnjanskij vendte attende til St. Petersburg i 1779. I 1796 utnemnde tsar Paul I han til statsråd og leiar av hoffsongarkapellet. Under leiinga hans utvikla koret seg til eit toppensemble i europeisk sammanhang. Bortnjanskij fekk i 1814 oppdraget å skrive offisiell versjon av Johannes Chrysostomos-liturgien for den russisk-ortodokse gudstenesta som skulle gjelde for heile Russland.
Kyrkjemusikken til Bortnjanskij omfattar over 100 motetter, kantater og liturgiske stykke og i denne knytte han saman russiske og vestlege element i ein polyfon stil han lærde i Italia. Bortnjanskij skreiv òg kammermusikk og klaversonater.
Bortnjanskij snakka ukrainsk, russisk, italiensk, fransk og tysk. I 1882 gav Pjotr Tsjajkovskij ut ei ti bind stor samleutgåve av Bortnjanskij sine kyrkjemusikkverk.
Bortnjanski døydde 28. september 1825 og er gravlagd på gravplassen ved Aleksandr Nevskij-klosteret i St. Petersburg.
I Russland blei tonespråket hans rekna som forelda og kritisert som «italiensk». Likevel har han vore mykje omtykt heilt fram til vår tid, da musikken er særs tilgjengeleg og kjenslelada.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen byggjer på «Dmitri Stepanowitsch Bortnjanski» frå Wikipedia på tysk, den 19. november 2011.